مرحوم آیت الله حاج شیخ جعفر مجتهد فومنی از مجتهدین بزرگ و صاحب نام گیلان در کربلا بود. آیت الله بهجت که هم از اقوام نزدیک ایشان و نیز از شاگردان ایشان بود، مقام بالای عرفانی و اخلاقی وی را ستوده است. از آنجا که تاریخ دقیقی برای رحلت ایشان گفته نشده، به مناسبت سالگرد رحلت پسرشان یعنی عالم مجاهد آیت الله شیخ جواد حائری فومنی ذکر و یادی از ایشان می کنیم.
آیت الله شیخ جعفر مجتهد پدر آیت الله شیخ جواد حائری فومنی
مرحوم آیت الله شیخ جعفر فرزند مرحوم ملا احمد فرزند مرحوم ملا اسماعیل فومنی بود. ازدواج سیده فاطمه از سیدات پاکدامن با مرحوم ملا اسماعیل سبب تولد مرحوم ملا احمد فومنی شد و ازدواج ایشان با سیده علویه دختر مرحوم کربلایی سید علی فومنی ، موجب ولادت مرحوم آیت الله حاج شیخ جعفر فومنی گردید و در اثر ازدواج شیخ جعفر با سیده بانو دختر سیدعبدالکریم، پسری به نام جواد پا به عرصه وجود گذاشت که بعد ها از علمای مجاهدی شد که از نهضت امام خمینی حمایت جدی ای کرد.
مرحوم آیت الله حاج شیخ جعفر فومنی الحائری ، صاحب مقامات و کرامات ، از استوانه های علمی و عملی و از مجتهدین و مدرسین برجسته ساکن کربلا به شمار می رفت که عمر شریف خود را در پرورش طلاب علوم دینی و احیای حوزه های علمیه سپری نمود .
آیت الله حاج شیخ جعفر فومنی حائری در سال ۱۳۰۳ قمری در شهر مقدس کربلا و در خانواده ای مذهبی متولد شد. در بدو تولد، آب پاک فرات مخلوط به تربت مقدس حسینی را در کام این مولود مبارک ریخته و نرمی گوش او را به نشانه غلامی اربابشان امام حسین(علیه السلام) سوراخ کردند تا بدین طریق او را در سلک خادمان واقعی مکتب اهل بیت(علیهم السلام) درآورند و شاید به همین منظور نام جعفر را انتخاب کردند تا خدمت گزار و مروّج احکام نورانی آن امام همام باشد.
جعفر پس از ایام طفولیت، برای یادگیری کتاب نورانی قرآن و خواندن و نوشتن به مکتب خانه های رایج آن زمان سپرده شد. به واسطه داشتن حافظه قوی و علاقه و پشتکار و جدّیت با سرعت کار فراگیری قرآن را به اتمام رسانید و برای کسب دانش راهی حوزه علمیه کربلا شد و با طی مراحل مختلف تحصیل در درس اساتید نامدار شرکت کرد. اساتید وی عبارتند از: آیات عظام ۱٫ میرزا محمد تقی شیرازی (متوفای ۱۳۳۷ق)، ۲٫ سید اسماعیل صدر (متوفای ۱۳۳۸ق)، ۳٫ شیخ عبدالکریم حائری یزدی(متوفای ۱۳۳۵ق)، ۴٫ میرزا محمد کاظم خراسانی (متوفای ۱۳۲۹ق)، ۵٫ میرزا محمد علی مدرسی چهاردهی (متوفی ۱۳۳۴ق)، ۶٫ ملاّ عبدالله مازندرانی (متوفی ۱۳۳۰ق).
شیخ جعفر از دانش این اساتید فرزانه کمال بهره را برد و با اخذ اجازات از سوی آنان به مدارج والای علمی و مقامات والای معنوی نایل گردید و خود نیز از مدرسان برجسته کربلا شد و بارها سطوح مختلف را برای طلاب و فضلا تدریس کرد. او علاوه بر تحصیل و تدریس و تربیت و پرورش طلاب و فضلا، به تهذیب نفس پرداخت و در ردیف عالمان مهذب و وارسته بزرگ شهر مقدس کربلا به شمار آمد. وی در زهد و تقوی کم نظیر بود و سالهای متمادی در حرم مطهر و مقدس حضرت ابی عبدالله الحسین (علیه السلام) صبح و ظهر و شب اقامه جماعت می کرد و صدها نفر از عالمان و مجتهدان وارسته و زایران حرم مطهر نمازهای خویش را به امامت ایشان اقامه می کردند. او نزد عموم مردم کربلا و علما و بزرگان شهر موقعیت و مقبولیت ویژه ای داشت و انجام عبادات و زیارات و مستحبات اهتمام ویژه ای می ورزید.
مرحوم آیت الله العظمی بهجت (ره) از جمله کسانی بودند که طی مدتهای مدید در کنار حوزه درسی ایشان، علاوه بر استفاده های علمی، از اخلاقیات ایشان نیز توشه هایی بر می گرفتند. ایشان اظهار می دارند:
«مرحوم حاج شیخ جعفر رحمه الله علیه از جمله معدود افرادی بودند که گاهی بعضی حقایق نهانی و اسرار باطنی از ایشان ظهور پیدا می کرد و معلوم بود چیز هایی می دانستند که در آن عهد بسیاری ار مدعیان از آن بی خبر بودند . بخاطر دارم آخرین بار که ایشان را ملاقات کردم ، در کمال صحت و سلامت و بدون هیچ عارضه ای ، خبر فوت خودشان را به من دادند و یک هفته بعد ، از این نشئه دنیا رخت بربستند . بالاتر از هر چیز دیگر که باید به عنوان یک اصل مهم در زندگی آن عالم ربانی از آن یاد کرد ، خصوصیات اخلاقی ایشان است ، در این زمینه بدون این که ریاضاتی را متحمل شده باشد در مرتبه ای قرار داشت که ما با سالها ریاضت نمی توانستیم برسیم . در توصیف اخلاقیات ایشان می توان گفت پس از یک عمر زندگانی با آن صیت و آوازه ، در تمام کربلا دو نفر مخالف نداشت.»
آیت الله شیخ جواد حائری فومنی
آیت الله حاج شیخ جعفر فومنی پدر بزرگوار مرحوم آیت الله شیخ جواد فومنی ، علاوه بر فعالیتهای علمی و آموزشی ، در رواق مقدس حضرت سید الشهدا علیه السلام به اقامه نماز جماعت می پرداختند و فضلاء و مومنین از فیض جماعت ایشان بهره مند می گردیدند . مرحوم حاج شیخ جعفر فومنی سرانجام در سال ۱۳۵۷ق [مطابق با ۱۳۱۷ش] پس از ۵۴ سال زندگی سعادتمندانه به دیدار حق شتافت . نقل شده : « مرحوم حاج شیخ جعفر در آخرین لحظات حیات دفعتا اشاره فرمودند که : مرا بلند کنید ، بیدرنگ زیر بازوهایش را بر گرفتند و او را نشانیدند ، نگاهی به پیش روی خود انداختند ، دیگر نفسی باقی نمانده بود که سر خود را به حالت تعظیم فرود آورد و جان به جان آفرین تسلیم نمود . »
خبر ارتحال آن عزیز از مناره های حرم امام حسین علیه السلام در سطح شهر کربلا منتشر شد و طی مراسم با شکوهی با حضور علماء فضلاء طلاب و مومنین ، پیکر پاکش به طرف حرم مطهر تشییع و در رواق مقدس پشت سر به خاک سپرده شد .
———————————–
منابع:
ستم ستیزان نستوه – آیت الله شیخ جواد فومنی حائری به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ۱۳۷۷، اول، ص پانزده و شانزده.
گلشن ابرار، ج ۸، جواد فومنی حائری، نویسنده محمدتقی ادهم نژاد.
هر دو عکس از سایت وارثون برداشته شده.
گنجینه دانشمندان، شیخ شریف رازی، انتشارات اسلامیه، ۱۳۵۲ ش، اول، ج ۶، ص ۱۱۴٫
