گذری بر زندگینامه نابغه شهید گیلانی، مرتضی حسین پور شلمانی
مرتضی حسین‌پور در دی ۱۳۹۵ و پس از محمد جنتی فرماندهی عملیات «قرارگاه حیدریون» را برعهده گرفت وی پیش از آن فرمانده اطلاعات این قرارگاه بود. او توانایی خوبی در صحبت کردن به زبان عربی با لهجه‌های مختلف و برقراری ارتباط مناسب با رزمندگان عراقی داشت.
اشاره: مقاله حاضر یکی از مدخل‌های فرهنگنامه شهدای مدافع حرم است که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی و تعدادی از پژوهشگران و نویسندگان در حال تدوین است. این مدخل به مناسبت ۱۶ مرداد ۱۳۹۸، دومین سالروز شهادت شهید مرتضی حسین‌پور، روی سایت مرکز اسناد منتشر شد و در معرض نقد و نظر خوانندگان محترم قرار گرفت. این زندگینامه، حاوی نکات بسیار مهمی درباره زندگی و مجاهدت‌های فرمانده نابغه جوان گیلانی و از فرماندهان جوان و موفق سپاه قدس در عراق و سوریه در مقابله با داعش است و به همین خاطر، با ویرایش و اضافات، روی سایت رنگ ایمان منتشر می شود.
سرهنگ پاسدار شهید مرتضی حسین‌پور شلمانی، با نام مستعار «حسین قمی» فرزند محمد، متولد ۳۰ شهریور ۱۳۶۴ در روستای شلمانِ از توابع لنگرود بود. محمد حسین‌پور، پدر شهید، از فرماندهان باسابقه دفاع مقدس و از استادان دانشگاه امام حسین (ع) سپاه در تهران می باشد. مرتضی حسین پور با سن کمی که داشت، در کنار فرماندهان باسابقه جنگ تحمیلی قرار گرفت و با توجه به نبوغی که در عملیاتها علیه داعش در عراق و سوریه از خودش نشان داد، به «حسن باقری» امروز، شهرت یافت و علی رغم سن کم اش به درجه سرهنگی رسیده بود. وی در زمان شهادت فرمانده عملیات قرارگاه حیدریون بود و در آزادسازی مناطق بسیاری از سوریه و عراق خصوصا در عملیات محاصره شهر سامرا و منطقه زینبیه دمشق، عملیات آزادسازی شهر راهبردی بیجی و عملیات آزادسازی مناطق اطراف شهر حلب سوریه نقش کلیدی ایفا کرد. وی در زمره قهرمانانی بود که پس از حملات و تسلط وحشت انگیز نیروهای داعش به اکثر استان های عراق، در خرداد ۱۳۹۳ همراه با حاج قاسم سلیمانی، به کمربند امنیتی بغداد وارد شد و به مجاهدت پرداخت و توانست با کمک مردم و جوانان و جبهه مقاومت در عراق، داعش را شکست دهند و از حومه پایتخت عقب برانند. مرتضی در روز ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ در حین عملیات علیه داعش در سوریه به شهادت رسید، در حالی که ۳۲ ساله بود. وی فرماندهی شهید محسن حججی بود و صدها نفر همچون محسن حججی را زیر دست خود پرورش داد تا تکفیری‌ها نتوانند حتی به بخشی از خواسته‌هایشان در سوریه و عراق برسند. این فرمانده زبده نظامی در همان معرکه‌ای که شهید حججی به اسارت داعش در آمد در روز ۱۸ مرداد ۱۳۹۶، در روز بعد شهادت فرمانده حسین پور، به شهادت رسید. حسین پور پیش از شهادتش، نقشه شوم داعش را برای به راه انداختن حمام خون به هم زد و در آن معرکه، جان بسیاری از رزمندگان مقاومت را نجات داد. در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۹۶، پیکر سرهنگ پاسدار مرتضی حسین‌پور شلمانی روی دستان همرزمانش در شهرک شهید الماسی تهران تشییع شد و فردای آن روز پیکرش از مقابل سپاه ناحیه لنگرود به سمت زادگاهش در شلمان تشییع و درگلزار شهدای این شهر به خاک سپرده شد. علی، تنها فرزند شهید مرتضی حسین‌پور، ۴ ماه پس از شهادتش روز ۲۲ آذر ۱۳۹۶ به دنیا آمد.
بعد از شهادت، مراسم های متعددی برای بزرگداشت وی در ایران و عراق و سوریه توسط سران جبهه مقاومت برگزار شد. همچنین مراسم چهلمین روز شهادت مرتضی حسین‌پور در روز ۳۰ شهریور ۱۳۹۶، با حضور سردار حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه، شیخ اکرم الکعبی، دبیرکل جنبش نجبا عراق، و رزمندگانی از سوریه، عراق و لبنان در سر مزار شهید در شلمان برگزار شد و حاج قاسم سلیمانی سخنرانی تاریخی و بسیار مهمی را ایراد کرد که خیلی زود به تیتر اول رسانه های بزرگ دنیا تبدیل شد. آن مراسم، پخش زنده از شبکه ۳ سیمای جمهوری اسلامی ایران، پخش شد. سرلشکر قاسم سلیمانی در این مراسم قول انتقام‌گیری از خون مرتضی حسین‌پور را داد و اعلام کرد: «نابودی داعش نزدیک است و تا دو ماه دیگر، نابودی این شجره خبیثه را جشن می‌گیریم و ایران و روسیه و سوریه و عراق باید این جشن را برپا کنند.» که به وعده اش هم وفا کرد و انتقام سختی گرفت و حکومت داعش را ریشه کن کرد.
***
سرآغاز
مرتضی حسین‌پور شلمانی، روز ۳۰ شهریور ۱۳۶۴ در روستای شلمانِ لنگرود به دنیا آمد. پدر او از پاسداران انقلاب اسلامی و رزمندگان جنگ تحمیلی و مادرش نیز معلم بود. مرتضی حسین‌پور دوره ابتدایی و راهنمایی را در قم گذراند و دبیرستان را در رشته ریاضی فیزیک در همین شهر به پایان رساند. او سال ۱۳۸۳ در کنکور سراسری دانشگاه‌ها شرکت کرد و با وجود قبولی در رشته مهندسی الکترونیک دانشگاه آزاد ساوه در دانشکده امام علی(ع) نیروی قدس سپاه پاسداران به تحصیل پرداخت.
اولین تجربیات جهادی مرتضی حسین‌پور در همان سال‌های تحصیل در دانشکده با حضور در مرزهای غربی کشور در استان ایلام اتفاق افتاد. او نام جهادیِ «حسین قمی» را برای خود برگزید. مرتضی حسین‌پور پاییز سال ۱۳۹۲ برای اولین بار عازم سوریه شد. اولین جبهه حضور او منطقه «سیده زینب» در ریف جنوبی دمشق بود. سال ۱۳۹۳ با هجوم نیروهای داعش به عراق مرتضی حسین‌پور، جزو اولین نیروهایی بود که همراه سردار قاسم سلیمانی خود را به بغداد رساند تا با تشکیل کمربند امنیتی در بیرون از شهر مانع پیشروی نیروهای تکفیری شوند. شهید حسین‌پور که از فرماندهان این عملیات بود، در جریان آن مجروح شد. او به دستور حاج قاسم سلیمانی برای طی دوره درمان به تهران منتقل شد. او سپس، مسئولیت پدافند سامرا را بر عهده گرفت. حسین‌پور از فرماندهان محور در عملیات آزادسازی بیجی بود و در جریان آن با جراحتی سخت مواجه شد. او در اکثر عملیات‌های جبهه مقاومت در عراق حضور داشت. وی از فرماندهان محور در عملیات آزادسازی جاده بلد، اسحاقی، سامرا، الدور، علم، تکریت، بیجی و ارتفاعات مکحول در عراق بود.
سال ۱۳۹۴ دوباره به سوریه رفت و در عملیات آزادسازی حلب و مناطق اطراف آن مشارکت کرد. مرتضی حسین پور دی ۱۳۹۵ و پس از محمد جنتی فرمانده عملیات قرارگاه حیدریون را برعهده گرفت وی پیش از آن فرمانده اطلاعات این قرارگاه بود. بعد از استقرار نیروهای جبهه مقاومت در منطقه مرزی در مجاورت استان‌های الانبار عراق و دیرالزور و سوریه، نیروهای داعش، با پشتیبانی اطلاعاتی نیروهای آمریکایی، روز دوشنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ با اطلاع از اینکه توان عملیاتی یکی از پایگاه‌های جبهه مقاومت در حال بازسازی است، حمله سنگینی را به مقر اصلی کتائب سیدالشهدا و دو مقر تاکتیکی شروع کردند. تصمیمات فرمانده عملیات حیدریون موجب دفع حمله داعش و حفظ پایگاه‌ها شد. اصابت ترکش نارنجک به پهلوی مرتضی حسین‌پور حین فرماندهی نیروها، موجب زخمی شدنش شد. او پس از عقب‌نشینی نیروهای داعشی به بیمارستان صحرایی، منتقل، اما به دلیل خونریزی شدید و ورود خون به ریه‌اش، به شهادت رسید.
تحصیلات
مرتضی حسین‌پور دوره تحصیلی ابتدایی و راهنمایی را در قم گذراند و دبیرستان را در رشته ریاضی فیزیک در همین شهر به پایان رساند. به گفته خواهرش، او دارای هوش بالا، حافظه قوی و توانایی زیاد در حل معادلات ریاضی بود، مادرش نیز به یاد می‌آورد که بارها در مسابقات علمی موفق به کسب رتبه شد.
حیات سیاسی اجتماعی
مرتضی حسین‌پور در نوجوانی عضو پایگاه بسیج امام علی(ع) در محله نیروگاه قم شد وی که در سال ۱۳۸۳ در کنکور سراسری دانشگاه‌ها شرکت کرده بود با وجود قبولی در رشته مهندسی الکترونیک دانشگاه آزاد ساوه و مخالفت خانواده برای پیوستن به سپاه، مرتضی حسین‌پور به دلیل علاقه به فعالیت‌های جهادی و نظامی به عضویت نیروی قدس سپاه پاسداران درآمد و در دانشکده امام علی(ع) به تحصیل پرداخت. علاقه به فعالیت‌های نظامی باعث شد او که بعد از اتمام دوره دانشکده و تقسیم نیروها در بخش اداری مشغول به کار شده بود درخواست تغییر محل خدمتش را بدهد. مرتضی حسین‌پور نام جهادیِ «حسین قمی» را برای خود برگزید؛ او نام «حسین» را برای عرض ارادات به پیشگاه امام حسین(ع) و «قمی» را به جهت علاقه به شهر مقدس قم و حضرت معصومه(ع) انتخاب کرد.
بنا بر گفته «ابوآلا الولائی» دبیر کل کتائب سیدالشهدا(ع) عراق اولین تجربیات جهادی مرتضی همزمان با روزهای تحصیل در دانشکده با حضور در مرزهای عراق اتفاق افتاد، او تاریخ آشنایی‌اش با مرتضی را سال ۲۰۰۴ میلادی(۱۳۸۳) می‌داند و او را جوانی برومند توصیف می‌کند که از طریق همزیستی با گردان‌های مقاومت عراقی و پشتیبانی از آنها در مرز، مشغول فراگیری زبان عربی بود. بنابر گفته مادر مرتضی ، اولین ماموریت او حضور در مرزهای استان ایلام بود.
محمد حسین‌پور، پدر مرتضی که خود از کارکنان دانشکده امام علی(ع) بوده، حضور او در کنار گروه‌های عراقی را پس از اتمام دوره کاردانی در سال ۱۳۸۵ عنوان می‌کند. او تاکید می‌کند که حضور داوطلبانه مرتضی و دوستان هم دوره‌اش در آن سال موجب تعطیل شدن مقطع کارشناسی دانشکده شد.
زندگی شخصی
مرتضی حسین‌پور سال ۱۳۸۷، به خواستگاری فاطمه کاظمی رفت. برادر فاطمه کاظمی از هم دوره‌ای‌ها مرتضی در دانشکده امام علی (ع) و از دوستان صمیمی او بود. پدر او، سردار احمد کاظمی هم از رزمندگان قدیمی کوهدشتی و فرمانده تیپ یک روح الله لشکر ۱۷ علی بن ابیطالب بود. آنگونه که فاطمه کاظمی در مصاحبه با روزنامه جوان شرح داده است، این خواستگاری تا سال ۱۳۹۳ هر سه ماه یکبار تکرار شد و هر بار هم جواب آن «نه» بود. او علت مخالفتش را تجربه سخت زندگی با نظامیان می‌داند. در نهایت مرتضی حسین‌پور و فاطمه کاظمی روز اول خرداد ۱۳۹۳ به عقد ازدواج یکدیگر درآمدند. فاطمه کاظمی دلیل رضایت دادن به این ازدواج بعد از بارها خواستگاری را درک علاقه زیاد مرتضی به خودش در جلسه‌ای رودررو و پذیرش شروط گوناگونش عنوان می‌کند. مرتضی حسین‌پور سه روز بعد از برگزاری مراسم عقدش دوباره راهی ماموریت شد. ۸ ماه بعد در روز ۲۳ بهمن در دوره استراحت یکی از مجروحیت‌های او، مراسم ازدواج آنها برگزار شد. او پس از ازدواج در شهرک شهید الماسی تهران ساکن شد. به گفته فاطمه کاظمی، مرتضی بیشتر زمان ۳ سال زندگی مشترک خود را در ماموریت‌های برون مرزی به سر برد.
شهید و مسئله سوریه
مرتضی حسین‌پور (حسین قمی) پاییز سال ۱۳۹۲ برای اولین بار عازم سوریه شد. اولین جبهه حضور او منطقه «سیده زینب» در ریف جنوبی دمشق بود؛ در زمانیکه اکثر مناطق حومه دمشق به دست گروه‌های معارض مسلح افتاده بود و نبردها به ورودی‌های شهر دمشق رسیده بود.
حسین قمی که به اذعان همرزمانش از نبوغ نظامی بالایی برخوردار بود، خیلی زود به عنوان یکی از فرماندهان محورهای عملیاتی در جبهه «غوطه شرقی» دمشق شناخته شد. در همان منطقه دو تن از دوستانش به شهادت رسیدند؛ بعدازظهر روز ۲۹ دی، دوست و همرزم مرتضی «محمودرضا بیضایی» که از سال ۱۳۹۰ با نام جهادی «حسین نصرتی» در جبهه‌های جنگ سوریه حاضر بود، درحالی‌که فرماندهی محور عملیاتی در منطقه «قاسمیه» در جنوب شرقی دمشق را بر عهده داشت، بر اثر اصابت ترکش‌های یک تله انفجاری به شهادت رسید. دو روز بعد هم همرزم دیگر او، «اکبر شهریاری» حین مبارزه با تکفیری‌ها در حومه دمشق شهید شد. با تلاش رزمندگان جبهه مقاومت، شامل ارتش سوریه، رزمندگان عراقی و نیروهای حزب‌الله لبنان و نیز مستشاران ایرانی، تامین امنیت منطقه پیرامونی حرم حضرت زینب(س) و شهرک سیده زینب با مشکلات کمتری مواجه شد و میزان حملات خمپاره‌ای دشمن به مناطق اطراف حرم نیز کاسته شد اما درگیری‌ها در این منطقه ادامه داشت.
بعد از جدی شدن حضور داعش در عراق، مرتضی حسین‌پور، جزو اولین نیروهای ایرانی بود که همراه سردار قاسم سلیمانی خود را به بغداد رساند تا با تشکیل کمربند امنیتی در بیرون شهر، مانع پیشروی نیروهای تکفیری شود. گروه‌های جهادی عراقی با همراهی ایرانی‌ها شروع به مقابله با داعش و عقب راندن آنها کردند. با سرعت عمل نیروهای جبهه مقاومت، امنیت مناطق اطراف بغداد تامین شد. سپس نیروها برای آزادسازی سایر مناطق تحت کنترل داعش و جلوگیری از تخریب اماکن مذهبی به حرکت درآمدند.
روز ۱۶ خرداد ۱۳۹۳ حمله‌ای از سوی نیروهای داعش به شهر سامرا و به قصد تخریب حرم عسکریین صورت گرفت. آنها توانستند تا ۸۰۰ متری حرم هم پیشروی کنند. این حمله در نهایت با مقاومت مردم و نیروهای امنیتی عراق خنثی شده بود. در ادامه پاکسازی مناطق اطراف شهر سامرا، عملیات آزادسازی شهرهای استان «صلاح‌الدین» و محور بلد – سامرا در دستور کار قرار گرفت. اهمیت آزادسازی محور بلد – سامرا، تا آن اندازه بود که فرمانده کل سپاه سردار محمدعلی جعفری در زمستان ۱۳۹۳، شخصا در اتاق نقشه مرکز فرماندهی و قرارگاه نیروهای حشدالشعبی در فرمانداری بلد حاضر شد و از نزدیک در جریان تلاش نیروهای جبهه مقاومت برای آزادسازی این منطقه قرار گرفت. مرتضی حسین‌پور هم از فرماندهان این عملیات بود و در جریان آن مجروح شد. او به دستور حاج قاسم سلیمانی برای طی دوره درمان به تهران منتقل شد. حسین قمی پس از یازگشت دوباره به عراق، مسئولیت پدافند سامرا را بر عهده گرفت. آنطور که خودش برای یکی از همرزمانش تعریف کرده است، در زمان حضور در سامرا، پس از حضور در خط مقدم درگیری، هر شب را کنار ضریح امامین عسکریین به سر می‌برد. او به یکی از دوستانش گفته بود: تا وقتی حرم حضرت را با خمپاره می‌زنند، سنگر من در حرم است. مرتضی کمربند دفاعی سامرا را در مدت کوتاهی طراحی کرد. او با استفاده از نقشه‌های هوایی، تسلط زیادی بر مناطق مختلف سامرا و نقاط حضور عناصر داعشی پیدا کرد، امری که موجب تعجب افراد بومی شده بود. به اذعان همرزمانش در مدت حضور مرتضی حسین‌پور در سامرا امنیت منطقه به خوبی تامین شده بود.
بیستم دی ماه ۱۳۹۳ مهدی نوروزی که لقب «شیر سامرا» را به او داده بودند در منطقه «العوینات» در حومه سامرا به شهادت رسید. مرتضی حسین‌پور هم علاقه زیادی به مهدی نوروزی داشت. او بعد از شنیدن خبر شهادت مهدی نورزوی آرزو کرده بود، که ای کاش من ۱۰ نیرو مثل ایشان داشتم.
عملیات نیروهای جبهه مقاومت برای برقراری امنیت در استان صلاح‌الدین با آزادسازی منطقه «الدور» ادامه یافت؛ روز ۱۶ اسفندماه ۱۳۹۳ هادی العامری، رئیس سازمان بدر- یکی از گروه های شرکت کننده در بسیج مردمی- خبر آزادسازی منطقه الدور در جنوب شهر تکریت را اعلام کرد. بنا بر گفته‌های همرزمان مرتضی حسین‌پور، او در آزادسازی منطقه الدور و سپس شهر مهم و استراتژیک بیجی نیز در کنار رزمندگان عراقی حضوری تعیین کننده داشت. عملیات آزادسازی بیجی از دو محور پیگیری شد؛ محور اول از روستای المحزن آغاز و تا مناطق المزرعه و البعیجی و محور دوم از منطقه المزرعه تا پل هوندای و تپه ابوجراد و پالایشگاه بیجی را در برگرفت. به گفته دبیر کل کتائب سیدالشهدا(س)، رزمندگان عراقی در منطقه «تله و جراد»، فقط در طول یک هفته با ۵۸ ماشین بمب‌گذاری شده مواجه شدند. مرتضی حسین‌پور که از فرماندهان محور در عملیات آزادسازی بیجی بود، در جریان آن با جراحتی سخت مواجه شد. او بعد از مجروحیت هم در کنار رزمندگان باقی ماند و رزمندگان کتائب سیدالشهدا(س) پس از شدید شدن خونریزی‌اش، او را به بیمارستان حشدالشعبی منتقل کردند.
عملیات جبهه مقاومت در بازپس‌گیری شهر و پالایشگاه بیجی با موفقیت انجام شد. سایت صدای آمریکا روز دوم خرداد ۱۳۹۴ نوشت: «گزارش‌ها حاکی از این است که ایران با نیروی عملیاتی نظامی و تجهیزات و سلاح‌های سنگین در حمایت از پیشروی ارتش عراق به سمت بیجی و پس گرفتن پالایشگاه از داعش، در این عملیات حضور پررنگی دارد. دو مقام پنتاگون روز جمعه دوم خرداد بدون ذکر نامشان گفتند که نیروی نظامی ایران در روزهای اخیر در هماهنگی با شبه نظامیان شیعه در عراق در عملیات نیروهای امنیتی آن کشور برای باز پس‌گیری شهر بیجی، محل بزرگترین پالایشگاه نفتی در عراق وارد عمل شده است.»
مرتضی حسین‌پور در اکثر عملیات‌های جبهه مقاومت در عراق حضور داشت. به گفته یکی از همرزمانش، او از فرماندهان محور در عملیات آزادسازی جاده بلد، اسحاقی، سامرا، الدور، علم، تکریت، بیجی و ارتفاعات مکحول در عراق بود.
حضور مجدد در سوریه
با تثبیت اوضاع در عراق بار دیگر توجه اصلی نیروهای جبهه مقاومت متوجه سوریه شد. عملیات آزادسازی منطقه استراتژیک حلب در سال ۱۳۹۴ در قالب عملیات محرم آغاز شد، جنگی که از آن با عنوان «مادر جنگ‌ها» یاد می‌شد. گفته‌های یکی از همرزمان مرتضی حاکی از نقش پررنگ او در این عملیات است.
فرماندهی عملیات قرارگاه حیدریون
مرتضی حسین‌پور در دی ۱۳۹۵ و پس از محمد جنتی فرماندهی عملیات «قرارگاه حیدریون» را برعهده گرفت وی پیش از آن فرمانده اطلاعات این قرارگاه بود. او توانایی خوبی در صحبت کردن به زبان عربی با لهجه‌های مختلف و برقراری ارتباط مناسب با رزمندگان عراقی داشت. آنطور که پدرش می‌گوید او زبان عربی را به سه لهجه سوری، عراقی و لبنانی آنچنان با تسلط صحبت می‌کرد که افراد بومی متوجه غیر عرب بودن او نمی شدند. مرتضی حتی به زبان کردی نیز تسلط داشت و با اکراد به راحتی صحبت می‌کرد. او به دلیل ماه‌ها حضور در عراق و جنگیدن در کنار نیروهای عراقی، شناخت خوبی از روحیات آنها داشت. آخرین جبهه حضور مرتضی پیش از حضور در منطقه بادیه الشام حضور در منطقه حلب بود.
مجروحیت‌ها
محمد حسین‌پور، پدر مرتضی تعداد دفعات مجروحیت او در طول ۴ سال حضور در عراق و سوریه را ۶ بار اعلام می‌کند و می‌گوید: «مرتضی ۶ بار مجروح شد که ۴ بار آن تا حد شهادت بود. یک بار گلوله به ران پایش اصابت کرد و از آن طرف خارج شد، بار دیگر در عراق مجروح شد و شکمش پاره شده بود ولی خانواده متوجه مجروح شدنش نشدند.» یک بار صورتش، دوبار کتفش. دوبار دچار موج گرفتگی شد و ابدا به ما نگفت که مجروح شده. البته من خودم چون در تشکیلات بودم باخبر می‌شدم. اما مرتضی حرفی به ما نمی‌زد. او چهار ماه پیش از شهادت و در جریان یک عملیات در سوریه به شدت مجروح شد. به گفته همسرش پاهایش لت و پار و صورتش پر از ترکش شد و او بی‌اعتنا به جراحت‌ها به کار خود در سوریه و در شرایط سخت ادامه داد.»
شهادت
پس از موفقیت‌های بزرگ جبهه مقاومت در عراق و سوریه، آزادی دیرالزور در دستور کار آنها قرار گرفت، انزوای داعش در صحرای شام، مقدمه این آزادسازی محسوب می‌شد. کنترل منطقه مرزی بین عراق و سوریه به نیروهای قرارگاه حیدریون سپرده شد.
با تسلط بر این سرزمین راه پشتیبانی نیروهای داعش از عراق و سوریه قطع می‌شد. برای دست‌یابی به این هدف جاده مرزی دمشق – بغداد یک شاخص محسوب می‌شد. تاکتیک جبهه مقاومت در این منطقه، احداث پایگاه‌های پر تعدادی بود که با نظم دقیق در ارتباط عملیاتی با یکدیگر بودند. با پیشروی نیروهای مقاومت، آمریکایی‌ها که به بهانه حفاظت از مرز اردن و پایگاهایشان در خاک این کشور در منطقه حاضر بودند و از پایان رسیدن کار داعش احساس خطر می‌کردند به نیروهای کتائب سیدالشهدا(س) حمله هوایی کردند و واحدهای مهندسی مجاهدین حیدریون که در حال احداث خاکریز برای مقابله با حملات انتحاری بودند هم مورد هدف هواپیماهای آمریکایی قرار گرفتند. نیروهای آمریکایی همچنین با پروازهای شناسایی تلاش کردند از کوچکترین فرصتی برای ضربه زدن به نیروهای مقاومت استفاده کنند. این فرصت‌ها در فواصل تعویض نیروها، تعمیر تجهیزات یا زمانی که اجتماع نیروهای برای انجام عملیاتی خاص از تراکم آنها در منطقه‌ای دیگر می‌کاست به وجود می‌آمد. این منطقه توسط پهپادهای آمریکایی به دقت رصد می‌شد و این اطلاعات در اختیار داعش قرار می‌گرفت.
منطقه «جمونه» در مرز عراق و سوریه مرکز حضور نیروهای مقاومت بود. اخبار و شواهدی مبنی بر حمله قریب‌الوقوع داعش رسیده بود و با توجه به تهدیدهای موجود، مرتضی حسین پور فرمانده عملیات قرارگاه حیدریون، شب ۱۵ مرداد را با حضور در یکی از پایگاه‌های نیروی کتائب سیدالشهدا(س) به توجیه نیروها در برابر حمله احتمالی پرداخت. او با پیشبینی حمله روز بعد نیروهای داعش، برخلاف رویه موجود، شب را در همان پایگاه در خط مقدم به سر برد. آنطور که همرزمانش نقل کرده‌اند او در ساعات نیمه شب شخصا به حفر خاکریز با بلدوزر پرداخت. او با اطلاع از تاکتیک‌های عملیاتی داعش علاوه بر خاکریز اصلی، خاکریز دیگری به شکل نعل اسبی احداث کرد تا هنگام حمله انتحاری نیروهای داعش به خاکریز اول، نیروهایش را به آن خاکریز منتقل نماید.
نیروهای داعش، سحرگاه روز دوشنبه ۱۶ مرداد با اطلاع از اینکه توان عملیاتی یکی از پایگاه‌های جبهه مقاومت در حال بازسازی است، حمله سنگینی را به مقر اصلی کتائب سیدالشهدا و دو مقر تاکتیکی شروع کردند. این مجموعه با فاصله ۱۵۰۰ متری از یکدیگر قرار داشت. در مقر اصلی علاوه بر مرتضی حسین‌پور، محسن حججی و محمد تاجبخش، ۱۱ نیروی ایرانی دیگر به همراه رزمندگان کتائب سیدالشهدا(س) حضور داشتند. نیروهای مهاجم بعد از منفجر شدن عوامل انتحاری هر سه مقر مذکور را با اسلحه ۲۳ میلیمتری زیر آتش سنگین گرفتند. نیروهای مستقر در این پایگاه‌ها که امکان نزدیک شدن به خودروهای خود را نداشتند، با سلاح‌های سبک اقدام به مقاومت کردند. نیروهای مهاجم با ۵۰ ماشین مجهز به سلاح کالیبر ۲۳، کالیبر ۱۴، توپ اس‌پی‌جی، انواع و اقسام نارنجک و دوشکا و تیربار، کلاش و ۲۰۰ نیروی پیاده و دو ماشین انتحاری به پایگاه اصلی حمله کردند. با انفجار ماشین انتحاری اول، تعدادی از نیروهای عراقی به شهادت رسیدند و محسن حججی از نیروهای ایرانی مستقر در پایگاه هم مجروح شد. بلافاصله با دستور مرتضی حسین پور (حسین قمی) همه نیروها به همراه مجروحان از خاکریز اول به سمت خاکریز دوم عقب‌نشینی کردند. محسن حججی به دلیل انفجار اول دچار جراحت و بیهوشی عمیق شده بود و رزمندگان حین عقب‌نشینی، متوجه زنده بودن وی نشدند. با ادامه درگیری و عقب‌نشینی نیروهای مقاومت به خاکریز سوم (نعل اسبی)، نیروهای داعش دومین خودروی انتحاری را هم وارد صحنه کردند، با انفجار ماشین دوم محسن حججی به هوش آمده و توسط نیروهای داعشی اسیر شد. این عقب‌نشینی تاکتیکی، موجب نجات جان عمده رزمندگان حاضر در صحنه شد. در این منطقه ۱۳۰ نیروی مجاهد عراقی حضور داشتند که حدود ۸۷ نفر آنها از حمله نجات یافتند. از میان ۱۳ نیروی ایرانی هم تنها محمد تاجبخش در همان صحنه شهید شد و محسن حججی هم بعد از اسارت به شهادت رسید.
این حمله حدودا از ساعت چهار تا هشت صبح ادامه پیدا کرد، بر اساس تصاویر ویدیوئی موجود، مرتضی حسین‌پور در تمامی این ساعات با شجاعت به هدایت نیروها پرداخت. پرتاب یک نارنجک به این سوی خاکریز باعث اصابت ترکش کوچکی به مرتضی و زخمی شدن او شد. نبود امکانات و وسایل نقلیه امدادی، موجب تشدید خونریزی و ورود خون به ریه او شد. به گفته همرزمانش، او در همانجا چند باری از حال رفت و باز به هوش آمد، اما در همان شرایط هم نیروهایش را فرماندهی می‌کرد، مثلا به نیروها می‌گفت تیرها را مدیریت کنند و هدر ندهند و یا از فلان موضع شلیک کنند.
با روشن شدن هوا و عقب‌نشینی نیروهای داعش، نیروهای امدادی به منطقه اعزام شدند. آنها مرتضی حسین‌پور را که هنوز زنده بود به بیمارستان صحرایی در ۷۰ کیلومتری منطقه نبرد، منتقل کردند، اما خونریزی شدید باعث شد او در همانجا به شهادت برسد. آنطور که فاطمه کاظمی همسر مرتضی حسین‌پور گفته است، او بیش از آنکه به فکر شهادت باشد به فکر انجام وظیفه بود و حتی وصیتنامه‌ای ننوشت. فاطمه کاظمی تاکید دارد که همسرش پس از مجروحیت با اعلام اینکه گروه خونی من «ب مثبت» است، از نیروهایش خواسته بین دنده سه و چهار‌ش را سوراخ کنند، تا خون از ریه او خارج شود اما این به دلیل نبود امکانات این امر ممکن نشده است.
پس از شهادت
در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۹۶، پیکر سرهنگ پاسدار مرتضی حسین‌پور شلمانی روی دستان همرزمانش در شهرک شهید الماسی تهران تشییع شد و فردای آن روز پیکرش از مقابل سپاه ناحیه لنگرود به سمت زادگاهش در شلمان تشییع و درگلزار شهدای این شهر به خاک سپرده شد.
با توجه به پخش عکس‌ها و تصاویر اسارت محسن حججی توسط داعش و راه افتادن موجی از احساسات نسبت به شهادت مظلومانه او در فضای مجازی، خبر مربوط به شهادت مرتضی حسین‌پور در روزهای ابتدایی در لابه‌لای اخبار مربوط به شهید محسن حججی گم شد، اتفاقی که موجب گلایه پدر شهید نیز شد. سپاه پاسداران کوشید با برگزاری مراسم‌های یادبود گوناگون و حضور فرماندهان عالی از جمله سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و دادن لقب «فرمانده حججی» شخصیت او را به جامعه معرفی کند.
در مراسم یادبود چهلمین روز شهادت مرتضی حسین پور (حسین قمی) فرماندهان و رزمندگانی از کشورهای عراق، سوریه و لبنان حضور داشتند، مراسمی که به شکل زنده از شبکه ۳سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. سرلشکر قاسم سلیمانی در این مراسم قول انتقام‌گیری از خون شهید حججی و مرتضی حسین‌پور را داد و اعلام کرد: «نابودی داعش نزدیک است و تا دو ماه دیگر نابودی این شجره خبیثه را جشن می‌گیریم و ایران و روسیه و سوریه و عراق باید این جشن را برپا کنند.»
سرلشکر جعفری فرمانده وقت‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌پاس رشادت‌های شهید مرتضی حسین‌پور شلمانی، در پیامی این شهید مدافع حرم گیلانی را به‌عنوان شهید نمونه کشور در سال ۹۷ معرفی کرد.
علی، تنها فرزند مرتضی حسین‌پور، ۴ ماه پس از شهادتش روز ۲۲ آذر ۱۳۹۶ به دنیا آمد.
تولیدات فرهنگی درباره شهید
درباره شخصیت و مبارزات شهید حسین‌پور تا کنون دو کتاب منتشر شده است که در زیر معرفی می شوند:
- ساقیان حرم ۱: مروری بر خاطرات فرمانده نابغه شهید مدافع حرم، مرتضی حسین‌پور (حسین قمی)، نویسنده: ستاد کنگره شهدای دفاع مقدس گیلان، ناشر: مرکز حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه قدس گیلان، رشت، ۱۳۹۷، چاپ اول، رقعی، ۱۵۰ صفحه، تمام گلاسه، تمام رنگی، ۱۲ هزار تومان.
از مجموعه کتاب‌های ساقیان حرم، شماره ۱٫ این کتاب در مرداد ۱۳۹۷ با حضور استاندار گیلان و امام جمعه رشت آیت الله فلاحتی فلاحتی رونمایی شد. این کتاب در همان سال به چاپ دوم رسید ولی در چاپ دوم، کتاب از حیث محتوا و چاپ، دچار افت بسیاری شد و محتوای آن کم شد و صفحه آرایی آن متفات گردید و به ۷۸ صفحه کاهش یافت و به صورت مشکی و تک رنگ در آمد، ناشر آن نیز به نشر میراث ماندگار در قم تبدیل شد و قیمت آن ۱۵ هزار تومان گردید.
- ماه کامل: روایت زندگی سردار شهید مدافع حرم مرتضی حسین‌پور (حسین قمی)، شهلا پناهی لادانی، انتشارات شهید کاظمی، قم، اول، تابستان ۱۴۰۰، ۶۰۸ صفحه، ۱۲۰ هزار تومان، رقعی
کتاب نسبتا مفصلی درباره زندگی و مجاهدت های شهید حسین‌پور است. نگارش کتاب حدود دو سال طول کشیده و زحمات زیادی برای تهیه کتاب کشیده شده است که باید به ناشر و نویسنده خداقوت گفت.
تا کنون، چهار مستند «فرمانده حسین»، «روایت نصر»، «مردی با آرزوهای بزرگ» و «کسرالحدود» پیرامون شخصیت و مبارزات شهید مرتضی حسین‌پور در سوریه و عراق تولید و از شبکه‌های سراسری سیما پخش شده است.
- مستند «کسرالحدود (شکست مرزها)»، کارگردان: وحید فراهانی، تهیه کننده: مهدی مطهر، نویسنده و راوی: مهدی نعمت اللهی، مدت زمان ۲۷ دقیقه، مجری طرح: خانه مستند انقلاب اسلامی، تهیه شده در روایت فتح، پخش در شبکه مستند سیما، تابستان ۱۳۹۶٫
- مستند «فرمانده حسین»، تهیه کننده: امیرحسین نارنجی، نویسنده و کارگردان: علیرضا شعبانی نژاد، مدت زمان ۴۵ دقیقه، تهیه شده در مرکز سیمای استان گیلان، زمستان ۱۳۹۶٫
- مستند «مردی با آرزوهای بزرگ: روایتی از حماسه شهید مرتضی حسین پور شلمانی (حسین قمی)»، تهیه کننده و کارگردان: مهدی نعمت اللهی، مدت زمان ۱۷ دقیقه، گروه سیاسی شبکه دو و مرکز مستند حقیقت، در روز جمعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۰۰، روی آنتن شبکه ۲ پخش شد.
- مستند «روایت نصر: داستان یک فرمانده نابغه مدافع حرم»، مجری طرح: خبرگزاری تسنیم، تهیه شده در شبکه پنج سیما، مدت زمان ۲۰ دقیقه، سال ۱۳۹۷٫
در نگاه دیگران
سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، در مراسم یادبود چهلمین روز شهادت مرتضی حسین‌پور گفت: وقتی شهید حججی به شهادت رسید پیامی صادر کردم و در آن تاکید کردم تا سه ماه دیگر ریشه داعش را می‌خشکانیم الان هم می‌گویم نابودی داعش نزدیک است و تا دو ماه دیگر نابودی این شجره خبیثه را جشن می‌گیریم و ایران و روسیه و سوریه و عراق باید این جشن را برپا کنند. سردار قاسم سلیمانی در این مراسم به ویژگی‌های شهید حسین قمی اشاره کرد و افزود: این جوان سن زیادی نداشت، اما با سن کمش توانست تاثیر شگرفی داشته باشد، وی به حرمت حضرت معصومه (س) فامیلی قمی را برای خودش انتخاب کرد. مجاهدانی که از عراق، سوریه و لبنان در مراسم امروز آمده‌اند نشانه ریشه دواندن محبت این شهید در قلب‌های مجاهدین منطقه و عالم است.
فرمانده نیروی سپاه قدس کشور همچنین با اشاره به اینکه شخصیت انسان‌ها در سختی‌ها و بحران نمایان می‌شود، گفت: شهید حسین قمی یکی از انسان‌هایی بود که توانست در سختی‌ها و بحران‌ها مدیریت کند و باعث نجات بیش از ۱۰۰ نفر شود و با اینکارش ثابت کرد که هجمه دشمن هیچ اثری ندارد.
سردار سلامی هم درباره او گفت: شهید حسین‌پور، سپه سالار عرصه نبرد و فرمانده نابغه‌ای بود و شخصیتی با ایمان، شجاع و افسانه ای داشت.
سردار هامون محمدی، فرمانده سابق سپاه قدس گیلان، هم تصریح کرد: او [مرتضی حسین‌پور]، تکرار شخصیت‌هایی چون شهید «املاکی» و «خوش سیرت» و «اصغری خواه» بود.
یکی از همرزمان شهید نیز درباره رشادت‌هایش یادآور شد: عراقی‌ها به شجاعان عرصه‌های جنگ «بطل» می‌گویند و به حسین «بطل‌الابطال» می‌گویند.
«ابوحسین» فرمانده عملیات کتائب سیدالشهدا(س) و از نیروهای عراقی که ماه‌ها در کنار مرتضی حسین‌پور به جهاد پرداخته، نیز ویژگی بارز مرتضی را علاوه بر حضور در خط مقدم عملیات شناسایی و ارزیابی عملیاتها از نزدیک، صبر و تواضع و حسن خلق‌اش می‌داند و می‌گوید: «هیچ روزی حسین را درهم ندیدم، حتی در مناطق سخت عملیاتی هم لبخند از لبانش دور نمی‌شد.»
یادبودها
۲۳ شهریور ۱۳۹۶: مراسم اربعین شهید مرتضی حسین پورشلمانی (حسین قمی) و بزرگداشت شهدای مدافع حرم شهیدان محسن حججی و محمد تاجبخش در مجتمع فرهنگی سیدالشهداء(ع) برگزار شد. در این مراسم، حمیدرضا مقدم‌فر مشاور رسانه‌ای و فرهنگی فرمانده کل سپاه، ابوآلاء دبیرکل کتائب سیدالشهدای عراق، محمد کعبی و ابوالفضل فرهادی از همرزمان شهید به ذکر نکات و خاطراتی درباره این شهیدان پرداختند.
۳۰ شهریور ۱۳۹۶: مراسم چهلمین روز شهادت مرتضی حسین‌پور، با حضور سردار سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه، شیخ اکرم الکعبی دبیرکل جنبش نجبا و رزمندگانی از سوریه، عراق و لبنان در شلمان برگزار شد.
۱۷ مرداد ۱۳۹۷: مراسم نخستین سالگرد شهادت «مرتضی حسین پور شلمانی» با حضور سردار حسین سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران در گلزار شهدای شهر شلمان برگزار شد.
گاهشمار
۳۰ شهریور ۱۳۶۴- تولد در روستای شلمان لنگرود
۱۳۶۷- عزیمت خانواده به شهر قم جهت ادامه تحصیل پدر
۱۳۸۳- ورود شهید به دانشکده امام علی(ع) نیروی قدس سپاه
۱۳۸۵- همکاری با نیروهای عراقی علیه اشغالگران آمریکایی
۱۳۹۲- حضور در سوریه و دفاع از حرم حضرت زینب (س) در منطقه زینبیه
خرداد ۱۳۹۳- حضور در کمربند امنیتی بغداد به همراه سردار قاسم سلیمانی پس از حملات نیروهای داعش به عراق
۲۳ بهمن ۱۳۹۳- برگزاری مراسم ازدواج
اسفند ۱۳۹۳- حضور در عملیات‌های آزادسازی شهرهای اطراف سامرا در سمت فرمانده محور
اردیبهشت ۱۳۹۴- حضور در عملیات آزادسازی شهر راهبردی بیجی
۱۳۹۴- شرکت در عملیات محرم، آزادسازی مناطق اطراف حلب
دی ۱۳۹۵- انتخاب به عنوان فرمانده عملیات قرارگاه حیدریون
۱۶ مرداد ۱۳۹۶- مقاومت در برابر حمله گسترده داعش و شهادت مرتضی حسین پور
۱۸ مرداد ۱۳۹۶- اسارت و شهادت محسن حججی، از نیروهای تحت فرماندهی شهید مرتضی حسین پور به دست داعش
۱۸ مرداد ۱۳۹۶- تشییع پیکر شهید حسین‌پور روی دستان همرزمانش در شهرک شهید الماسی تهران
۱۹ مرداد ۱۳۹۶- تشییع و تدفین پیکر شهید در گلزار شهدای شلمان از توابع لنگرود
۲۲ آذر ۱۳۹۶- تولد علی، تنها فرزند شهید
۳۰ شهریور ۱۳۹۶- برگزاری مراسم باشکوه چهلمین روز شهادت مرتضی حسین‌پور در زادگاهش شلمان با حضور فرماندهان مقاومت عراق و سوریه، به همراه سخنرانی تاریخی سردار حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه، قول گرفتن انتقام خون مرتضی حسین‌پور با نابود کردن داعش تا دو ماه دیگر در تمام عراق و سوریه
۳۰ آبان ۱۳۹۶- نامه حاج قاسم سلیمانی به رهبر معظم انقلاب درباره پایان سیطره داعش در عراق و شام بعد از شش سال کشتار و وحشیگری با اتمام عملیات آزادسازی شهر ابوکمال سوریه، آخرین قلعه‌ی داعش
۳۰ آبان ۱۳۹۶- پاسخ رهبر معظم انقلاب به نامه مهم سرلشکر قاسم سلیمانی مبنی بر اینکه شما با متلاشی ساختن توده‌ی سرطانی و مهلک داعش نه‌فقط به کشورهای منطقه و به جهان اسلام بلکه به همه‌ی ملتها و به بشریت خدمتی بزرگ کردید.
منابع:
سخنان محمد حسین‌پور، پدر شهید، در مستند «فرمانده حسین»، تولید شده در مرکز سیمای استان گیلان.
سخنان محمد حسین‌پور، پدر شهید مرتضی حسین‌پور، در مستند «روایت نصر».
مصاحبه محمد حسین‌پور، پدر شهید مرتضی حسین‌پور، با روزنامه جام جم.
سخنان مادر شهید مرتضی حسین‌پور، در مستند «روایت نصر».
مصاحبه روزنامه جوان با فاطمه کاظمی، همسر شهید مرتضی حسین‌پور.
یادداشت سعدالله زراعی و خاطرات و نکاتی درباره شهید در روزنامه کیهان.
سخنان ابوآلا الولائی، دبیر کل کتائب سیدالشهدا(س)، در مستند «روایت نصر».
سخنان «ابوحسین» فرمانده عملیات کتائب سیدالشهدا(س)، در مستند «روایت نصر».
یادداشت شهاب الدین واجدی، درباره سردار جعفری در اتاق عملیات آزادسازی محور بلد – سامرا.
مصاحبه محمد صالحی، همرزم شهید مرتضی حسین‌پور با خبرگزاری تسنیم.
یادداشتی به قلم یکی از هم رزمانِ شهید، منتشر شده در خبرگزاری تسنیم.
مصاحبه با حسین جنتی، برادر شهید محمد جنتی ( معروف به حاج حیدر) با خبرگزاری دفاع پرس:
https://defapress.ir/fa/news/350373/
مصاحبه سیدرضا حسینی، همرزم شهید مرتضی حسین پور با خبرگزاری تسنیم.
راویت خانم مینایی خبرنگار روزنامه جام‌جم از گلایه‌های پدر شهید مرتضی حسین‌پور.
سخنرانی سردار سلیمانی در مراسم یادبودچهلمین روز شهادت شهید مرتضی حسین‌پور.
سخنرانی سردار حسین سلامی در مراسم اولین سالگرد شهادت شهید مرتضی حسین‌پور.
مستند «کسرالحدود (شکست مرزها)»، کارگردان: وحید فراهانی، تهیه کننده: مهدی مطهر، نویسنده و راوی: مهدی نعمت اللهی، مدت زمان ۲۷ دقیقه، مجری طرح: خانه مستند انقلاب اسلامی، تهیه شده در روایت فتح، پخش در شبکه مستند سیما، تابستان ۱۳۹۶٫
مستند «فرمانده حسین»، تهیه کننده: امیرحسین نارنجی، نویسنده و کارگردان: علیرضا شعبانی نژاد، مدت زمان ۴۵ دقیقه، تهیه شده در مرکز سیمای استان گیلان، زمستان ۱۳۹۶٫
مستند «مردی با آرزوهای بزرگ: روایتی از حماسه شهید مرتضی حسین پور شلمانی (حسین قمی)»، تهیه کننده و کارگردان: مهدی نعمت اللهی، مدت زمان ۱۷ دقیقه، گروه سیاسی شبکه دو و مرکز مستند حقیقت، در روز جمعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۰۰، روی آنتن شبکه ۲ پخش شد.
مستند «روایت نصر: داستان یک فرمانده نابغه مدافع حرم»، مجری طرح: خبرگزاری تسنیم، تهیه شده در شبکه پنج سیما، مدت زمان ۲۰ دقیقه، سال ۱۳۹۷٫
منبع: «سیری در زندگی شهدای مدافع حرم، گذری بر زندگینامه شهید مرتضی حسین‌پور»، بخش مقالات، پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تاریخ انتشار: ۰۸:۲۳، ۱۶ مرداد ۱۳۹۸، کد خبر: ۵۰۹۳، به آدرس:
https://www.irdc.ir/fa/news/5093/
