شرح حال مرحوم حجت الاسلام والمسلمین محمدابراهیم رضایی راد+ عکس

مهدی نقیبی

حجت الاسلام والمسلمین محمدابراهیم رضایی راد فرزند صفرعلی در ۷ مهر ۱۳۰۴ش در روستایی فتیده از روستاهای شهرستان لنگرود دیده به جهان گشود. پس از گذشت دوران طفولیت در مکتبخانه های آن روز، قرآن مجید و برخی کتب فارسی از جمله نصاب الصبیان را فرا گرفت. به خاطر علاقه ای که به علوم دینی داشت پس از گذشت چند سال، همراه آقای محمدعلی امینیان و شیخ رضا محمدی درس امثله را نزد مرحوم سیدمحمدباقر بنی سعید قاضی محله آغاز کرد و برای کسب مدارج علمی بالاتر و تکمیل دروس دینی به قم عزیمت نمود.[۱]

او درباره تحصیلات در حوزه قم چنین می نویسد: «درست در روز چهاردهم فروردین ۱۳۲۳ شمسی در حالی که هجده بهار از عمرم گذشته بود  بار سفر را به قم بستم. در آن زمان حوزه توسط چهار تن از آیات عظام آیت الله سیدمحمدتقی خوانساری، آیت الله صدر، آیت الله حجت و آیت الله فیض قمی  اداره می شد. از آنجا که مصمم بودم که به لباس روحانیت درآیم لذا پس از گذشت چند ماه به اتفاق چند تن از دوستان در منزل یکی از روحانیون گیلان مقیم قم با شرکت چند تن از فضلا از جمله آیت الله سیدموسی صدر مراسم ملبس شدن به لباس روحانیت را برگزار کردیم. پس  از طی مقدمات، شرح لمعه نزد آیه الله صدوقی شهید محراب، رسائل را نزد آیه الله مشکینی (ره)، مکاسب را نزد آیه الله العظمی نجفی مرعشی ، کفایه را نزد آیه الله منتظری ، آیه الله فکور و آیه الله زاهدی قمی فرا گرفتم. سپس به درس خارج فقه و اصول ارتقا یافتم. درس فلسفه و اسفار و تفسیر رانزد آیه الله طباطبایی، منظومه را نزد آیه الله رضا صدر، خارج اصول و مباحث الفاظ را از محضر آیت الله [امام] خمینی(ره) و امارات را از محضر آیه الله العظمی بروجردی(ره) و فقه را از محضر معظم له و آیت الله شیخ عباسعلی شاهرودی استفاده نمودم. و ضمن آن به تدریس دروس مقدمات، حاشیه، سیوطی، مطول، معانی و بیان اشتغال داشتم و برخی از مباحث در سال را به طور خصوصی برای بعضی از طلبه ها تدریس می کردم .»[۲]

سپس در سال ۱۳۳۸ از  جانب مرجع دینی بزرگ شیعه آیت الله العظمی بروجردی (ره) به عنوان مدرس و نماینده ایشان به منطقه نوشهر و چالوس اعزام شد و پس از هفت سال حضور در آن منطقه در شهر رشت اقامت گزید و ایشان تا پایان عمر در همین شهر اقامت داشت. او با دختر حجت الاسلام و المسلمین سیدموسی اشکوری و خواهر آیت الله سیدمحمدعلی صداریی اشکوری مدیرمسئول مجله طلوع اسلام ازدواج کرد.[۳]

وی به سبب  علاقه وافر به امور فرهنگی و مطبوعاتی، قبل از انقلاب با آیت الله مکارم شیرازی در نشر مجله مکتب اسلام همکاری داشت و وقتی به رشت مهاجرت کرد به عنوان سردبیر نشریه طلوع اسلام با آیت الله صدرایی اشکوری – برادر همسرشان – همکاری داشته و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در سال ۱۳۵۸ نشریه نقش قلم را در گیلان تاسیس نمود و بعد از آن بیشتر فعالیتشان در امور فرهنگی و نویسندگی صرف شد.[۴] هفته نامه نقش قلم از سال ۱۳۵۸ به صورت هفتگى منتشر مى‏گردد. این نشریه هنوز زینت بخش عرصه مطبوعات گیلان است ولی مسئولیتش به افراد دیگری واگذار شده است. این نشریه که مشی دینی، علمی، ادبی را برگزیده بود از اولین نشریه هایی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در گیلان منتشر شد و به تبیین نقش و ارزش های نظام اسلامی پرداخت.[۵] اولین شماره این نشریه در روز ۲۵ اسفند ۱۳۵۸ بود و بیشتر مقولات این نشریه اخلاقی و مذهبی و خبرهای کوتاه از بولتن خبرگزاری پارس بود و صفحات داخلی این روزنامه را آگهی های دولتی اشغال می کرد.[۶]

تصویر مرحوم رضایی و مرحوم آیت الله بحرالعلوم بر دیوار مسجد گلشن – بازار رشت

حجت الاسلام والمسلمین شیخ محمدابراهیم رضایی راد بعد از پیروزی انقلاب تا سال ۱۳۶۰ با کمیته انقلاب در گیلان همکاری داشت و به امور دعاوی رسیدگی می کرد. او ز وزارت فرهنگ کشور، تصدیق مدرسی (معادل دکتری) کسب کرد و مدرس حوزه و دانشگاه بود و مقالات متعددی از وی در بخش های مختلف اجتماعی، فرهنگی و دینی به چاپ رسیده است. او از سال ۶۲ تا سال ۷۶ در دانشگاه گیلان و دانشگاه آزاد اسلامی و نیز از سال ۶۸ تا ۷۰ در دانشگاه پیام نور تدریس می کرد. و همچنین مدیر گروه معارف اسلامی در دانشگاه آزاد نیز بود.[۷]

همچنین چند کتاب از وی بر جای مانده که به این شرح هستند:

• فلسفه تربیت از نظر قرآن، دکتر فاضل جمالی تونسی، ترجمه: محمدابراهیم رضائی، چاپخانه بازار، رشت، ۱۳۴۹، ۱۵۲صفحه، شومیز، رقعی. کتابی درباره آموزش و پرورش از منظر اسلام است که در سال ۱۳۵۶ تجدید چاپ شده است.[۸]
• جواهر الحکم؛ گوهر های برابر، مجموعه‌ای‌ از سخنان‌ درباره‌ پیامبر بزرگ‌ اسلام‌ و آل‌ طهارت‌ آن‌ حضرت‌ است که توسط محمدابراهیم رضائی راد (واعظ لنگرودی) گرداوری و ترجمه شده و در دفتر هفته نامه نقش قلم در رشت در سال ۱۳۶۲ منتشر شده است. این کتاب با قطع وزیری و جلد گالینگور و با دو زبان فارسی و عربی و رده بندی کنگره رده کنگره :‎B‎P‎ ‎۱‎۳‎۶‎/‎۹‎ ج‎۹‎ ‎ر‎۶‎/‎  در ۵۰۹ صفحه منتشر گردید. این کتاب در سال ۱۳۸۳ در نشر سایه تهران در ۶۶۰ صفحه تجدید چاپ شد.
• ‎الاربعین فی مناقب المهدی کتابی به زبان عربی و درباره امام عصر(عج) است که هنوز منتشر نشده است.[۹]
• همچنین کتاب دیگری به نام آفات زبان از ایشان وجود دارد که هنوز منتشر نشد است.[۱۰]

از دیگر فعالیت های اجتماعی ایشان آن بود که سالها (حدود ۲۵ سال) امامت مسجد گلشن رشت را بر عهده داشت. مسجد گلشن که در بازار رشت واقع شده از مساجد مهم رشت بود که پیش از پیرزوی انقلاب، محل اقامه جماعت توسط مرحوم آیت الله سیدحسن بحرالعلوم بود و بعد از پیروزی انقلاب مدتی آیت الله امینیان در آنجا نماز اقامه می کرد. اما با رفتن آیت الله امینیان به آستانه اشرفیه، این مسجد توسط مرحوم رضایی راد اداره می شد و در آن نماز جماعت برگزار می شد. البته چند سالی می شد که به دلیل کهولت سن، امکان اقامه جماعت برای ایشان وجود نداشت فلذا به تازگی آیت الله سیدعلی حسینی از قم به رشت آمده و در آنجا به اقامه نماز مشغول است.

از وی ۸ فرزند ( ۲ پسر و ۶ دختر)  بر جای مانده که همگی با مدارج بالای علمی رسیدند.[۱۱]

مرحوم رضایی راد در روز دوشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ به خاطر کهولت سن دار فانی را وداع گفت و در در روز ۱۲ اسفند با حضور اهالی فرهنگ و اصحاب رسانه استان گیلان تشییع و به خاک سپرده شد.[۱۲]

در پی درگذشت این پیشکسوت مطبوعات گیلان، روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان پیام تسلیتی را به این شرح منتشر کرد:

«بازگشت همه بسوی اوست

در آوردگاه حق و باطل، بار دیگر روایتگری صادق از این عرصه، آسمانی شد. خبر ناگوار درگذشت استاد «محمدابراهیم رضایی راد» کام فعالان عرصه رسانه، به ویژه روزنامه‌نگاران استان را تلخ کرد. روزنامه‌نگار ارزشی و پرتلاشی که سال‌ها باید بگذرد تا همانندی چون او به منصه ظهور برسد. ضمن اعلام همدردی با بازماندگان آن مرحوم، بدین وسیله فقدان این استاد گرانقدر و پیشکسوت مطبوعات گیلان را به اصحاب رسانه تسلیت گفته و از کلیه اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه استان می‌خواهیم تا در مراسم تشییع، خاکسپاری و یادبود این روزنامه‌نگار ارزشمند حضوری فعال داشته باشند. روحش شاد، یادش گرامی باد.»[۱۳]

—————————————————-

پی نوشت ها:

[۱] . زندگینامه خودنوشت محمدابراهیم رضایی راد، صفحه شخصی وی در پایگاه اندیشوران. مندرج در آدرس:

http://merezaeirad.andishvaran.ir/fa/profile.html?

[۲] . زندگینامه خودنوشت محمدابراهیم رضایی راد، صفحه شخصی وی در پایگاه اندیشوران. مندرج در آدرس:

http://merezaeirad.andishvaran.ir/fa/profile.html?

[۳] . آفتاب تبلیغ؛ شرح حال خطیب مبارز آیت الله میر محمد علی صدرایی اشکوری، محمدتقی ادهم نژاد، ماهنامه مبلغان-مهر و آبان ۱۳۸۳، شماره ۵۹، ص۱۵۳-۱۶۳؛ پیشکسوت مطبوعات گیلان دعوت حق را لبیک گفت، سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، تاریخ انتشار ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ ۱۴:۳۰. مندرج در آدرس:

 http://gilan.farhang.gov.ir/fa/news/157493/ پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-دعوت-حق-را-لبیک-گفت

[۴]. پیشکسوت مطبوعات گیلان دعوت حق را لبیک گفت، سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، تاریخ انتشار ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ ۱۴:۳۰. مندرج در آدرس:

http://gilan.farhang.gov.ir/fa/news/157493/ پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-دعوت-حق-را-لبیک-گفت

[۵] . این هفته نامه در سال ۱۳۸۳، با تغییری در مجوز نشریه، تا امروز به صورت روزنامه منتشر می شود. حجه الاسلام رضایی اولین صاحب امتیاز و مدیر مسئول آن می باشد سپس موسسه توریستی اشکوری نیز مدتی آن را در اختیار گرفت تا اینکه نوبت به محمد اسماعیل لطیفی دیبا رسید. دیبا هم که بازنشسته وزارت کشور است در گذشته دستی بر خبرنگاری داشته ولی در عصر حاضر از آن فاصله گرفته است و سردبیری آن را به شوکت السادات امیرکیایی سپرد و علیرغم داشتن سردبیر و دبیر تحریریه و مدیر اجرایی عملا جز انتشار اخبار سایت ها نوع آوری دیگری از خود به خرج نداده است. این روزنامه اکنون خط سیاسی مشخصی ندارد، در دوران اصلاحات اصلاح طلب و در دوران اصولگراها اصولگرا بود و احتمالا هم به زودی جزو اعتدالگرایان خواهد شد در هر صورت این نشریه بیش از پیروی از جریانهای سیاسی به شریانهای اقتصادی فکر می کند و بدنبال جذب و انتشار رپرتاژ اگهی است تا مباحث سیاسی. مشخصات این روزنامه امروزه از این قرار است: نقش قلم، قطع ۳۵×۵۰، سیاسی اجتماعی فرهنگی، تیراژ ۶۰۰۰ نسخه، نهایت تیراژ ۱۰۰۰۰ نسخه، ۴ صفحه، سیاه و سفید، صاحب امتیاز و مدیرمسئول اسماعیل لطفی دیبا، سردبیر شوکت السادات امیرکیایی، ۱۰۰ تومان./ برگه اطلاعات نشریات استان گیلان، سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی – معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی، ص۵ ؛ آسیبهای پیش روی مطبوعات گیلان؛ بررسی آماری و تحلیلی نه روزنامه فعال استان گیلان، خزر آنلاین، کدخبر: ۸۴۱۳، تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۹۲. مندرج در:

http://www.khazaronline.com/بررسی آماری و تحلیلی نه روزنامه فعال استان گیلان-T8413

[۶] . چاپ و مطبوعات در گیلان از مشروطه تا امروز، محمدجواد سهیل نقشی، شهرباران، رشت، اول، ۱۳۸۱، ص۲۰۰٫

[۷] . پیشکسوت مطبوعات گیلان دعوت حق را لبیک گفت، سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، تاریخ انتشار ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ ۱۴:۳۰. مندرج در آدرس:

http://gilan.farhang.gov.ir/fa/news/157493/ پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-دعوت-حق-را-لبیک-گفت

تدریس ها و همکاری با مراکز، صفحه شخصی محمدابراهیم رضایی راد در پایگاه اندیشوران. مندرج در آدرس:

http://merezaeirad.andishvaran.ir/fa/activities.html?

http://merezaeirad.andishvaran.ir/fa/organactivity.html?

[۸] . کتابخانه مکتب اسلام، ماهنامه درسهایی از مکتب اسلام ، مرداد ۱۳۵۰، سال دوازدهم ، شماره ۷، ص۳۰٫

[۹] . فهرست کتابها، صفحه شخصی محمدابراهیم رضایی راد در پایگاه اندیشوران. مندرج در آدرس:

http://merezaeirad.andishvaran.ir/fa/books.html?

[۱۰] . مراسم تشییع پیکر پیشکسوت مطبوعات گیلان برگزار شد، سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، تاریخ انتشار ۱۲ اسفند ۱۳۹۳ ۱۳:۳۲۱۴:۳۰. مندرج در آدرس:

http://gilan.farhang.gov.ir/fa/news/157580/ مراسم-تشییع-پیکر-پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-برگزار-شد

[۱۱] . پیشکسوت مطبوعات گیلان دعوت حق را لبیک گفت، سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، تاریخ انتشار ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ ۱۴:۳۰. مندرج در آدرس:

http://gilan.farhang.gov.ir/fa/news/157493/ پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-دعوت-حق-را-لبیک-گفت

[۱۲] . حجت الاسلام شیخ محمد ابراهیم رضایی راد واعظ گیلانی درگذشت، گیلان آنلاین، زمان انتشار: ۱۳۹۳/۱۲/۱۱ – ۱۱:۳۰٫ مندرج در آدرس:

http://guilanonline.com/index.php?mod=content&met=content_more&id=21664#.VPWKdfmUePs

مراسم تشییع پیکر پیشکسوت مطبوعات گیلان برگزار شد، ایرنا، کد خبر: ۸۱۵۲۷۲۴۱ (۴۵۳۸۰۰۰) |  تاریخ خبر: ۱۲/۱۲/۱۳۹۳ | ساعت: ۱۳:۹|

http://www7.rasht.irna.ir/fa/News/81527241/

حجت الاسلام شیخ محمد ابراهیم رضایی راد واعظ گیلانی درگذشت، ایسنا، – ۱۱:۲:۵۵ ۱۳۹۳/۱۲/۱۱  ۹۳۱۲-۱۸۳۸۹-۵کد خبر،

http://gilan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=80278

[۱۳] . پیشکسوت مطبوعات گیلان دعوت حق را لبیک گفت، سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، تاریخ انتشار ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ ۱۴:۳۰. مندرج در آدرس:

http://gilan.farhang.gov.ir/fa/news/157493/ پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-دعوت-حق-را-لبیک-گفت

پیشکسوت مطبوعات گیلان دعوت حق را لبیک گفت، وب سایت رسمی روزنامه خزر، زمان انتشار: ۱۲/۱۲/۹۳، ۰۰:۴۳، مندرج در آدرس:

http://khazardaily.ir /پیشکسوت-مطبوعات-گیلان-دعوت-حق-را-لبیک-گ