آیا لاله های زهرائی، میهمان پیاده راه فرهنگی رشت می شوند؟

لیلا کریمی

چند روز پیش بود که خبر امضای طوماری با عنوان درخواست تدفین شهیدان گمنام در میدان شهرداری رشت، در شهر پیچید. مخاطبانِ چندین مجلس فرهنگی-مذهبی پای این طومار امضاء انداختند و استقبال مردمی موجب شد که در همان روز نخست، طومار ۱۲ متری به انتها برسد و این یعنی که قشرهای مختلف مردم رشت، به استقبال از میهمانانی معنوی رفته اند که انشالله امید است در پیش چشمان شان برای همیشه آرام بگیرند و موجب آرامش عمومی شوند.

برگزاری یادواره ۸ هزار شهید استان گیلان و افتتاح اِلمانی با عنوان یادمان شهدای ذهاب، و دلنوشته شهردار رشت پای آن، شاید هر دو مقدمه ای متناسب باشند که زمینه سازِ مطرح کردن این درخواست عمومی شده اند. گذشته از این دو اتفاق مبارک، اجرای پیاده راه فرهنگی در میدان اصلی شهر رشت، خود بیشترین قرابت و ظرفیت فرهنگی را برای میهمانی شهدای گمنام فراهم کرده است؛ چه اینکه پیاده راهِ فرهنگی بدون وجود نمادها و زیرساخت های فرهنگی بی معناست و پسوند فرهنگی برای این طرح ماندگار نمی تواند و نباید از فرهنگ شهادت خالی باشد، خصوصا که این میدان پیشتر با نام شهیدان عجین شده است؛ قرابت تاریخی میدان شهرداری با نام و یاد شهیدان به عنصری تاریخ تبدیل شده است که هم ریشه در نام گذاری آن به نام «شهدای ذهاب» دارد و هم محل اقامه نماز و تشییع پیکرهای مطهر شهیدان انقلاب و جنگ در سطح رشت بوده است.

حتما اندیشه¬وران عرصه فرهنگ مطلعند که مسئله بسامد تاریخی در هویت فرهنگی و جغرافیای شهری نقش محوری و اساسی دارد و از همین حیث، درخواست امضاء کنندگان این طومار بایسته و به جا به نظر می رسد. وقتی سخن از تدفین شهدای گمنام در می گیرد، برخی همواره ترس از آن دارند که ممکن است شأن شهیدان در مقاطعی از زمان و توسط عده ای معدود مراعات نشود و این شبهه ذهن¬ساخته گاهی بهانه ای می شود برای مخالفان فرهنگ شهادت که در حقیقت خواسته های باطنی خود را به استدلالی خودساخته ضمیمه کنند. صد البته که در هیچ گوشه ای از گیلانِ شهیدپرور نمونه ای از وهن شؤونات فرهنگ شهادت توسط توده های مردمی را نمی توان شاهد آورد و از این حیث، چنین اندیشه ای پیش از آنکه منشأ واقعی داشته باشد، اندیشه¬ای موهوم است که به مثابه وهن مردم غیور و محترم رشت تلقی می گردد.

تشییع بی نظیر پیکرهای مطهر شهدای مدافع حرم در همین روزها و ماههای نه چندان دور، با حضور طیف های مختلفی از مردم گیلان همراه بود که با چشمانِ اشکبار شان و با قلب های آخته از داغِ جوانانِ شهیدشان، بر میثاق تاریخی شان با شهدا صحه گذاشتند. بی شک با حضور پیکرهای شهدای گمنام در کانونی ترین نقطه جمعیتی شهر رشت، زمینه ای برای انس و الفت با ارزشهای الهی شکل می گیرد که نتیجه اش تذکر معنوی و تعالی اخلاقی خواهد بود و از این نظر، حضور شهیدان عزیز، اگر و حتی اگر به اندازه پیشگیری از یک نگاه ناسالم و حتی اگر به اندازه یک قدم به سمت خدا، مردم را پیش ببرد، جای آن دارد که این فرصت تاریخی را مغتنم بشماریم و بر این خواستِ عمومی پای بفشاریم. فارغ از هر نتیجه ای که این درخواست چندهزار نفری به دنبال داشته باشد، صرف میل عمومی به انس با فرهنگ شهادت در میان توده های مردمی شهر رشت بسیار ستودنی است. این سرمایه اجتماعی متاعی قیمتی است که امیدواریم گرامیان و متولیانِ مذهبی، سیاسی و فرهنگیِ استان گیلان آن را پاس بدارند و محترم بشمارند.