شرح حال خودنوشت آیت الله سیدمحمدعلی مرتضوی لنگرودی
سه سال بعد از فوت آیت اللّه العظمى بروجردى قدّس سرّه در شب جمعه ١٩ /صفر الخیر/ ١٣٨٣ ق در بحبوحۀ مبارزات و حکومت نظامى والد معظم دار فانى را وداع نمودند و در روز اربعین حسینى (سلام اللّه علیه) در تربت پاک قم در صحن کوچک نزد ساعت، در یکى از حجرات مدفون گردیدند
زندگینامۀ زیر، به درخواست اینجانب [عبدالحسین جواهرکلام] به تاریخ روز جمعه ١٢ /ذى حجه/ ١۴١٠ ق به قلم خود ایشان تحریر شده که اینک تقدیم مىگردد:
«بسم اللّه الرحمن الرحیم
مختصرى از شرح حال اینجانب که به درخواست بعضى از فضلاى معاصر خواسته شده، به قرار ذیل است:
اینجانب سید محمّدعلى مرتضوى لنگرودى فرزند مرحوم آیت اللّه العظمى حاج سید مرتضى لنگرودى قدّس سرّه.
طبق خط شریف والد معظم که در پشت قرآن مرقوم داشتهاند، در شوال ١٣۵۴ ق برابر با ١٣١۴ شمسى متولد گردیدم. پس از طى مراحل مقدماتى در تهران در مدرسۀ حاج ابو الفتح «مدرسۀ فتحیه» واقع در خیابان رى میدان قیام «میدان شاه سابق» که تحت نظارت و سرپرستى مرحوم والد بود، به تحصیل علوم دینیه اشتغال و قسمتى از لمعه و قوانین را در مدرسۀ مزبور خواندم و در سال ١٣٧٣ ق در ملازمت والد معظم قدّس سرّه به اعتاب عالیه مشرف شدم و پس از مراجعت با اصرار فرزندان و خواست قلبى معظم له رحل اقامت در قم افکندند، اینجانب سطوح را نزد اساتید وقت به پایان رساندم و در درس پرفایدۀ مرحوم زعیم حوزۀ علمیه و مرجع عالیقدر آیت اللّه العظمى بروجردى (مرحوم حاج آقا حسین بروجردى) قدّس سرّه به مدت سه ٣ سال افتخار حضور داشتم و همزمان در درس فقه و اصول خارج والد معظم شرکت مىنمودم، و پس از رحلت آیت اللّه العظمى بروجردى اختصاصا در درس فقه و اصول والد معظم شرکت مىنمودم و به درس الهیات اسفار مرحوم علامه طباطبائى که در «مسجد سلماسى» مىفرمودند شرکت مىکردم و بهرهمند مىشدم. تا اینکه سه سال بعد از فوت آیت اللّه العظمى بروجردى قدّس سرّه در شب جمعه ١٩ /صفر الخیر/ ١٣٨٣ ق در بحبوحۀ مبارزات و حکومت نظامى والد معظم دار فانى را وداع نمودند و در روز اربعین حسینى (سلام اللّه علیه) در تربت پاک قم در صحن کوچک نزد ساعت، در یکى از حجرات مدفون گردیدند (رضوان اللّه تعالى علیه و اسکنه بحبوحه جنانه) .
پس از فوت والد معظم قدّس سرّه در بحث فقه آیت اللّه العظمى گلپایگانى (مد ظله) و بحث فقه و اصول آیت اللّه العظمى حاج میرزا هاشم آملى (مد ظله) حدود ١٢ سال شرکت نمودم، و از بعضى اساتید مفتخر به اجازۀ اجتهاد گردیدم، و احیانا نه بنحو مستمر در بحث آیات عظام: خمینى، داماد و شریعتمدارى شرکت مىنمودم، و بعد خود در مدرسهاى که به نام مرحوم والد قدّس سرّه است و اکنون بالغ بر شصت نفر طلبۀ مشتغل دارد، به سرپرستى و تدریس عالى اشتغال دارم و در مسجد عشقعلى که یکى از مساجد با برکت و با سابقه مىباشد و سالیانى والد معظم در آن به اقامۀ جماعت و تدریس اشتغال داشتند و مراجع بزرگ چون آیات عظام به ترتیب:
حائرى، بروجردى، شیخ ابو القاسم کبیر و شیخ عبد النبى عراقى، و والد معظم حاج سید مرتضى مرتضوى لنگرودى در آن به تدریس و اقامۀ جماعت مىنمودند، امامت مىنمایم و به ارشاد و تهذیب اخلاق خصوصا در ایام ماه مبارک رمضان شخصا صحبت مىنمایم، و با همت مؤمنین تجدید بنا نمودم، و اکنون یکى از مساجد بزرگ و با عظمت حوزۀ علمیۀ قم به شمار مىرود.
اکنون علاوه بر تدریس اشتغال به بعضى از تألیفات دارم، تألیفات اینجانب به قرار ذیر است:
١ -تقریرات بحث خمس آیت اللّه العظمى بروجردى.
٢ -قسمتى از بحث طهارت آن مرحوم.
٣ -مختصرى از کتاب قضاء که موفق به اتمام آن نشدند و اجل مهلت نداد.
۴ -تقریرات اصول و فقه بعضى از مراجع.
۵ -رسالهاى در عدالت.
۶ -تعلیقۀ ناتمام بر رسائل.
٧ -شرح فارسى مکاسب شیخ انصارى.
٨ -تاریخ را بررسى کنیم در امامت، که به نحو مناظره بدون تعصب به رشتۀ تحریر درآمده.
٩ -تکههاى تاریخى.
١٠ -مجموعهاى از آثار و روایات، که به صورت کشکول است.
١١ -شرح فارسى بر تجرید الکلام، از علامه حلى.
١٢ -ترجمۀ الطرائف (از ابن طاووس) .
١٣ -مجموعۀ اشعار اینجانب و شعرا.
١۴ -جزوات متفرقه در موضوعات مختلف که هنوز تنظیم نشده.»
***
متأسفانه ایشان در روز جمعه ٣ /ربیع ثانى/ ١۴١۶ ق مطابق با ٧ /مهر/ ١٣٧۴ ش به سن ۶٠ سالگى در پى چند سال بیمارى درگذشت، و جسدش عصر روز شنبه در قم تشییع گردید و در قبرستان شیخان به خاک سپرده شد.
منبع: تربت پاکان قم، عبدالحسین جواهرکلام، انتشارات انصاریان، قم، اول، ۱۳۸۲، ج۳، ص ١٧٧٣ - ١٧٧۵