پیام آیت الله العظمی نوری همدانی به همایش بزرگداشت میرزا کوچک جنگلی

نشست یک روزه «بازخوانی استکبار ستیزی روحانیت و مقاومت اسلامی در نهضت میرزا کوچک جنگلی» در صبح روز پنجشنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۰، از ساعت هشت تا ۱۲ در تالار مجتمع دارالولایه، در منطقه جمکران در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست پیام آیت الله العظمی حسین نوری همدانی، آیت الله العظمی عباس محفوظی و حضرت آیت الله عبدالله خائفی گیلانی قرائت شد. این همایش به همت دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت الله رمضانی گیلانی و رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گیلان، حجت الاسلام سعید مهدوی، و در صبح روز پنجشنبه ٢۵ آذرماه ١۴٠٠ در شهر مقدس قم، جمکران، مجتمع دارالولایه انجام شد و چند تن از نمایندگان جنبش‌های مقاومت اسلامی در عرصه بین‌الملل خصوصا یمن، لبنان، عراق، الجزایر، بحرین، نیجریه و… سخنرانی کردند.

در این نشست، پیام آیت الله العظمی حسین نوری همدانی، از مراجع معظم تقلید، قرائت شد که متن کامل آن به شرح زیر است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ عَلَی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنَا أَبِی ‌الْقَاسِمِ المصطفی مُحَمَّد وَ عَلَی أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ سیَّما بَقیَّهَ اللَّهِ فِی الأرَضینَ.
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم که به عنوان بزرگداشت مجاهد نستوه مرحوم میرزا کوچک جنگلی در حال برگزاری است.

یکی از وظائف مهم حوزه‌های علمیه شناختن مفاخر روحانیت که برای برقراری حکومت اسلامی در طول تاریخ مجاهدت نموده‌اند و در این مسیر زحمات فراوانی را متحمل گشته‌اند، علماء همیشه در عرصه حاکمیت دین با ابزارهای مختلفی به میدان آمده‌اند و در این راه از جان خود گذشتند، گاهی با قلم در مواردی با بیان زمانی هم قیام مسلحانه را تشخیص داده‌اند و مصداق بیان امام صادق علیه السلام: «عُلَمَاءُ شِیعَتِنَا مُرَابِطُونَ بِالثَّغْرِ الَّذِی یَلِی إِبْلِیسَ وَ عَفَارِیتَهُ یَمْنَعُونَهُمْ عَنِ الْخُرُوجِ عَلَى ضُعَفَاءِ شِیعَتِنَا وَ عَنْ أَنْ یَتَسَلَّطَ عَلَیْهِمْ إِبْلِیسُ وَ شِیعَتُهُ النَّوَاصِبُ أَلَا فَمَنِ انْتَصَبَ لِذَلِکَ مِنْ شِیعَتِنَا کَانَ أَفْضَلَ مِمَّنْ جَاهَدَ الرُّومَ وَ الْخَزَرَ أَلْفَ أَلْفِ مَرَّهٍ لِأَنَّهُ یَدْفَعُ عَنْ أَدْیَانِ مُحِبِّینَا وَ ذَلِکَ یَدْفَعُ عَنْ أَبْدَانِهِمْ‏». ( بحارالأنوار، ج‏۲، ص۵) بودند.

این علماء بزرگ ما بودند که بعد از پیامبر خاتم، حضرت رسول اکرم محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله وسلم) و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) هدایت مردم را برعهده گرفتند و همچون ستاره درخشانی ظهور کردند و نقش خود را که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) برای آنها ترسیم نمود عملی ساختند: «إنّ مَثَلَ العُلَماءِ فی الأرضِ کمَثَلِ النُّجومِ فی السَّماءِ یُهتَدى بِها فی ظُلُمات البَرِّ و البَحرِ ، فإذا طُمِسَت أوشَکَ أن تَضِلَّ الهُداهُ» (بحار الانوار، ج۲، ص۲۵)

و باید توجه داشت این علماء بودند عرصه تعلیم و تربیت را با جهاد و شهادت توأمان کردند و در مقابل جباران و مستکبران موضع گیری صحیح و اسلامی داشته‌اند و مانند مشعلی راه زندگی انسان‌ها را روشن نمودند و این موضوع در طول تاریخ اساسی ترین کار علماء راستین بوده‌است.

در یکصد و پنجاه سال اخیر حضور روحانیت در رأس قیام علیه استبداد و استعمار و استکبار بیشتر بوده تا جایی که هر نهضت و قیام اسلامی صورت می‌گیرد در رأس آن یک روحانی شجاع قراردارد. مرحوم میرزا کوچک خود در یک خانواده روحانی و متدین متولد می‌شود و تحصیلات دینیه را در مدرسه علمیه جامع رشت آغاز می‌کند و تحت اشراف مرحوم آیت‌الله ضیابری که ایشان از شاگردان مرحوم آیت‌الله العظمی آخوند خراسانی بود قرار می‌گیرد و در واقع علاوه بر بهره‌مندی علمی، شخصیت انقلابی و سیاسی میرزا نیز تحت تأثیر این استاد خود بوده است به حدی که در نوجوانی در مدرسه علمیه محل تحصیل، طلاب جوان را با مسائل سیاسی آشنا می‌کند و آمادگی برای قیام را اعلام می‌دارد.

میرزا سپس به قزوین که در آن زمان حوزه پر رونقی بود می‌رود و سپس در مدرسه محمودیه تهران ادامه تحصیل داد و مراحل علمی خود را طی می‌کند بعضی نام او را در زمره شاگردان میرزای شیرازی ذکر کرده‌اند اما مدرک درستی در دسترس نیست، اما آنچه مهم است ایشان مراحل حوزوی را طی نمود در یکصد و پنجاه سال اخیر معمولاً قیام ها در رأسش یک روحانی بوده است و قیام میرزا نیز یک حرکت تاریخی در نهضت روحانیت است که برای انقلابیون بعد از آن به عنوان یک مشعل بوده که از آن می‌توان بعنوان یک الگوی ارزنده نام برد. شخصیتی که حرکتش مبتنی بر اسلام بود و تا حد امکان می‌خواست قیام خود را بر این اساس انجام دهد. روحیه استبداد ستیزی میرزای کوچک کم نظیر است و در شرایطی که یا باید متکی به انگلستان باشد و یا به روسیه و شوروی ولی او دست رد به هردو می‌زند و با هردو مقابله می‌کند.در جریان مشروطه و فتح تهران نقش آفرینی دارد؛اما بعد از انحراف فاتحان، به رشت برمی‌گردد و مدتی نیز تبعید و یا تحت نظر واقع می‌شود که به واسطه یکی از علماء همان منطقه مشکلات تا حدودی رفع می‌شود اما بعد از جریان شیخ فضل الله نوری حرکت میرزا کوچک جلوه بیشتری دارد.

از جریان مشروطه تا آمدن رضا خان حرکت‌ها و قیام‌هایی اتفاق افتاد و شخصیت‌هایی وارد میدان شدند از جلمه شیخ محمد خیابانی در تبریز، یا محمدتقی خان پسیان در مشهد اما موضوع جنگل ویژه بود از جهت مردمی بودنش و قیام مسلحانه کردن و در نهایت تشکیل یک حکومت در یک محدوده خاص، بر این اساس موضوع نهضت جنگل یک موضوع ویژه و شخصیت خود میرزا کوچک نیز دارای اهمیت و جای کارکردن دارد که لازم است فضلاء محترم در این امر تحقیق و پژوهش داشته باشند و در این ایام که هفته پژوهش است بر پژوهشگران و محققان و اصحاب قلم لازم است که جریانات تاریخی مبارزه با استکبار و استعمار خصوصاً در حوزه روحانیت ورود پیدا کنند و آثاری برای اطلاع مردم جمع‌آوری کنند.

امروز نیز با اوضاعی که در جهان؛ خصوصاً در جهان اسلام و حوادثی که در یمن، بحرین، لبنان، عراق، افغانستان، سوریه و دیگر کشورهای اسلامی می‌بینیم و فتنه انگیزی استکبار و غرب در آنجا به مسلمانان لطمه وارد می کند، افکار و حرکت میرزا کوچک الگویی مناسب در استکبار ستیزی و دفاع از اسلام برای گروه های مقاومت می باشد.

در پایان لازم می‌دانم از همه عزیزانی که در برگزاری این جلسه محترم تلاش نمودند خصوصاً مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام و دبیر کل محترم آن آیت‌الله آقای رمضانی و سازمان تبلیغات اسلامی که الحمدالله از شخصیت‌های موفق می‌باشند تشکر نمایم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.

حسین نوری همدانی

۱۴۰۰/۰۹/۲۳

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی. https://noorihamedani.ir/post/view?id=9947