نقش و کارکردهای مساجد در دوران انقلاب

نویسنده: مرتضی عبدالهی

در این مقال به بررسی فهرستوار نقش و کارکردهای مساجد در دوران انقلاب پرداخته خواهد شد و انشاءالله در مقاله بعدی این موارد به طور تفصیل با ذکر مصداق در مساجد گیلان خواهد آمد و در مقاله سوم نقش مساجد فعال گیلان در پیشبرد انقلاب اسلامی به بحث گذاشته خواهد شد.

اما اهم فعالیتهای مساجد در دوران انقلاب این گونه بوده است[۱] :

۱- سیاسی

ـ تشکیل تشکلهای مخفی و زیرزمینی جهت مبارزه با رژیم ستمشاهی.

ـ دادن آگاهی‌های سیاسی به مردم.

ـ ارتقای آگاهی سیاسی جامعه.

ـ ایجاد ارتباطات چهره به چهره بین مردم و دست اندرکاران امر سیاست گذاریهای پنهانی آتی انقلاب.

ـ تقویت روحیه حق طلبی و مبارزه جویی مردم.

ـ تشکیل نهاد تعیین شایستگی مکتبی و تخصصی جهت گزینش افراد برجسته و کارا برای انجام امور سیاسی و اجتماعی آتی.

۲- اجتماعی

ـ ایجاد ارتباطات اجتماعی فی ما بین افراد جامعه.

ـ تاثیر در تشکیل نهادهای همکاری و همیاری و دگریاری.

ـ ایجاد و ارتقای سطح همبستگی و تعاون بین مردم.

تشکیل گروه‌های متعدد کار جهت ساماندهی امور مختلف سیاسی اجتماعی فرهنگی عاطفی نظامی و اقتصادی مردم.

۳- فرهنگی تبلیغی

ـ تکثیر نوارهای سخنرانی امام و شخصیت‌ها و توزیع آن بین مردم.

ـ تهییج و تحریک مردم به وسیله سخنرانی‌ها و خطابه‌های موثر.

ـ ارائه آگاهی‌های اجتماعی و فرهنگی به وسیله تکثیر و توزیع اعلامیه‌ها.

۴- فرهنگی اموزشی

ـ تشکیل کلاسهای مختلف ـ پنهانی و آشکار ـ جهت ارتقای سطح آگاهای‌های اجتماعی سیاسی و … مردم.

ـ آموزش عملی جهت نهادینه کردن ارتباطات و برخوردهای اجتماعی مردم.

۵- عاطفی

ـ ایجاد ارتباط عاطفی در میان افراد جامعه.

ـ حمایت و پشتیبانی روحی و عاطفی از مردم در مقابل هجوم ایادی رژیم شاه به مساجد و محلات.

ـ تقویت نهادهای عاطفی ایثار و گذشت فی ما بین مردم.

۶- نظامی مدیریتی

ـ نظارت بر تدارکات نظامی برای نیروهای مردمی و داوطلب.

۷- اقتصادی

ـ رسیدگی و پشتیبانی مالی از خانواده‌های معلول و از کار افتاده، کم بضاعت و مستحق، آسیب دیده از انقلاب و بدون سرپرست

ـ توزیع برخی اجناس و کالاهای ضروری و کمیاب در دوران انقلاب بین مردم

ـ تشکیل صندوق‌های قرض الحسنه و کمک به مردم به صورت نهادینه

۸- تامینی

پناه دادن به مردم در مقابل حملات دژخیمان رژیم شاه

ـ برنامه ریزی جهت تشکیل نهادهای بازدارنده‌ای همچون: نهاد بست نشینی که موجب جلوگیری از رژیم برای تخلفاتش می‌شد.

ـ برنامه ریزی جهت حمایت و حفاظت از شخصیتهای مذهبی و مبارز

ـ اعزام افراد با تجربه و متبحر جهت حفاظت از شخصیتهای مبارز و مذهبی

۹- اعتقادی

ـ ارائه جهان‌بینی دینی و اسلامی

ـ ارتقای شناخت دینی

ـ آموزش مبانی دینی

ـ تحریک و تهییج احساسات دینی

[۱] . منبع: مسجد و انقلاب اسلامی، تالیف رضا شریف‌پور، مرکز اسناد انقلاب اسلامی