تهران- ایرناپلاس- تاریخ مبارزات ۱۰۰ سال اخیر ایران سرشار از حوادثی است که هیچ‌کدام نقطه پایان ندارند، روایت واحد نداشته و بازیگران آن همواره در مسیر تاریک و روشن، سیر می‌کنند. ماجرای نهضت جنگل و مبارزات میرزا کوچک جنگلی نیز از این قاعده مستثنی نیست. به بهانه صدمین سالگرد اعلام حکومت جمهوری ایران در ۱۴ خرداد ۱۲۹۹، به بازخوانی فراز و فرود حیات سیاسی میرزاکوچک جنگلی و فعالیت نهضت جنگل، در گفتگو با میثم عبداللهی، پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر، پرداخته‌ایم.

صد سال از ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ روزی که “میرزا کوچک خان جنگلی” در ادامه مبارزات خود در شهر رشت حکومت جمهوری اعلام کرد، می گذرد. به همین مناسبت نشست بررسی مسائل سیاسی ـ اجتماعی تاریخ گیلان با حضور “میثم عبدالهی” محقق و پژوهشگر گیلانی در تحریریه ۸دی برگزار شد.

قربان صحرائی چاله‌ سرائی
مقر حکومتی میرزا در مناطق تالش‎ نشین فومنات و حومه قرار داشت و مخالفت و دشمنی اغلب خوانین پنج بلوک ماسال، شاندرمن، تالش‎دولاب، اسالم و کرگانرود که تحت حاکمیت خان مقتدر و متنفذی به نام ضرغام السلطنه سردار مقتدر قرار داشتند، با میرزا، سبب شده بود کمتر مجالی حاصل شود تا از دوستداران و همفکران میرزا در این مناطق، کسی به یاری وی و نهضت جنگل بشتابد.

در چنین روزهایی سردار جنگل و یاراش که فریاد نه شرقی و نه غربی سر داده بودند و پرچم لا‌اله‌الا‌اللّه برافراشته بودند توسط دیکتاتوری رضاشاه به شهادت رسیدند؛ اما دردناک تر از آن، فریفته شدن عده ای از خواص به وعده‌های دنیوی و پست و مقام های پوشالی بود.
اما سرنوشت دو تن از بزرگترین خائنین به نهضت اتحاد اسلام چه بود؟ در ادامه می خوانید:

از بنیان‌گذار و رهبر نهضتی می‌گوییم که در ناتوانی مطلق حکومت وقت و درحالی‌که شمال ایران در اختیار روس‌های تزاری و جنوب ایران در تصرف انگلیسی‌هاست به اعاده حیثیت از ایران و اسلام به پا می‌خیزد و به دلیل هم‌زمانی با جنگ جهانی اول با کشورهای متعددی برخورد دارد و ازاین‌رو نیز در مظان اتهامات مختلف قرار می‌گیرد.