این متن، حاصل مصاحبه مجله حوزه با حضرت آیت الله حاج سید محمد حسن مرتضوى لنگرودى است و خاطرات بسیار مهمی درباره مبارزات نهضت امام خمینی و شخصیت علمی و مبارزاتی آیت الله العظمی سید مرتضی لنگرودى بیان شده است.
در این قسمت از فصل اول این مجموعه به نقش گیلان در وقوع نهضت مشروطه پرداخته شده و شاید برای اولین بار در یک گفتگوی تصویری به شکل مفصل پیرامون نقش جاسوس گیلانی و پرنفوذ انگلیسیها که در همه رخدادهای سیاسی سالهای ۱۲۸۵ تا ۱۳۲۶ ایران نقشی تعیین کننده داشت، گفتگو شده است.
میثم عبداللهی پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی گفت: در دوران دیکتاتوری رضاخانی، علما از جامعه حذف می‌شدند و حتی لباس روحانیت توسط رژیم تحمل نمی‌شد و مدارس علمیه هم به تعطیلی کشیده شد، “سیدمهدی رودباری” از معدود علمایی بود که توانست همچنان معمم بماند؛ موضوع دیگر، حضور، فعالیت و اقامه نماز جماعت توسط سید مهدی رودباری در مسجد کاسه فروشان رشت بود.
حجت الاسلام مرتضی عبداللهی در پنل اختصاصی دومین همایش ملی حکمرانی اختصاصی با موضوع موانع ایجاد حکومت اسلامی گفت: تقویت حضور جوانان حزب‌الهی در بدنه فرهنگی ضروری است و ما در تربیت نیروی انسانی ورزیده و کارآمد برای انقلاب دچار ضعف هستیم.
جوان منافق در وصیت نامه‌اش نوشته بود به گونه‌ای آیت الله احسانبخش را می‌کشم که چیزی از آن باقی نماند و گزارش خودم را به سردارم موسی خیابانی در آن دنیا خواهم داد.
“آیت الله ضیابری” عالم معاصر گیلانی است که پدر معنوی مردم گیلان محسوب می شد. وی همانطور که با اعزام طلاب به روستاهای مختلف در رفع شبهات و مسائل دینی مردم همت می کرد، برای فقرا و نیازمندان حکم کمیته امداد را داشت و از سویی دیگر در انجام اقدامات اجتماعی همچون حفر چاه در روستاها و راه اندازی آسایشگاه معلولین و پرورشگاه مژدهی نقش بسزایی ایفا کرد.
خانم فضه کشاورز، همسر شهید غلامرضا سلحشور گیلانی، گفت: باید سیره شهدا در بین جوانان ترویج داده شود زیرا هیچ یک از شهدا در ازدواج و زندگیشان، تجملاتی برخورد نکردند.
میثم عبداللهی محقق تاریخ معاصر ایران، گفت: باید نگاه کرد که نوع تعامل چپ ها، مارکسیم و شوروی با میرزا کوچک به چه نحوی بوده است، یک تعامل بد بوده؛ چرا که میرزا یک شخصیت مسلمان است که مهمترین مانع ورود کمونیسم به ایران بود.
در آغازین ماه‌های جنگ یمن در بهار ۱۳۹۴، سایت خبرآنلاین گفتگوی مهمی با آقای سیداصغر قریشی، سفیر پیشین کشورمان در صنعا، در کافه خبر انجام داد. در ابتدای این جلسه آقای قریشی به واکاوی ارتباط یمن، به طور خلاصه به تاریخ ۱۵۰۰ ساله ایران و یمن اشاره کرده است که در چند بخش مهم آن مربوط به نقش مردم گیلان در یمن است.
حجت الاسلام مرتضی عبدالهی با بیان اینکه شیعه انگلیسی کسانی هستند که برای امام حسین (ع) گریه می‌کنند، قمه می‌زنند و در عین حال حرف رهبر را زیر پا می‌گذارند و قائل به این هستند که دارند راه درست را می‌روند، گفت: شیعه انگلیسی کسی است که مراسم ابی‌عبدالله (ع) را طوری برگزار می‌کند که موجب وحشت در دل غیرمسلمانان شود، این‌ها اعمالی از خودشان انجام می‌دهند که موجب وهن شیعه و اسلام شود.