نظر سیدجمال الدین اسدآبادی درباره واگذاری مرداب رشت و انزلی و راه گیلان
سید جمال الدین اسدآبادی بعد از تبعید از ایران، و حضور در بصره، نامه ای بلند و تاریخی برای میرزا حسن شیرازی صاحب فتوای معروف تحریم تنباکو می نویسد و در ضمن آن نامه بالصراحه از اوضاع ایران و شخص ناصرالدین شاه قاجار شکوه و گلایه می کند.
قسمتی از این نامه مربوط می شود به اعتراض سید جمال الدین اسدآبادی درباره واگذاری مرداب رشت و انزلی و راه گیلان به خراسان به روسها که متن آن تقدیم شما می شود