حوزه های علمیه گیلان در گستره تاریخ
دورهء دوم حوزهء علميهء رشت از قرن نهم آغاز و تا قرن پانزدهم تداوم مى يابد. یکی از این علما، عالمشيعه در قرن نهم هجرى عارف نامدار «عبد الكريم گيلانى» (811-767) است كه كتابهاى «الانسان الكامل»، «الكهف الرقيم»، «المناظر الالهية»، «السفر القريب»، «حقيقة اليقين»، «مراتب الوجود»، «شرح مشكلات الفتوحات»، «الكمالات الالهية»، «الناموس الاعظم» و «قاب قوسين» را به رشته تحرير درآورده است.