آنچه از او بر مشروطه گذشت؛ سیری در احوال میرزا کریم خان رشتی
اسلام افضلی
در روز ۲۹ فروردین ۱۳۲۶ «میرزا کریم خان رشتی» یکی از برجسته ترین عوامل بومی دستگاه اطلاعاتی انگلیس در ایران معاصر در تهران درگذشت. کریم خان و برادرش سردار محیی و «خاندان اکبر» در به شهادت رساندن علمای بزرگی چون آیات حاج ملا محمد خمامی، شیخ علی فومنی، میرآقا بحرالعلوم و حتی شیخ فضل الله نوری دست داشتند.
اسنادی منتشر نشده از هیات اتحاد اسلام
منیژه صدری
پیوستن میرزاکوچک خان به هیات اتحاد اسلام و سپس نامگذاری تشکیل قیام جنگل به نام اتحاد اسلام از حیث تاریخ سیاسی شایان توجه هرچه بیشتر است. مقاله ای که پیش روی شما عزیزان قراردارد، حاوی اسناد منتشرنشده ای است که به موضوع قیام جنگل و فعالیتهای مالی و اقتصادی آنها مربوط می شود.
نگاهی به نقش آیتالله ملا محمد خمامی در نهضت مشروطه گیلان
رضا رمضان نرگسی
یکی دیگر از شهیدان بزرگ مشروطیت که دارای نفوذ اجتماعی و مقام علمی و معنوی ممتازی بود، آیتالله شهید ملامحمد خمامیگیلانی است. او نیز مانند شیخفضلالله نوری و مجتهد تبریزی و ملاقربانعلی زنجانی شرابشدن سرکه مشروطیت را به فراست میدید و باآنکه از مدافعان و تلاشگران اصلی نهضت عدالتخواهی در گیلان بود …
ناراضی مشروطه، زمینههای شکلگیری نهضتجنگل و ماهیت مذهبی آن
هوشنگ شاکری حرکتها و فعل و انفعالات اجتماعی علاوه بر صورت ظاهری، از یک زیرساخت نهفته نیز برخوردارند که برخلاف جلوه بیرونی، قابل سنجش و یا پیشبینی دقیق نمیباشد و جالب آنکه بخش اعظم فرایندهای اجتماعی و سیاسی نیز در پیوند با این جنبه پنهانی است که اتفاق میافتد؛ بدین معنا که میتوان یک […]
سرخها و نهضت سبز جنگل
سرخها و نهضت سبز جنگل حسین خزایی* کموکیف تعامل نهضت میرزاکوچکخان جنگلی با حکومتگران تازۀ کشور شمالی، یعنی همان بلشویکهای اشتراکی مسلکی که ظاهراً نیات آزادیخواهانه داشتند و از جنبشها و مبارزات ضداستعماری حمایت میکردند، به یکی از نکات پیچیدۀ نهضت جنگل تبدیل شد. اگرچه ظاهراً میان بلشویکها و جنگلیها در زمینۀ مبارزه […]
سردار جنگل- مصاحبه ای متفاوت با شاپور رواسانی
مصاحبه ای متفاوت با پرفسور شاپور رواسانی پیرامون شهید میرزا کوچک خان: نام میرزاکوچکخان و قیام او به تاریخ معاصر ایران جلوهای خاص بخشیده است. اما بااینوجود، هنوز گوشههای مهمی از حقایق نامکشوف درباره زندگی سخت و طاقتفرسای مجاهدان جنگل، سرنوشت غمانگیز آنها و قهرمانیها و جانفشانیهایشان در راه استقلال و آزادی سرزمین […]
کتابشناسی جامع نهضت جنگل
مروری بر منابع فارسی و لاتین در خصوص نهضت جنگل رحیم نیکبخت ـــ منصور نصیری تهیه و تالیف کتابشناسی در باب موضوعات گوناگون یکی از شالودهایترین و مبناییترین اقدامات در زمینه گسترش تحقیقات علمی است و شاید بتوان بسیاری از کاستیها و کمبودهای عرصه تحقیقات را مربوط به بیتوجهی به این امر دانست. نهضت […]