خیابان حد فاصل میدان شهرداری تا سبزه میدان به نام کیست؟+ تصاویر

سجاد ستوده

آیت الله شیخ علی علم الهدی حلقه‌‌سری فومنی از مجاهد گیلان در عصر مشروطه و نهضت جنگل و از رهبران نهضت جنگل و از اعضای ارشد هیئت اتحاد اسلام بود. آیت الله علم الهدی در بیستم مهرماه ۱۳۳۰ شمسی در رشت دار فانی را وداع گفت و این مطلب به مناسبت ۷۴ سال رحلت این عالم ربانی برای مخاطبین رنگ ایمان منتشر شده. در سال ۱۳۴۴ از آیت الله شیخ علی علم الهدی تنها یک تصویر بسیار کوچک و مبهم در کتاب سردار جنگل، صفحه ۱۱۰ درج شده است. تنها همان یک عکس گم و بی کیفیت از این عالم برجسته وجود و در تمام منابع بعدی نیز بازنشر شد. ولی امروز برای اولین بار به برکت پیشرفت هوش مصنوعی در دنیای مجازی، و تعهد انقلابی برادر ارجمندم ستوده، اولا تصویری سیاه و سفید و زیبا با کیفیت بالا و جزئیات از این عالم ربانی را برای اولین بار مشاهده کردم و سپس دو تصویر رنگی شده و دیدنی از این عالم ربانی را نیز درج شده است.

«علم الهدی» یک لقب حوزوی به معنای «پرچم هدایت» است و نخستین عالمی که این لقب را برای خود انتخاب کرد حضرت سید مرتضی علم الهدی، فقیه بزرگ شیعه در بغداد، متوفی در روز یکشنبه ۲۵ ربیع الاول سال ۴۳۶ق بود. بعد از ایشان، در طول تاریخ روحانیون و بزرگان بسیاری برای خودشان این لقب را انتخاب کردند. در هیچ کتابی از آنها با نام «علم الهدی» به صورت «اعلم الهدی» استعمال نشده و این استعمال، از اساس غلط است.

نام صحیح آیت الله شیخ علی علم الهدی فومنی نیز «علم الهدی» بوده، و «اعلم الهدی» غلط است. متاسفانه این غلط، به خاطر بیسوادی مسئولین تاکسیرانی و شهرداری رشت صورت گرفت و سالها روی بدنه تاکسی هایی که مسیرشان از سبزه میدان و شهرداری آغاز می شد، به صورت غلط «اعلم الهدی» درج شده بود. بعدها همین غلط به شهرت رسید و حتی در آثار برخی از شهرداران رشت، سیدمحمدعلی ثابت قدم، در کتیبه ای که در ابتدای خیابان علم الهدی درباره ساخت پیاده راه در اوایل دهه نود شمسی، نیز به صورت غلط درج شد.

شرح حال آیت الله علم الهدی در کتاب دانشوران و دولتمردان گیل و دیلم، نوشته: صادق احسانبخش، ص۳۹۵-۳۹۷ درج کرده. گفتنی است که آقای احسانبخش شاگرد ایشان نیز بوده و نگارش ایشان «علم الهدی» بود.

در کتاب سردار جنگل، ص۱۱۰ ابراهیم فخرایی نیز در زیرنویس عکس آیت الله شیخ علی علم الهدی نیز به صورت «علم الهدی» درج شده.

دایره این خطا روز به روز وسیع‌تر شده و افراد بیشتری را در خودش گرفتار نموده و هر روز شاهد تولیدات جدیدی با این رویکرد هستیم. لازم است که این اشتباه، به سرعت اصلاح شده و از تمام مراکزی که این نام دچار شده اند، را اصلاح و مردم را از اشتباه خارج کنند.

میثم عبدالهی

سه شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۴

***

یکی از معروف‌ترین خیابان‌های شهر رشت، خیابان علم الهدی است. این خیابان که میدان شهدای ذهاب (شهرداری) را به سبزه میدان متصل می‌کند، در سال ۱۳۱۱ شمسی ساخته شده و پیش از انقلاب، با نام خیابان شاه شناخته می‌شد.

بعد از پیروزی انقلاب نام این خیابان توسط مرحوم آیت الله صادق احسانبخش به علم الهدی تغییر یافت.
اما این علم الهدی کیست؟!

آیت الله علی علم الهدی حلقه‌‌سری فومنی، از علمای به نام معاصر گیلان و از فعالان دوره مشروطه، عضو هیئت اتحاد اسلام و قاضی نهضت جنگل بود که در سال ۱۲۵۰ شمسی در روستای حلقه‌سر فومن به دنیا آمد.

وی دروس علمیه را در مدرسه علمیه‌ی واقع در صالح آباد رشت، در ابتدای سبزه‌ میدان امروزی آغاز کرد در این مدرسه با یونس استاد سرایی که بعدها به میرزا کوچک خان ملقب شد، آشنا شد. پس از هجرت میرزا به تهران، او هم به تهران رفت و در مدرسه صدر مشغول به تحصیل شد. میرزا کوچک در مدرسه محمودیه مشغول تحصیل بود. در این ایام ارتباط او با میرزا کوچک همچنان ادامه یافت.

آیت الله علم الهدی ادامه دروس دینی‌اش را در نجف پی گرفت و سال‌ها بعد به ایران بازگشت.

وی در ایام مشروطه در تهران حضور داشت و از نزدیک شاهد اتفاقات آن ایام بود. در خاطره‌ای که آیت الله احسان‌بخش از قول ایشان نقل می‌کند، می‌گوید که فردای پیروزی مشروطه از تهران، پیاده راهی قم شده تا خبر پیروزی مشروطه را به علمای قم برساند.

آیت الله علم الهدی در ایام نهضت جنگل نیز از علمای فعال این نهضت بوده و ضمن عضویت در هیئت اتحاد اسلام، مسند قاضی این نهضت را بر عهده داشت.

آیت الله علم الهدی در بیستم مهرماه ۱۳۳۰ شمسی در رشت دار فانی را وداع گفت و در قبرستان نو در شهر مقدس قم مدفون شد.

تصویر پست قبلی، توسط یک هوش مصنوعی رایگان، از روی تنها عکس باقی مانده از آیت الله علم الهدی ساخته شده است.
عکس قدیمی، در پست بعدی آمده است:

دو عکس رنگی از تصویر بازسازی شده‌ی مرحوم آیت الله علی علم الهدی حلقه سری فومنی:

این دو عکس توسط دو هوش مصنوعی رایگان و متفاوت رنگی شده اند. برای رنگی کردن این دو عکس از پرامپت زیر استفاده کرده‌ام. شما هم برای رنگی کردن تصاویر سیاه و سفید می‌توانید از این پرامپت بهره ببرید:

Colorize this black and white photo realistically. Maintain natural skin tones, hair colors, and ambient lighting. Recreate authentic colors for clothing, background, and objects based on historical accuracy and context. Keep overall contrast and texture consistent with the original photo.

منبع: کانال سجاد ستوده در ایتا «باران عدل»، به نشانی: https://eitaa.com/barane_adl/652