زندگینامه شهید دکتر ابراهیم حشمت
مجید رحمانی
دکتر ابراهیم حشمت جنگلی طالقانی (۱۲۶۴-۱۲۹۸شمسی)، طبیب مجاهد و دوست و یار همراه شهید میرزا کوچک جنگلی و از رجال زلال، متدین و از ارکان نهضت جنگل به شمار می‌رود که برای اسلام و استقلال ایران به پاخواست، جانش را فدا کرد.
پنج‌شنبه 8 می 2025 - 06:57
مجید رحمانی
یاد و نام طبیب مجاهد و یار همراه میرزا کوچک جنگلی گرامی باد. روز ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ش یکصدوهفتمین سالروز شهادت دکتر ابراهیم حشمت بوده، سایت رنگ ایمان به این مناسبت، شرح حال و تصاویر را منتشر می نماید.
***
شهید دکتر ابراهیم حشمت جنگلی طالقانی (۱۲۶۴-۱۲۹۸شمسی)، طبیب مجاهد و دوست و یار همراه شهید میرزا کوچک جنگلی و از رجال زلال، متدین و از ارکان نهضت جنگل به شمار می‌رود که برای اسلام و استقلال ایران به پاخواست، جانش را فدا کرد.
وی در سال ۱۲۶۴شمسی (۱۳۰۳ قمری، ۱۸۸۵ میلادی)، در روستای شهراسر از توابع طالقان دیده به جهان گشود. پدرش عباسقلی «حشمت الاطباء» نام داشت که به طبابت مشغول بود و در فصول معینی در سال برای طبابت به گیلان می آمد و مادرش نیز سکینه خانم نام داشت.
زمانی که ۱۸ساله شد، پدرش او را برای ادامه‌ی تحصیل به تهران فرستاد و در مدرسه فرانسوی آلیانس آغاز به تحصیل نمود. وی در کوران حوادث مصادف با اوج مبارزات مشروطه، برای تحصیل طب به دارالفنون می‌رود و همزمان در مدرسه‌ی سیاسی نیز کسب علم می نماید. وی درجریان فتح تهران توسط مشروطه خواهان، با میرزا کوچک‌خان آشنا شد. دکتر حشمت در مبارزات مشروطه، روپوش سفید طبابت به تن داشت و به عنوان پزشک ارتش ملی مشروطه در اردوی رزمی نیز شرکت می‌جست و جهت مبارزه با طغیانگران عازم مناطق شورش خیز شد.
جمعیت اتحاد اسلام که دکتر حشمت نیز عضو آن بود به مقابله با متجاوزان روسیه تزاری در گیلان پرداخت و گروه هایی را جهت مقابله با اقدامات بیگانگان متجاوز به نقاط مختلف گیلان اعزام نمودند.
دکتر حشمت از اولین همراهان میرزا کوچک در شکل گیری اتحاد اسلام گیلان و نهضت جنگل بود. وی علاوه بر طبابت دارای اندیشه‌های مترقیانه جهت اصلاح آلام مردم مظلوم و محروم نیز بود.
وی به عنوان نماینده اتحاد اسلام در شرق گیلان و لاهیجان نظام (ارتش) ملی را تشکیل داد و خود سرپرستی تعلیمات آن را برای مبارزه با متجاوزین خارجی برعهده گرفت.
دکتر حشمت به کمک اهالی منطقه، به احداث کانال آبی به طول ۴۰ کیلومتر مبادرت می ورزد که بعدها حشمت رود، نام گرفت. این اقدام جهت آبیاری اراضی منطقه بسیار مفید واقع بود و از خشکسالی منطقه جلوگیری نمود.
دکتر حشمت علاوه بر حضور درجبهه‌های جنگ با متجاوزین به کشور، به امر طبابت نیز مشغول بود و در عمران و آبادانی به‌ویژه شرق گیلان، اهتمام داشت که ایجاد راههای ارتباطی و کمک به تهی‌دستان از جمله‌ی این موارد است.
دکتر حشمت شخصیتی نجیب و صبور و فداکار داشت و مبارزات را با اندیشه ملی و اسلامی و با هدف ” اخراج نیروهای بیگانه از کشور، برقراری امنیت درمنطقه، رفع بی‌عدالتی ومبارزه با خودکامگی و استبداد داخلی ” را با همراهی علمای مطرح گیلان و سردارجنگل پیش برد.
این پزشک فداکار پس از تسلیم شدن حاج احمد کسمایی و انشقاق در جبهه مقاومت جنگلی ها، به همراه یارانش در همراهی با میرزا کوچک و دیگر جنگلیان، پیاده‌روی طولانی‌ای را از جنگل‌های غرب گیلان به سمت تنکابن آغاز می‌کنند اما به واسطه مساعد نبودن شرایط ادامه مبارزه، در نهایت با قبول امان نامه پشت قرآن، مجبور به تسلیم می‌شود. سرانجام پس از دستگیری و یک دادگاه ظالمانه، در عصر روز ۲۱ اردیبهشت ۱۲۹۸ شمسی (۱۱ شعبان ۱۳۳۷ق- ۱۲ می ۱۹۱۹م)، در قرق کارگزاری رشت، محل فعلی اداره ثبت اسناد، به دارش آویختند. او مرگ را با متانت و وقار و خونسردی خاص، استقبال کرد و مردم حاضر در واقعه را سخت تحت تاثیر قرار داد و هیاهویی به پا کردند، پیکر بی جانش را در محله چله خانه رشت، به خاک سپرد.
میرزاکوچک جنگلی یک سال بعد از شهادت دکتر، بلافاصله بعد از ورودش به رشت در روز ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ش (۱۸ رمضان ۱۳۳۸ق- ۵ ژوئن ۱۹۲۰م)، در اجتماع عظیم مردم رشت سر مزار دکتر حشمت حاضر، ضمن تجلیل از مقام این شهید بزرگ، سلطنت قاجار را ملغی و جمهوری اسلامی ایران اش را آنجا برای اولین بار اعلام کرد.
چند سال بعد، روی مزار دکتر مقبره ای ساخته شد که البته بنای آن در طول سال‌ها تغییراتی داشت.
عوامل انگلیس که در شهادت دکتر حشمت نقش داشتند از حسن وثوق الدوله (نخست وزیر وقت و عاقد قرارداد ۱۹۱۹م)، عبدالحسین تیمورتاش (حکمران وقت گیلان) و سرهنگ عبدالجواد قریب (فرستاده ویژه حسن وثوق در گیلان و عامل شکنجه و محاکمه و اعدام دکتر) می توان نام برد.
روحش شاد و یادش گرامی
برچسب‌ها: جمعیت اتحاد اسلام • جمعیت اتحاد اسلام رشت • جمعیت اتحاد اسلام گیلان • حشمت رود • دکتر ابراهیم حشمت جنگلی طالقانی • دکتر مجید رحمانی • رشت • رنگ ایمان • روستای شهراسر • روستای شهراسر از توابع طالقان • زندگینامه شهید دکتر ابراهیم حشمت • شهراسر • شهید دکتر ابراهیم حشمت • شهید دکتر ابراهیم حشمت جنگلی طالقانی • طالقان • عباسقلی حشمت الاطباء • لاهیجان • مجید رحمانی • محله چله خانه رشت • میرزاکوچک جنگلی • نهضت جنگل
