
آیتالله رودباری در خدمت اسلام و مردم گیلان بود نه در خدمت اشخاص/ مردم به این سید وارسته یقین قلبی داشتند
میثم عبداللهی، محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و گیلان در گفتگو با خبرنگار ۸دی با بیان تاریخچه ای از خاندان بزرگ “رودباری” در گیلان، اظهار کرد: خاندان “رودباری” خاندان بزرگ و مفصلی است و شخصیت های بزرگی تقدیم اسلام، ایران و استان گیلان کرده است. در واقع خدمات بزرگ و قابل توجه ای از خاندان “رودباری” به مردم گیلان و اسلام رسیده است.
میثم عبدالهی، محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و گیلان در گفتگو با خبرنگار ۸دی با بیان تاریخچه ای از خاندان بزرگ “رودباری” در گیلان، اظهار کرد: خاندان “رودباری” خاندان بزرگ و مفصلی است و شخصیت های بزرگی تقدیم اسلام، ایران و استان گیلان کرده است. در واقع خدمات بزرگ و قابل توجه ای از خاندان “رودباری” به مردم گیلان و اسلام رسیده است.
وی با بیان اینکه آیت الله “سید مجتبی رودباری” متعلق به خاندان پاک و ارزشمندی است که شخصیت های بزرگی از این خاندان در شهر رشت زندگی می کردند، گفت: این خاندان دارای شخصیت های علمی و مبارزاتی در ١٢٠ ساله اخیر در تاریخ معاصر گیلان و رشت بوده و همواره تأثیرگذار بودند که آیت الله “سید مجتبی رودباری” گل سر سبد این خاندان است.
محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و گیلان در ادامه با اشاره به بیان نکاتی از تاریخچه زندگی خاندان رودباری در گیلان، بیان کرد: شخصیت مهمی که برای اولین بار از خاندان “موسوی رودباری” به رشت آمد، آیت الله سید محمدتقی رودباری” پدربزرگ پدری آیت الله سید مجتبی رودباری” است. ایشان از علمای برجسته رودبار بود اما بعد از اینکه در نجف زیر نظر اساتید برجسته درس خواند به رشت آمد و حدود ٣٠ سال امام جماعت مسجد صفی رشت بود.
عبداللهی ادامه داد: مسجد صفی همواره از مساجد مهم شهر رشت بوده، مسجدی واقع در بازار بود و اولین امام جماعت این مسجد از خاندان موسوی رودباری، آیت الله سید تقی رودباری است که در ٢٨ دی ۱۳۱۹ مرحوم شدند و بیش از ۳۰ سال در رشت سکونت داشتند. در اوج خفقان و دینستیزی حکومت رضاخان، ایشان در رشت ماند به پاسدارای از دین اسلام و اعتقادات مردم پرداختند.
وی با بیان شخصیت دیگری از خاندان رودباری به آیت الله “سید مهدی رودباری” اشاره کرد و گفت: ایشان پسرعموی “آقاسید تقی رودباری” بود که نام فامیلی اش “شفیعی رودباری” بود اما بییشتر به اسم “سید مهدی رودباری” شهرت داشت. او در اوایل دیکتاتوری پهلوی از مجتهدین برجسته رشت بود و در تاریخ ۹ آذر ۱۳۲۷ رحلت کرد. وی امام جماعت مسجد کاسه فروشان را به عهده داشت و در دوران خفقان و دیکتاتوری رضاخان اکثر مراکز دینی رشت با فشار رژیم خراب و تعطیل شده بود از مدارس علمیه، مساجد، بقاع متبرکه، قبرستانها، تکایا و… را بعد از فرار رضاخان، احیا کرد و فضا را برای احیای دین مهیا کرد.
این محقق و پژوهشگر گیلانی افزود: مجتهد دیگری به نام آیت الله “سید رضی رودباری” نیز در رشت حضور داشت و امام جماعت “مسجد گلدسته” در محله ساغریسازان و پسرعموی دو شخصیت برجسته بود که در بالا نام برده شد. او نیز مسجد گلدسته را احیا کرد.
عبداللهی تصریح کرد: علمای مذکور نسل اندر نسل خدمات زیادی در راستای دین به مردم گیلان ارائه دادند.
وی در ادامه با اشاره به رحلت آیت الله سید تقی رودباری در سال ۱۳۱۹، گفت: اندکی قبل از رحلت ایشان، پسرش آیت الله “سید حسین رودباری” که فارغ التحصیل شده بود، از نجف به رشت آمد و بعد از وفات پدرش امام جماعت مسجد صفی شد. او نیز از مجتهدین برجسته شهر رشت بود که در قضایای نهضت امام خمینی (ره) در سال های ۴۱، ۴۲ از جمله علمایی است که حامی نهضت امام بود و در مقابله با رژیم شاهنشاهی فعالیت کرد و در حمایت از امام اعلامیه صادر کرده است. ایشان در کنار سایر علمای رشت از جمله “آیت الله سید حسن بحرالعلوم رشتی” و “آیت الله سید محمود ضیابری” از جمله علمای برجسته حامی نهضت امام خمینی بودند. این بزرگواران از جمله علمای مهاجر بودند که در قضایای سال ۴۲ در محکومیت زندانی شدن امام خمینی به دست رژیم شاه، به تهران رفتند و خواستار آزادی امام شدند. این عده به همراه آیت الله شیخ کاظم صادقی فومنی اعضای” هیئت علمیه رشت” بودند، جلسات منظمی را برگزار کرده و در انجام فعالیت های نهضت امام در استان تصمیم گیر کلان بودند و تمام فعالیت های علما و مردم که درحمایت از نهضت امام انجام می شد، زیر نظر این علما بود و از علمای پیشگام بودند و با امام و سایر مراجع مکاتبه مداوم داشتند.
تحصیلات و خدمات آیت الله رودباری
محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر در ادامه به بیان بخشی از زندگی آیت الله “سید مجتبی رودباری” پرداخت و تصریح کرد: ایشان یک شخصیت فعال سیاسی اجتماعی داشت. در قضایای مختلف صاحب اثر بود. سال ۱۳۱۲ شمسی در نجف به دنیا آمد. و بعد به همراه پدر به ایران می آید و راهی رشت می شود. دروس حوزوی را نزد پدر و سایر علمای گیلانی می گذراند و در سال ۱۳۲۹ وارد حوزه قم می شود و دروس دینی را نزد بزرگ ترین اساتید قم آیت الله بروجردی می گذراند. او در ادامه در درس امام خمینی در مسجد سلماسی نیز شرکت کرد. اساتیدش در قم حضرات آیات سیدحسین بروجردی، امام خمینی، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، میرزا هاشم آملی، سیدمحمد محقق داماد، شیخ جعفر سبحانی، محمدتقی ستوده، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، شهید محمد مفتح همدانی، شیخ محمدعلی امینیان بودند. وقتی امام را در سال ١٣۴٣ دستگیر و به ترکیه تبعید کردند، آیت الله “سید مجتبی رودباری” وارد حوزه نجف می شود.
وی بیان کرد: آقا “سید مجتبی رودباری” در نجف دروس مختلف حوزوی را گذراند. دو دوست صمیمی و هممباحثه به اسم آیت الله “سید کاظم میرعبدالعظیمی” اهل شفت و آیت الله عبدالله خائفی داشت. آیت الله خائفی اهل بندر انزلی است و از فقها و مجتهد برجسته شیعه و در حد مرجعیت هستند، اکنون در قم سکونت دارند و از بزرگترین مدرسین درس خارج فقه و اصول در حوزه قم میباشند. این سه دوست از مبارزان و شاگردان امام بودند که با نواب صفوی و فداییان اسلام رابطه داشتند مخصوصا آقای میرعبدالعظیمی. آقای رودباری با آیت الله خائفی در حدود سال ۱۳۳۷ فامیل هم شدند و هر دو با دو خواهر که برادرزادههای آیت الله ضیابری بودند ازدواج نمودند و باجناق هم گردیدند. آیت الله سیدکاظم میرعبدالعظیمی از علمای رشت و امام جماعت مسجد سیدالشهداء (ع) در محله صیقلان رشت بود وی از مدرسین برجسته علوم دینی در حوزه های علمیه رشت و تربیت طلاب فاضل از تلاش هایش بود. او در روز ١۴ آذر ۱۳۷۷ رحلت کرد.
عبداللهی ادامه داد: بعد از تغییر محل تبعید امام از ترکیه به عراق، از اولین کسانی که با امام در کاظمین دیدار کردند آیتالله سید مجتبی رودباری، آیتالله خائفی و آیتالله میرعبدالعظیمی بودند، جزء اولین استقبالکنندهها از امام در کاظمین بودند و امام هم آنها را میشناخت زیرا شاگردش بودند و سالها نزد امام درس خوانده بودند. اگر فردی اجازهنامه در امور حسبیه از امام میخواست، لازم بود یا امام آنها را بشناسد یا دو نفر عادل که امام آنها را میشناخت وی را معرفی کنند. نام آیتالله سید مجتبی رودباری و دو دوستش، آقایان خائفی و میرعبدالعظیمی، بارها در کتاب صحیفه امام به عنوان معرف علمای گیلانی و غیرگیلانی درج شده و بهواسطهی تایید اینها، دیگران نزد امام شناسایی و معرفی میشدند.
محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر بیان کرد: زمانی که امام وارد نجف شد. آقا “سید مجتبی رودباری” در کنار “سید حمید روحانی” تاریخنگار نهضت امام، سالها کنار امام فعالیت داشتند. در توزیع اعلامیهها و نوار کاست و در تحلیل و انتشار سخنان امام فعالیت میکردند این در حالی است که “آقا سید مجتبی” در کنار درس امام سالها در درس آیتالله خویی در نجف نیز شرکت میکرد. ایشان در مجموع ۲۳ سال در درس امام خمینی و ۱۵ سال در درس آیتالله خویی شرکت کردند.
وی تصریح کرد: بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آیتالله رودباری به خاطر وحشت رژیم بعث عراق از فعالیتهای انقلابی باقی مانده شاگردان امام، مدتی از سوی رژیم بعث عراق بازداشت و سپس اخراج گردید و در مرداد یا شهریور سال ۵۸ وارد گیلان شد و بعد از آن ایشان به ادامه فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در رشت پرداختند. در بدو ورود آقا سید مجتبی رودباری به رشت، پدر ایشان دیگر دوران کهولت را سپری میکردند. و عملاً به دلیل عدم توانایی پدر، امام جماعت مسجد صفی به آیتالله سید مجتبی رودباری سپرده شد تا ٢۸ شهریور ۱۳۶۵ که پدرشان آیتالله سید حسین رودباری به رحمت خدا رفت. از آن هنگام آقا سید مجتبی امام جماعت مسجد صفی تا زمان رحلت در روز ٢ فروردین ١۴٠١ش و تاج سر مردم گیلان بودند.
آیتالله رودباری در خدمت اسلام و مردم گیلان بود نه در خدمت اشخاص
محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: نکتهای که در مورد ورود آیتالله سید مجتبی رودباری به گیلان وجود دارد این است که ایشان تا زمان ورود به گیلان بهواسطه عدم حضور در استان، هنوز چندان شناختهشده نبودند، اما در بدو ورود به گیلان به دلیل فعالیتهایشان در کنار امام خمینی (ره) بهعنوان شاگرد امام وارد شدند و اولین نماز عید فطر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مردم رشت را که در ۲ شهریور سال ۱۳۵۸ در اجتماع عظیم مردم انقلابی رشت در محل دانشگاه گیلان، با حضور بسیاری از مسئولین استانی و کشوری از جمله جلال الدین فارسی، آیت الله احسانبخش و… اقامه کردند که بسیار پرشکوه برگزار شد.
وی افزود: ایشان در حوزههای مختلف با آیتالله احسانبخش همکاری داشتند. زیرا شخصیتی بود که در خدمت اشخاص نبود در خدمت اسلام و در خدمت مردم گیلان بود. در بیان اظهارات نسبت به افراد بهشدت اهل احتیاط بود. و بهشدت اهل تعامل با مردم بود. متواضع بود. در حل مشکلات روزانه مردم پیگیر بود. تا انقلاب در مسیری که امام تبیین کرده بود قرار بگیرد.
عبداللهی با بین اینکه یکی از نکاتی که در این رابطه باید بیان شود، مدیریت مدرسه جامع رشت و تدریس در حوزه گیلان بود، گفت: اکثر علمای استان ازجمله آیتالله رمضانی و… شاگردان ایشان هستند. ایشان مدیر مدرسه جامع را به عهده داشت و شاگردان بسیاری را تربیت نمود، نسبت به طلاب و شاگردانش بهشدت علاقهمند بود و سعی میکرد مسائلشان را بشنود و مشکلاتشان را حل کند تا استعدادهایشان شکوفا شود. واقعاً برای طلاب پدری میکرد. بهشدت متواضع و بامحبت بود و عمرشان را وقف تدریس در حوزههای گیلان کرد. نزدیک به ۴۰ سال متولی مدرسه علمیه جامع رشت بود و تا همین روزهای آخر عمرش این مدرسه را با سبک خاصی مدیریت میکردند.
آیتالله رودباری؛ تنها مجتهد ساکن رشت بود
محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر با تأکید بر اینکه نکته مهم زندگی آیتالله رودباری رسیدگی به امور شرعی مردم است، بیان کرد: ایشان در ۴۰ ساله اخیر بعد از انقلاب تمام عمرش را در راه رسیدگی به امور شرعی و ترویج دین و پاسخگویی به مسائل شرعی گذرانده بود. متصدی شرعی مردم گیلان در اخذ وجوهات خمس و زکات و… بودند و نماینده اکثر مراجع و علما بودند.
وی افزود: ایشان در سالهای اخیر تنها مجتهد ساکن رشت بود و در خانه ایشان همواره به روی مردم باز بود. و مردم اعتقاد و محبت عجیبی به ایشان داشتند. از مال دنیا برای خودش و خاندانش چیزی نیندوخت. یکخانه پدری و قدیمی داشت که سالهای سال همانجا زندگی کرد و حتی حاضر نشده بود این خانه قدیمی به دست ادارت دولتی تعمیر شود. پیر، جوان و بازاری و دانشجو و پاسدار و نیروهای انقلابی و غیره به ایشان مراجعه میکردند و پناه مردم بود. پدر مهربانی برای مردم رشت بود. شخصیت فهیم، کاردان، عالمی مجاهد و نستوه بود که بدون کوچکترین ادعایی زندگی کرد. حضورش برای مردم و مسئولان رشت مایه برکت بود زیرا در بسیاری از مواقع، مسائل کلان استان با حضور ایشان حل میشد و کارها بدون حضور ایشان ناقص میماند. ایشان متولی یک سری موقوفات در رودبار نیز بودند و اداره آنها را به عهده داشتند.
مردم به این سید وارسته یقین قلبی داشتند
عبداللهی با اشاره به ایمان قلبی مردم نسبت به آیتالله رودباری، تصریح کرد: در غیر روزهای تعطیل، دو ساعت مانده به اذان مغرب، ساعت دیدارهای مردمی ایشان بود و آن دو ساعت خانه ایشان غلغله بود و جمعیت زیادی از مردم میرفتند میآمدند. برخی از فقرا میآمدند و کمک مادی میخواستند، بسیاری از مردم چیزی نمیخواستند و فقط التماس دعا داشتند یا مشکلی داشتند و از ایشان راهنمایی میخواستند. مثلاً خانمی میآمد میگفت: “دعا کنید دخترم کنکور قبول شود یا در زندگی شخصی مشکل دارم دعا کنید حل شود.” یا آقایی میآمد مشکلش را هم نمیگفت. فقط میگفت: “مشکلی دارم برایم دعا کنید.” او هم همانجا دعا میکرد یا راهنمایی مینمود. این اعتقاد از کجا ناشی میشد؟ از شخصیت خودساخته و الهی ایشان ناشی می شد. ایشان عالم وارستهای بود که مردم به دعایش یقین قلبی داشتند و دعای ایشان را در زندگیشان مؤثر میدانستند و حقیقتا موثر هم بود. این اعتقاد باعث شده بود تا عده زیادی از جوانان خواندن خطبه عقد ازدواجشان به وسیله این عالم برجسته را برای زندگی مشترکشان مایه برکت بدانند و حقیقتا هم حضور یافتن نزد چنین بزرگی، مایه فخر بود.
محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: او سید بزرگوار، عالم زاهد، پاک، زلال، خودساخته، متصل به عالم ملکوت بود، او حقیقتا امامزادهای در قید حیاتی بود که مردم رفع برای حوائج شان به او رجوع میکردند و به اندازه سعه وجودشان از وی بهره میبردند. او نیز از مردم کنارهگیری نمیکرد و در تمام غمها و شادیها کنار مردم بود و برای رفع مشکلات کوچک و بزرگ مردم پیشقدم بود.
توصیه آیت الله رودباری به مسئولان: مایه خیر برای رهبری باشید
وی با بیان اینکه تعداد زیادی از نمازهایی که بر پیکر شهدای گیلان از جمله شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم خوانده شده، توسط این عالم ربانی انجام شد، بیان کرد: شخصیتی بود که در حمایت از انقلاب اسلامی، حمایت از امام خمینی(ره) و حمایت از امام خامنهای لحظهای درنگ نداشت و مهمترین اصل در زندگی وی بود. کاری نداشت که فلان فرد یا فلان گروه از حرفش خوشش بیاید یا نیاید، اگر برای خودش تکلیف میدید، بیان میکرد. به مسئولان هم همین توصیه را داشت که مایه خیر برای رهبری باشید، کاری نکنید که بهواسطه اقدام شما چهره رهبری، چهره انقلاب و اسلام لکهدار شود و مایه برکت و خوشنامی برای رهبری باشید.
وجود آیتالله رودباری برای مردم گیلان برکت بود
عبداللهی با بیان اینکه خطوط قرمز ایشان زاویه داشتن با انقلاب بود و از کسی برنمیتابید که برخلاف رهبری چیزی بگوید، اظهار کرد: وجود آیتالله رودباری برای مردم گیلان برکت بود و رحلت ایشان حقیقتاً برای استان مایه خسران است و خلأ بزرگی به وجود آمده است که معلوم نیست هرگز پر شود. کجا چنین شخصیتی را در گیلان داریم؟ پدری که با نگاه دلسوزانه به مردم و مسئولین بنگرد. در سالهای اخیر بعد از رحلت آیت الله لاکانی، آیت الله ظهیری، آیت الله حجتی شفتی و… آیت الله رودباری آخرین مجتهد محبوب و مردمی که دل مردم و علما و مسئولین به او خوش بود، با فقدان این عالم برجسته، خلا بزرگی پیش آمده که از خدای متعال میخواهم که به لطف خودش جبران فرماید، همچنین مسئولین برای آوردن مجتهدین گیلانی ساکن در حوزه قم اقدام کنند و رشت را از وجود آنها متبرک کنند.
وی در پایان احداث کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) را از گامهای عملی آیتالله رودباری برای جامعه علمی گیلان دانست و گفت: این کتابخانه یک کتابخانه عمومی است که بسیاری از جوانان ودانشجویان و طلاب، خصوصا برای جوانان کنکوری آماده است و از آثار نیک مرحوم آیتالله رودباری است.