داستان کشف حجاب رضاخانی در بندر انزلی

مرتضی عبداللهی

جناب آقای سیداسماعیل #اتقیا از مبارزین قبل از #انقلاب_اسلامی و پدر شهید، در خاطرات خود، اشاره ای به ماجرای حمله ماموران رضاخانی برای کشیدن چادر از سر مادرش را چنین روایت کرده است:

یکی از روزهای پاییزی سال ۱۳۱۸ با مادرم به سمت قبرستانی که در انتهای غربی شهر قرار دارد می رفتیم. ظاهرا کسی از خانواده فوت کرده بود. اما به یک باره «اَحَد پاسبان» سر رسید. او همیشه با مردم با خشونت رفتار می کرد. از پشت، چادر مادرم را کشید و مادرم که چادرش را محکم گرفته بود، زمین خورد و افتاد. یک نفر هم همراه احد بود که با چاقو، چادر را پاره می کرد. آن ها باز مادرم را رها نکردند و قصد داشتند که روسری او را هم از روی سرش بردارند. چون مادرم و اکثر زنان شهر، عادت داشتند یک «شرف» بلند می بستند. احد این شرف را به شدت می کشید و پارچه دور سر و گردن مادر می پیچید و تقلا می کرد. من ترسیده بودم و گریه می کردم. همسایه روبروی ما «دباغیان» دلش سوخت و در خانه را باز کرد و مادرم را که به سختی از چنگ آنان فرار کرده بود توی خانه برده و از دست آنها نجات داد و من در نُه سالگی تلخی و سیاهی حادثه #کشف_حجاب را چشیدم. مادرم می گفت زنان این شهر از ترس این که چادر از سر آنان بردارند، سالها در خانه ماندند و بیرون نیامدند تا اینکه آب ها از آسیاب افتاد و رفت و آمد زنان آزاد شد. («خطابه خوان انقلاب» خاطرات شفاهی سید اسماعیل اتقیا، ص۷)

پ.ن: مطالعه این کتاب را به جوانان خصوصا کسانی که می خواهند درباره پیشینه مبارزات اسلامی در بندر انزلی اطلاعاتی داشته باشند، توصیه می کنم. در این کتاب نکات خوبی درباره جنگ جهانی دوم و حمله روسها و ورود لهستانی ها به انزلی، سابقه برخی از مبارزین شهر و وضعیت مساجد، هیاتها و فعالیتهای مبارزات انقلاب اسلامی در شهر را می توان دانست. این کتاب با قلمی ساده و روان توسط آقای یوسف سیف زاد نگارش شده است.

کتاب، با این مشخصات کتابشنای منتشر شده است: 

خطابه‌خوان انقلاب‏‫: خاطرات سیداسماعیل اتقیاء، مجموعه تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی در بندر انزلی، ج۱، یوسف سیف‌زاد‫، ویراستار: عباس مرادی، نشر: دیده‌وران، تهران، پاییز ۱۳۹۸، اول، ‏‫۱۵۰ص، وزیری، شومیز.