شرح حال حجت الاسلام عبدالعظیم یکتا از زبان خودش
مرتضی عبداللهی
در روز ۱۷ تیر ۱۳۸۹ به همراه تعدادی از دوستان راهی منزل حاج آقا یکتا در صومعه سرا شدیم. از قبل با ایشان هماهنگ شده بود که جهت مصاحبه و ثبت خاطراتی از زندگی ایشان وقتشان را میگیریم. با اینکه ایشان کسالت زیادی داشت اما با روحیه گشاده و اخلاق خوب ما را پذیرا شدند. متن زیر برداشتی از آنچه که ایشان از زندگی خود برای ما تعریف نمودند می باشد که به رشته تحریر درآمده است.
مرتضی عبداللهی
حجت الاسلام و المسلمین عبدالعظیم یکتا عربانی، امام جمعه اسبق صومعه سرا، در روز چهارشنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۴ش، مطابق با ۱۴ رمضان المبارک ۱۴۳۶ق، دار فانی را وداع گفت.
یکی از برکات وجود این عالم ربانی برای مردم صومعه سرا، تاسیس و اداره مدرسه علمیه خواهران فاطمیه صومعه سرا می باشد. این مدرسه با اشراف و نظارت دقیق ایشان، به این مدرسه از مهمترین و قوی ترین مدارس علوم دینی خواهران در سطح استان گیلان است و طلاب خواهر زیادی از شهرهای مختلفی حتی از رشت، برای تحصیل آنجا حاضر میشوند و دروس دینی را در آنجا می گذرانند. این مدرسه بعد از گذشت ۳۰ سال هنوز برقرار است و هر روز شکوفاتر می شود.
در روز ۱۷ تیر ۱۳۸۹ به همراه تعدادی از دوستان راهی منزل حاج آقا یکتا در صومعه سرا شدیم. از قبل با ایشان هماهنگ شده بود که جهت مصاحبه و ثبت خاطراتی از زندگی ایشان وقتشان را میگیریم. با اینکه ایشان کسالت زیادی داشت اما با روحیه گشاده و اخلاق خوب ما را پذیرا شدند. متن زیر برداشتی از آنچه که ایشان از زندگی خود برای ما تعریف نمودند می باشد که به رشته تحریر درآمده است. این متن اندکی بعد از آن دیدار و در زمان حیات این عالم ربانی، روی سایت رنگ ایمان منتشر شده بود.
***
حجت الاسلام والمسلمین عبدالعظیم یکتا عربانی در سال ۱۳۰۶ در خانواده ای مذهبی در شهر صومعه سرا متولد شد. پدرش شیخ موسی از روحانیون صومعه سرا و یک مبلغ برجسته بود. وی دوران ابتدائی خود را در شهرستان صومعه سرا گذراند و برای تحصیل علوم دینی ابتدا به رشت هجرت نمود و چند سال بعد هم به شهر مقدس قم رفت.
ایشان پایان تحصیلات خود را در محضر آیت الله بروجردی حاضر شد و رساله ای به زبان عربی از درس ایشان نوشت. فقه و اصول را هم در محضر امام خمینی گذراند. همچنین دروس فلسفه و تفسیر را از محضر علامه طباطبائی استفاده نمود.
زمانیکه نهضت امام آغاز شد؛ ایشان که در قم بودند، با نهضت هماهنگ شدند و پیش رفتند.
تا اینکه برای پدرش شیخ موسی کسالت پیش آمد و به عبدالعظیم گفت: «خوب است بیایی پیش من.» عبدالعظیم هم به صومعه سرا آمد و یک مسجد به او دادند که هم محراب داشت و هم منبر و در هر دو سنگر مشغول تبلیغ شد.
حجه الاسلام یکتا هم زمان به شهرهای رشت، انزلی، فومن و ماسال رفت و آمد داشت و به فعالیت های انقلابی خود ادامه می داد. به دماوند و بابل هم می رفت. از هر موقعیتی استفاده می کرد به حساب انقلاب.
ایشان در یکی از خاطرات خود گفتند: «آن موقع کسی جرأت نمی کرد نام امام را در جلسات سخنرانی ببرد. در یکی از جلسات فومن وقتی نام امام را بردم مردم یک صلوات شورانگیزی فرستادند که جرقه و قوت قلبی بود برای شروع یک حرکت انقلابی. از فردا تظاهرات در فومن شروع شد.»
در طول دوران مبارزه ساواک چندین بار عبدالعظیم را مخفیانه گرفت و یک بار هم او را در دادگاه ویژه ارتش محاکمه کرد، که بالاخره تبرئه شد. آیت الله سید محمود ضیابری که رئیس العلما گیلان بود در آزادی ایشان نقش داشت.
ایشان در ایام مبارزات با آیت الله ضیابری ،آیت الله احسانبخش، آیت الله قربانی و حجت الاسلام سید کاظم احدی که امام جماعت مسجد چهاربرادران رشت بود در ارتباط بود.
حاج آقا یکتا یکه و تنها در صومعه سرا در مساجد مختلفی علیه شاه سخنرانی داشت، مساجدی چون مسجد ولیعصر، مسجد جعفری و مسجد جامع که این تنهایی نیز برای او مشکل ساز بود.
بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایشان اولین امام جمعه ای بودند که از طرف امام در استان گیلان منصوب شدند و به هدایت مردم مشغول گردیدند.
در آن زمان چون هنوز دستگاه ها و نهاد های حکومتی شکل نگرفته بودند، نقش ائمه جمعه و نیروهای حزب اللهی در اداره امور بسیار چشمگیر بود.
ایشان چنین تعریف می نمودند: «در همان ابتدا رئیس شهربانی را گرفتیم و در یک اتاق نگه داشتند و گفتیم این تلفن و تو . همین جا می مانی تاوضعیتت معلوم شود. فرماندار هم وضعیتش همین بود. آقای قربانی نامه داد این فرماندار مال ماست و تحویل ما دهید. و هر وقت خواستید محاکمه اش کنید، به شما می دهیم.»
ماهمان اوائل یک خانه در اختیار سازمان مجاهدین گذاشته بودیم که بعداً از آنها گرفتیم و در اختیار انجمن شهید مطهری گذاشتیم.
در دیدار ائمه جمعه استان با امام، ایشان فرمودند: هر جا پیشرفت کرد به خاطر حضور یک امام جمعه فعال است. با این صحبت هر روز علاقمندتر می شدیم برای مبارزه و هیچ وقت خسته نشدم.»
نکات و اشاراتی از حجه الاسلام عبدالعظیم یکتا این روحانی پارسا و بزرگوار و مرد انقلابی:
«ولایت فقیه جان اسلام است و باید از آن اطاعت کرد و مملکت را دربست در اختیار امام زمان قرار دهیم.»
«پول زیاد خیلی از پهلوان ها را زمین زده است، لذا در اسلام نمی گذارند که کسی پول انباشته کند. خمس و زکات و صرف کردن مال در امور خیریه را برای همین گذاشتند.»
«در فتنه های اخیر [سال ۸۸] صهیونیزم و امریکا تأثیر مستقیم و بسزایی داشت.»