مقام معظم رهبری: در طول تاریخ، رنگ های گوناگون بر سیاست این کشور پهناور سایه افکند؛ اما رنگ ثابت مردم گیلان، رنگ ایمان بود.
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - Friday 29 Mar 2024
محتوا
زندگینامه آیت الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی

زندگینامه آیت الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی

مهدی نقیبی
حضرت آیت الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی، فرزند سیدفاضل، در خاندانی علمی، سال ۱۳۰۴ شمسی، مصادف با ۱۳۴۴ هجری قمری، در شهر رشت متولد شد.

سه‌شنبه 7 ژانویه 2020 - 00:06

مهدی نقیبی

 

تولد

حضرت آیت الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی، فرزند سیدفاضل، در خاندانی علمی، سال ۱۳۰۴ شمسی، مصادف با ۱۳۴۴ هجری قمری، در شهر رشت متولد شد.

پدرش آیت الله سیدفاضل موسوی خلخالی از علمای برجسته ساکن رشت و برادر آیت الله سیدحسین خلخالی، امام جماعت مسجد زرگران بازار رشت، بود. خاندان سادات «موسوی خلخالی» که قریب یک قرن در رشت حضور دارند، از خاندانهای علمی و سادات معتبر هستند که مورد احترام مردم رشت قرار دارند. آیت الله سیدفاضل خلخالی بعد از چند سال به تبریز رفت و تا پایان عمر در همان شهر سکونت گزید ولی سایر افراد این خاندان، برادران و برادرزادگانش و…، در رشت سکونت داشته و نزد مردم شناخته شده هستند.

تحصیلات

دوران کودکی و نوجوانی را در رشت گذراند و سال ۱۳۲۰ شمسی، در سن شانزده‌سالگی، برای تحصیل علوم دینی، عازم نجف اشرف شد. دروس سطح و سطح عالی (رسائل، مکاسب و کفایه) از محضر اساتید برجسته ای چون آیت الله شیخ مجتبی لنکرانی، آیت الله میرزا حسن یزدی، آیت الله شیخ مرتضی طالقانی و آیت الله شیخ محمد تقی ایروانی استفاده می کنند.

ایشان سپس در درس خارج فقه و اصول از محضر آیت الله العظمی حکیم، آیت الله شیخ حسین حلی و به خصوص آیت الله العظمی خوئی (از سال ۱۳۲۵ شمسی تا سال ۱۳۳۹) استفاده می کنند و جزء خصصین و شاگردان برجسته ایشان قرار می گیرند.

آیت الله خلخالی همچنین در درس فلسفه آیت الله شیخ صدرا بادکوبه ای و درس تفسیر آیت الله العظمی خویی شرکت می کردند.

ایشان هم بحث آیت الله شهید شیخ مرتضی بروجردی بودند و در درس خارج با بزرگانی همچون حضرات آیات سیستانی، وحید خراسانی، میرزا علی فلسفی، میرزا جواد تبریزی، شهید صدر، سید علی شاهرودی، اسحاق فیاض و محمد تقی جواهری هم دوره و هم درس بودند.

تدریس

آیت الله خلخالی در ایام حضور خود در نجف اشرف به تدریس سطح و سطوح عالیه (ادبیات، لمعه، معالم، رسائل، مکاسب و کفایه)مشغول می شوند و پس از ۱۸ سال تحصیل و تدریس در آن حوزه، در سال ۱۳۳۹ شمسی عازم ایران می شوند و در شهر تهران اقامت می کنند و به انجام برنامه های علمی و تبلیغی خود می پردازند.

ایشان در تهران سال ها به تدریس سطوح عالی (رسائل، مکاسب و کفایه) و درس خارج فقه و اصول جهت طلاب و روحانیون و امامت جماعت مسجد جامع صدریه می پردازند و در این مدت به تاسیس کتابخانه عمومی و حوزه علمیه در تهران اهتمام می ورزند.

آیت الله خلخالی پس از رحلت مرحوم آیت الله فلسفی در سال ۱۳۸۵ به درخواست جمعی از فضلا و طلاب عازم و ساکن مشهد مقدس می شوند و به تدریس درس خارج اصول در مدرسه آیت الله العظمی خوئی مشهد مشغول می شوند.

درس خارج اصول این فقیه فرزانه هم اکنون از دروس پررونق حوزه علمیه مشهد محسوب می شود و طلاب بسیاری از محضر ایشان کسب فیض می کنند.

انقلاب اسلامی

آیت الله خلخالی در دوران انقلاب اسلامی همواره از مدافعین نهضت امام خمینی (ره) بوده و از مشاورین در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بشمار می روند.

ایشان همیشه با تجلیل از مرحوم امام )ره) یاد می کنند چنانچه در درس خارج خود در مشهد مقدس فرموده بودند: ما علمای زیادی را دیدیم که شب تا صبح مشغول مطالعه و تحقیق بودند و به مقام فقاهت رسیدند، اما در بین علما از زمان شیخ طوسی تا الان کسی در همت عالی مانند مرحوم امام خمینی نبود. همت امام (ره) بر این بود که اسلام را در تمام دنیا مانند پیغمبران ترویج دهد و همانطور که پیغمبران دشمنانی داشتند، امام هم دشمنانی داشته اند و لذا نتوانستند دین را به تمام دنیا برسانند.

آیت الله خلخالی در سخنانی پس از شرکت در انتخابات با تاکید بر اصل ولایت فقیه فرموده بودند: امام خمینی (ره) ولایت فقیه را که همان نیابت از امام زمان (عج) است تاسیس نموده اند. آنچه را که امام (ره) و انقلاب به ما الهام کردند وحدت است و اگر خواستار حفظ این وحدت هستیم باید مسیر انقلاب را ادامه دهیم. خداوند نعمت بزرگ انقلاب اسلامی را به ما عطا کرده است و تاکنون نیز بزرگان زحمات زیادی برای حفظ آن کشیده اند.

توصیه ایشان به طلاب این است که طلبه ها باید به عمر و جوانی خود اهمیت بدهند و آن را هدر ندهند. همه طلاب باید درس بخوانند و تحلیل کنند تا به مقام فقاهت برسند و اسلام را ترویج و تبلیغ کنند.

آیت الله خلخالی در دیدار با جمعی از طلاب فرمودند: امروز روزی است که ما به حضور روحانیون در جامعه احتیاج داریم و حضورشان باید در جامعه پررنگ باشد. ایمان و تقوا و توجه دادن مردم به خداشناسی و اصول عقاید هم اکنون خیلی مورد ضرورت است. دشنان امروز بخصوص از نظر فرهنگی به تشیع هجوم آورده اند و این بار سنگینی است که حوزه های علمیه باید بر دوش بکشند. عزیزان ما در حوزه های علمیه باید دقت کنند و پاسخ بدهند و تا از نظر علمی قوی نباشند نمی توانند در مقابل این هجمه فرهنگی که به اسلام شده پاسخگو باشند.

آثار

از ایشان کتاب‌هایی از جمله:

۱- دوره فقه الشیعه (تقریرات خارج فقه آیت الله العظمی خوئی)

۲- کتاب فقهی الرضاع

۳- الانفال

۴- حاکمیت در اسلام (در مورد ولایت فقیه به صورت فارسی و عربی)

۵- شریعت و حکومت

۶- تحریف ناپذیری قرآن

۷- تقریرات کامل اصولی آیت الله العظمی خویی

۸- کتبی پیرامون مهدویت به چاپ رسیده است.

وفات

این عالم ربانی در شامگاه شنبه ۳۰ آذرماه ۱۳۹۸ش در سن ۹۴ سالگی در بیمارستان رضوی مشهد مقدس دار فانی را وداع گفت. پیکر آن مرحوم با حضور جمعی از مردم و مسوولان استانی روز دوشنبه ۲ دی ۹۸ در مشهد تشییع شد. این مراسم با حضور مسوولان استانی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، تولیت آستان قدس رضوی، خدام و زائران بارگاه منور رضوی، دوستداران و شاگردان آن استاد فقید و شاخص حوزه علمیه مشهد برگزار شد. پیکر مرحوم آیت‌الله خلخالی از مهدیه مشهد به سمت حرم امام رضا(ع) تشییع شد و آیت الله مصطفی اشرفی شاهرودی، از استادان حوزه علمیه مشهد، بر پیکر آن فقید نماز خواند. پیکر مرحوم خلخالی در پایان این مراسم در محل دارالزهد حرم مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

 

 

منابع: رنگ ایمان، ویکی نور، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، ایرنا.

ارسال دیدگاه

enemad-logo