فهرستی از آثار و بناهای تاریخی گیلان (به ترتیب قدمت اثر)
برای اینکه بتوان به پایه قدمت آثار تاریخی گیلان پی برد ، در اینجا فهرستی از بناها ، درها ، صندوق‌های مرقد ها و ضریح‌ها، سنگ قبرها و آثار مکتوب از قبیل قرآن‌ها ، فرمان‌ها ، قباله‌ها ، وقف نامه‌ها را می‌آوریم تا همگان از تاریخ این منطقه پربرکت و مقاوم اطلاع پیدا کنند و از آن عبرت بگیرند.
تهیه و تنظیم: سها حسنی
مراکز اصلی تمدن گیلان را باید در دامنه ارتفاعات رشته البرز یا بر بالای تپه های دستی یا طبیعی حوالی جلگه گیلان جستجو کرد.
در سراسر این پهنه از کوه و دشت به بناهای تاریخی و آثار قدیمی بسیاری بر‌می‌خوریم. بعضی از این بناها چندین بار رو به خرابی رفته اند و بارها تجدید بنا شده اند و در این تعمیر و مرمت شکل اصلی و قدیمی خود را از دست داده‌اند. برخی از آنها بر اثر رشد شهرها و توسعه معابر و نوسازی‌های دیگر از میان رفته‌اند و پاره ای دیگر به دلیل تعدیات انسانهای ظالم خراب گشته‌اند.
بارندگی‌های بسیار فراوان، هوای بسیار مرطوب و درختان متنوع جنگلی، از آفت های بزرگ بناهای تاریخی ناحیه گیلان بوده و هست. باران و رطوبت دائمی مصالح بنا را نرم میکند و می‌پوساند و آنچه نرم شده فرو می‌ریزد و بنا تبدیل به تلی می‌شود و چیزی نمی‌گذرد که درختان جنگلی و بوته های پر خار روی این تل را می‌گیرد و اثری جز برآمدگی مختصری بر جای نمی‌ماند. عجیب تر اینکه بر بام بناهایی که برپا هستند درختان مختلف جنگلی خصوصا درخت انجیر می‌روید و ریشه های قطور و توانای آنها در میان ملاط فرسوده فرو می‌رود و آجر و سنگ را از ملاط جدا میکند و یکی پس از دیگری فرو می‌افتد و بدین ترتیب بنا در مدت کمی از بین می‌رود.
برخی از این ابنیه نیز به دلیل کشمکش‌های محلی و قومی و مذهبی در طول سال‌ها از میان رفته اند.
و البته برخی دیگر هنوز هم در مقابل این آسیب‌ها استوار مانده‌اند و با زبان گویایی، هنرمندی معماران و سایر اهل فن را شرح می‌دهند.
خانه‌های قدیمی و شاه‌نشین ها، قلعه‌ها، بقاع متبرکه ، درها ، صندوق‌های مرقد ها و ضریح‌ها، سنگ قبرها و آثار مکتوب از قبیل قرآن‌ها ، فرمان‌ها ، قباله‌ها ، وقف نامه‌ها و هنرهایی چون خطاطی ، کاشی پزی، نقاشی، منبت و محجرکاری و مشبک سازی، آینه هایی هستند که زیبایی فرهنگ و تاریخ مردم با ایمان این مناطق را تا حدی نمایانگرند.
شاید در هیچ یک از نواحی ایران به اندازه گیلان بقاع متبرکه وجود نداشه باشد.
هنر خطاطی در گیلان همچون هنر کنده کاری بر چوب و منبت کاری و مشبک سازی ها، به حد زیبایی و کمال خود رسیده است و نمونه هایی که از آن در دست است حاکی از ذوق ، استعداد و قدرت قلم خطاطان است.
مقداری از گچ بری های ظریف و نقاشی های خوب هنوز هم بر دیوارهای بقعه ها وجود دارد ولی متاسفانه به علت رطوبت زیاد و فروریختن سفید کاری دیوارها اکثر نقاشیها به مرور زمان از میان رفته است.
صنعت کاشی سازی چندان ترقی و توسعه‌ای در گیلان نداشته اما چند اثر خوب و بدیع کاشی در استان به چشم می‌خورد.
در اکثر آثار تاریخی سرزمین گیلان نام معمار و بنّا دیده نمی‌شود، گویی اینان نیز همچون سایر هنرمندان ایرانی هنر را برای کسب نان و نام نمی‌خواستند و به اثری که به وجود می‌آوردند عشق می‌ورزیدند.
اینها همه اسناد هویت یک ملت اند.
از علائمی که می توان قدمت بقعه و گورستان‌ها را نشان دهند سنگهای قبورند. در گورستان‌های اطراف بقعه ها هرچه تعداد سنگهای قبور بیشتر باشد می توان گفت که به همان اندازه اعتقاد و توجه ساکنان دهکده های اطراف به آن بقعه زیادتر است. به عنوان مثال بقعه‌های تورار و گرده کول و فیروزکوه و ملاخروشه و سوری بر بلندترین قله‌های دور از آبادی ساخته شده اند و ساکنان دهکده‌های اطراف با زحمت فراوان اجساد مردگان خود را به بالای این قله‌ها می‌برند و در آنجا به خاک می‌سپارند. تحمل این زحمات طاقت فرسا بر اثر ایمانی و اعتقادی است که مردم به این بقعه‌ها دارند.
برروی این سنگ قبرها معمولا مشخصات متوفی و اشکالی از ادوات زندگی آن دوره حک می‌شده است. البته سنگ قبرهای ظریف که تعداد آنها به عدد انگشتان دست هم نمی‌رسد متعلق به خارج خاک گیلان است یعنی از آذربایجان و زنجان و قزوین حک شده و بدین مناطق آورده شده است، زیرا این مناطق این گونه سنگها را ندارد.
روی هم رفته برای اینکه بتوان به پایه قدمت آثار تاریخی گیلان پی برد ، در اینجا فهرستی از بناها ، درها ، صندوق‌های مرقد ها و ضریح‌ها، سنگ قبرها و آثار مکتوب از قبیل قرآن‌ها ، فرمان‌ها ، قباله‌ها ، وقف نامه‌ها را می‌آوریم تا همگان از تاریخ این منطقه پربرکت و مقاوم اطلاع پیدا کنند و از آن عبرت بگیرند.
گیلان بیه پس(غرب رودخانه سفیدرود)
- سفید مسجد در کیش خاله دیناچال
- قلعه لیسار در نومندان لیسار
- بقعه تاج الدین محمود خیوی در لمیر محله آستارا. سال ۷۳۲ قمری
- بقعه سید امیر کیا سال ۸۲۷ قمری
- وقفنامه قرآنی پری سلطان دختر سلطان محمد خان برای بقعه سید علی کیا سال ۹۰۱ قمری
- قلعه رودخان سال ۹۱۸ قمری
- سنگ قبر میرزا محمد بن قبادجان در بقعه پیر قطب الدین نزدیک روستای باغچه سرای آستارا سال ۹۴۲ قمری
- بقعه آکاشاه در رودبرده سنگر سال ۹۲۰ قمری
- صندوق سلیمان داراب رشت سال ۹۵۳ قمری
۱۰٫ بقعه عون بن محمد بن علی در ماسوله سال ۹۶۹ قمری
۱۱٫ سنگ قبری در بقعه سلطان سید حاجی مرندی در حرزویل سال ۹۸۴ قمری
۱۲٫ سنگ قبر بدیع الزمان میرزا در بقعه فیلده سال ۹۸۶ قمری
۱۳٫ سنگ قبر ملک ابوالقاسم در بقعه سلطان سید حاجی ممحمود مرندی سال ۹۵۵ قمری
۱۴٫ سنگ قبر ترک خانم دختر برج علی تبریزی در بقعه عون بن محمد سال ۹۹۵ قمری
۱۵٫ سنگ قبر هاشم بیک بن میرم بیک در بقعه عون بن محمد سال ۹۹۷ قمری
۱۶٫ گنبد سلطان سید حاجی محمود مرندی سال ۹۹۸ قمری
۱۷٫ سنگ قبر مریم دختر میر خلیل متولی در بقعه عون بن محمد سال ۱۰۰۴قمری
۱۸٫ کتیبه صندوق سید ابو جعفر در رشت (که امروزه از میان رفته است) سال ۱۰۰۹ قمری
۱۹٫ ضریح مشبک عون بن محمد در ماسوله سال ۱۰۱۵ قمری
۲۰٫ سنگ قبر بی بی رحمت دختر حاجی هادی ملکی در دهکده خست مسجد کوچصفهان سال ۱۰۲۳ قمری
۲۱٫ سنگ قبر شاه منصور بن شاه ملک آقا در بقعه فیلده سال ۱۰۲۹ قمری
۲۲٫ سنگ قبر محمد بیع بن محمد اسماعیل در بقعه عون بن محمد سال ۱۰۵۲ قمری
۲۳٫ بنای سر در ساقی مزار در جور شر لشتنشاء سال ۱۰۵۵ قمری
۲۴٫ سنگ قبر محمد علی بن محمد امین زاویه در بقعه سلطان حاجی سید محمود مرندی سال ۱۰۵۷ قمری
۲۵٫ سنگ قبری بر دیوار در ورودی بقعه عون بن محمد سال ۱۰۶۰ قمری
۲۶٫ تاریخ محجر شبکه ای امامزاده شفیع بن موسی الکاظم در دهکده قشلاق نشین امامزاده شفیع شاندرمن سال ۱۰۷۳ قمری
۲۷٫ سنگ قبر میرزا رحیم خان پسر میرزا کبیر خان در بقعه فیلده سال ۱۰۸۰ قمری
۲۸٫ بنای دروازه حرزویل سال ۱۰۹۰ قمری
۲۹٫ بنای مسجد صاحب الزمان در ماسوله سال ۱۱۱۷ قمری
۳۰٫ سنگ قبر آقا محمد زکی بن محمد قاسم در بقعه عون بن محمد سال ۱۱۶۷ قمری
۳۱٫ فرمان تولیت تربت قوشه جد در تنگ دی تول هشتپر سال ۱۱۷۱ قمری
۳۲٫ وقفنامه قرآنی میر قاسم فیلده ای برای بقعه فیلده سال ۱۱۹۴ قمری
۳۳٫ سنگ قبر محمد حسن خان پسر حاجی معصوم کسمایی سال ۱۱۹۵ قمری
۳۴٫ بنای گلدسته مسجد ساغریسازان در رشت سال ۱۲۰۴ قمری
۳۵٫ سنگ تاریخی مسجد جامع جورشر لشتنشاء سال ۱۰۲۶ قمری
۳۶٫ صندوق میرشاه محمود در دهکده شیخان گفشه لشتنشاء سال ۱۲۴۰ قمری
۳۷٫ سنگ قبر محمد طاهر پسر کربلایی محمد بیک گیلوایی در بقعه سید احمد سال ۱۲۴۰ قمری
۳۸٫ بنای محراب مسجد مستوفی رشت سال ۱۲۴۲ قمری
۳۹٫ در دو لتی بقعه سید عباس و سید اسماعیل در محله ساغریسازان رشت سال ۱۲۴۳ قمری
۴۰٫ سنگ قبر کلثوم دختر میر قاسم در بقعه فیلده سال ۱۲۵۰ قمری
۴۱٫ سنگ لعنت نامه ای در بقعه سید احمد در گیلوای کوچصفهان سال ۱۲۵۵ قمری
۴۲٫ فرمان ناصرالدین شاه بر کتیبه ای سنگی در بقعه خواهر امام رشت سال ۱۲۷۲ قمری
۴۳٫ بنای بقعه سید قاسم بن موسی الکاظم در دهکده چولاب کوچصفهان سال ۱۲۸۲ قمری
گیلان بیه پیش(شرق رودخانه سفیدرود)
- صندوق مرقد سید خورکیا در چهار پادشاهان لاهیجان. سال ۶۴۷ ه.ق
- بنای بقعه سید محمد در دهکده پینچا. سال ۷۸۰ ه.ق
- تجدید عمارت چهار پادشاهان لاهیجان. سال ۸۲۰ ه.ق
- صندوق مرقد سید رضی کیا در چهار پادشاهان لاهیجان. سال ۸۲۹ ه.ق
- صندوق مرقد ابوجعفر ثایری در میانده اوشیان. سال ۸۵۵ ه.ق
- صندوق مرقد سید علی غزنوی در دهکده تجن گو که. سال ۸۷۱ ه.ق
- قبر سلطان محمد کیا در سر تربت امام. سال ۸۸۳ ه.ق
- وقف نامه ی سر تربت امام. سال ۸۸۳ ه.ق
- اتمام پل سیم رود نزدیک لاهیجان. سال ۸۹۲ ه.ق
۱۰٫ سنگ قبر حسنی در سر تربت امام. سال ۹۰۲ ه.ق
۱۱٫ سنگ قبر پری سلطان دختر سلطان محمد در بقعه ی سلطان سید حاجی محمود مرندی در حرزویل. سال ۹۰۸ ه.ق
۱۲٫ سنگ قبر میرزا علی کیا در سر تربت امام. سال ۹۱۲ ه.ق
۱۳٫ دری که فعلاً در بقعه ی دهکده ی کومس است و سابقاً در جام خانه ی کاخ دیلمان بوده است. سال ۹۳۰ ه.ق
۱۴٫ باقی مانده صندوق قدیمی بقعه ی آقا شیخ ابوالوجیه در کهله بر زاکله بر لاهیجان. سال ۹۴۸ ه.ق
۱۵٫ چاه تندور بقعه ی فیروز کوه. سال ۹۹۴ ه.ق
۱۶٫ سنگ قبر پیری بیک در باباولی دیلمان. سال ۹۹۵ ه.ق
۱۷٫ سنگ قبر مهدی بیک در باباولی دیلمان. سال ۹۹۸ ه.ق
۱۸٫ سنگ قبر نادعلی بیک خلیفه در باباولی. سال ۱۰۰۴ ه.ق
۱۹٫ سنگ قبر علی بیک در بقعه ی سید احمد در دیلمان. سال ۱۰۰۷ ه.ق
۲۰٫ سنگ قبر امام وردی بیک در بقعه ی باباولی دیلمان. سال ۱۰۱۴ ه.ق
۲۱٫ صندوق مرقد آقا میرشمس الدین در لاهیجان. سال ۱۰۱۷ ه.ق
۲۲٫ صندوق مرقد سید رضا داور کیا در بیجاربنه. سال ۱۰۱۸ ه.ق
۲۳٫ اتمام در بقعه ی باباولی در دیلمان. سال ۱۰۴۲ ه.ق
۲۴٫ سنگ قبر میرمراد بن میرسلیم در بقعه ی ابوجعفر ثایری. ۱۰۴۵ ه.ق
۲۵٫ سنگ بنای بقعه ی گرده کول. سال ۱۰۴۸ ه.ق
۲۶٫ سنگ قبر حسام الدین بن حسین در گورستان بازار محله ی سیارستاق. سال ۱۰۵۸ ه.ق
۲۷٫ سنگ قبر خوارشاه بن محمدخان لسپوئی در بقعه ی لسپو. سال ۱۰۷۴ ه.ق
۲۸٫ علم بقعه ی فیروز کوه. سال ۱۰۷۴ ه.ق
۲۹٫ اتمام حوض و لاکه ی مسجد جامع تمیجان. سال ۱۰۷۵ ه.ق
۳۰٫ اتمام در ورودی بقعه ی شیخ زاهد در چابکسر. سال ۱۰۸۶ ه.ق
۳۱٫ فرمانی بر سنگ در مسجد جامع لاهیجان. (سال ۱۱۰۶ ه.ق)
۳۲٫ فرمانی دیگر بر سنگ بر دیوار مسجد جامع لاهیجان. ( ۱۱۰۷ ه.ق)
۳۳٫ بنای مسجد صاحب الزمان در ماسوله. ( ۱۱۱۷ ه.ق)
۳۴٫ سنگ قبر محمد حسین بیک در بقعه ی سیاهکل محله. ( ۱۱۳۷ ه.ق)
۳۵٫ سنگ قبری در بقعه ی آقا سید معین نزدیک تمیجان. ( ۱۱۴۵ ه.ق)
۳۶٫ سنگ قبر میرزا ابوطالب در بقعه ی شیخانور لاهیجان. ( ۱۱۷۱ ه.ق)
۳۷٫ سنگ قبر بی بی خانم در بقعه ی گردکول. ( ۱۱۷۱ ه.ق)
۳۸٫ سنگ قبر صادق در بقعه ی شلمان لنگرود. ( ۱۱۷۲ ه.ق)
۳۹٫ سنگ قبر کربلائی معصوم در بقعه ی میر جمال الدین اشرف. ( ۱۱۸۹ ه.ق)
۴۰٫ سنگ قبر مصطفی بیک بن الله ویردی سلطان انبارلو در بقعه ی میکال. ( ۱۱۹۷ ه.ق)
۴۱٫ سنگ قبر آقا امین بن آقا میر سوار در مسجد رودبارک. (۱۱۹۹ ه.ق)
۴۲٫ در ورودی شرقی بقعه ی آقا سید حسین در لنگرود. ( ۱۲۰۰ ه.ق)
۴۳٫ سنگ قبر نقدعلی بن محمد علی در بقعه ی بابوجان دره. ( ۱۲۰۲ ه.ق)
۴۴٫ سنگ بنای مسجد جامع جورشر لشت نشا. ( ۱۲۰۶ ه.ق)
۴۵٫ فرمان برگذاری تولیت بقعه ی آقا سید حسین در لنگرود به حسین خادم. ( ۱۲۰۷ ه.ق)
۴۶٫ سنگ قبر رفیع بن موسی در بقعه سید نصرالدین. ( ۱۲۰۷ه.ق)
۴۷٫ سنگ قبر محمد علی بن محمد صفی در بقعه سید نصرالدین ( ۱۲۰۹ ه.ق)
۴۸٫ سنگ قبر پری زاد خانم دختر صفی خان سلطان در امامزاده هادی دهکده میکال دیلمان(۱۲۱۰ ه.ق)
۴۹٫ سنگ قبر نازدار خانم دختر علی مردان در بقعه سید نصرالدین ( ۱۲۱۲ ه.ق)
۵۰٫ سنگ قبر محمدحسین بن احمد در بقعه ی سیاهکل محله ( ۱۲۱۳ ه.ق)
۵۱٫ سنگ قبر الله وردی سلطان بن خدا وردی بیک در بقعه ی میکال ( ۱۲۱۵ ه.ق)
۵۲٫ سنگ قبر محمد علی خان در بقعه ی سید علی غزنوی ( ۱۲۱۶ ه.ق)
۵۳٫ سنگ قبر حلیمه دختر آقا شفیع در ایوان مسجد جامع لاهیجان ( ۱۲۱۷ ه.ق)
۵۴٫ سنگ قبر دوستعلی بن میرزا علی در بقعه ی شاه شهیدان ( ۱۲۱۸ ه.ق)
۵۵٫ سنگ قبر محمد قاسم پسر محمد یوسف در بقعه ی تورار ( ۱۲۲۰ ه.ق)
۵۶٫ سنگ قبر ولی خان در بقعه ی گردهکول ( ۱۲۲۰ ه.ق)
۵۷٫ سنگ قبر حاجی بابا پسر مرحوم نصیر صفی آبادی در بقعه ی سیاهکل محله ( ۱۲۲۱ ه.ق)
۵۸٫ سنگ قبر خداوردی سلطان پسر الله وردی سلطان در بقعه ی تورار ( ۱۲۲۱ ه.ق)
۵۹٫ سنگ قبر ملک محمد در بقعه ی گرده کول (۱۲۲۱ ه.ق)
۶۰٫ سنگ قبر ام کلثوم دختر الله وردی سلطان در بقعه ی تورار ( ۱۲۲۲ ه.ق)
۶۱٫ سنگ قبر دانیال بن علی خان در بقعه ی تورار ( ۱۲۲۲ ه.ق)
۶۲٫ سنگ قبر کرم علی بن آقا قنبر در بقعه ی بابوجان دره ( ۱۲۲۳ ه.ق)
۶۳٫ سنگ قبر سکینه دختر اسماعیل خان در بقعه ی میکال ( ۱۲۲۳ ه.ق)
۶۴٫ در ورودی بقعه ی آقا سید علی در متعلق محله ( ۱۲۲۴ ه.ق)
۶۵٫ سنگ قبر احمد بن مومن بن قوام در بقعه ی آقا میر شهید ( ۱۲۲۴ ه.ق)
۶۶٫ سنگ قبر ماه شرف دختر آقا کاظم در بقعه ی ملا خروشه ( ۱۲۲۶ ه.ق)
۶۷٫ قدیمی ترین سند خرید و فروش زمین زراعی در مجموعه یدالله محمدی در دهکده ی کجید ( ۱۲۲۸ ه.ق)
۶۸٫ سنگ قبر آقا غلام بن شمس علی در بقعه ی لسپو ( ۱۲۲۹ ه.ق)
۶۹٫ سنگ قبر زرین جان خانم در بقعه ی ملا خروشه ( ۱۲۲۹ه.ق)
۷۰٫ سنگ قبر هاشم بن برخوردار بیک دیلمانی در بقعه ی سیاهکل محله ( ۱۲۲۹ ه.ق)
۷۱٫ سنگ قبر الله بداشت در بقعه ی تورار ( ۱۲۳۳ه.ق)
۷۲٫ سنگ قبر فیروزه خانم دختر محمد قاسم در بقعه ی سید نصر الدین ( ۱۲۳۵ ه.ق)
۷۳٫ سنگ قبر علی اکبر بیک پسر عبدالله بیک در بقعه ی تورار( ۱۲۳۸ ه.ق)
۷۴٫ بنای مسجد اکبریه در لاهیجان ( ۱۲۳۹ ه.ق)
۷۵٫ سنگ قبر نقدعلی پسر جعفر در بقعه ی باباولی در دیلمان ( ۱۲۴۰ ه.ق)
۷۶٫ سنگ قبر ملا علی خان پسر کربلائی حاجی در بقعه ی تورار ( ۱۲۴۰ ه.ق)
۷۷٫ صندوق بقعه ی میر شاه محمود در دهکده ی شیخان گفشه ی لشتنشا ( ۱۲۴۰ ه.ق)
۷۸٫ فرمان فتحعلی شاه برای حاجی آقا بزرگ منجم باشی ( ۱۲۴۰ه.ق)
۷۹٫ صدور حکم واگذاری تولیت بقعه ی آقا سید حسین در لنگرود به ملا محمد حسن ( ۱۲۴۰ ه.ق)
۸۰٫ در ورودی مسجد حاجی علی در محله بازار لنگرود ( ۱۲۴۱ ه.ق)
۸۱٫ قبر زین العابدین پسر علی در بقعه ی میکال (۱۲۴۱ ه.ق)
۸۲٫ سنگ قبر گلستان خانم دختر آقا میرزا در بقعه ی گرده کول ( ۱۲۴۱ ه.ق)
۸۳٫ علم بقعه ی آقا میر صادق در لاهیجان ( ۱۲۴۲ ه.ق)
۸۴٫ سنگ قبر ملا غلام علی پسر آقا علی اکبر در بقعه ی سیارستاق اشکور ( ۱۲۴۲ ه.ق)
۸۵٫ سنگ قبر کربلائی میرزا پسر مرتضی قلی در بقعه ی سید نصر الدین ( ۱۲۴۲ ه.ق)
۸۶٫ سنگ قبر ریحان خانم دختر الله ویردی سلطان در بقعه ی تورار ( ۱۲۴۳ ه.ق)
۸۷٫ سنگ قبر الله بداشت پسر کربلائی نقدعلی در بقعه ی میکال ( ۱۲۴۳ ه.ق)
۸۸٫ سنگ قبر قربان علی بیک در بقعه ی سید احمد در دیلمان ( ۱۲۴۴ ه.ق)
۸۹٫ سنگ قبر آقا علی پسر محمد در بقعه ی بابوجان دره ( ۱۲۴۵ ه.ق)
۹۰٫ سنگ قبر حاجیه خانم در بقعه ی ملاخروشه ( ۱۲۴۶ ه.ق)
۹۱٫ سنگ قبر خواجه محمد پسر حاجی علی اکبر در بقعه شیرجو پشت ( ۱۲۴۶ ه.ق)
۹۲٫ سنگ قبر قربانعلی پسر محمد گالش در بقعه ی سید ابوالقاسم ( ۱۲۴۸ ه.ق)
۹۳٫ سنگ قبر آقا بیک پسر حسن خان بیک در بقعه ی تورار ( ۱۲۴۸ ه.ق)
۹۴٫ سنگ قبر محمد شریف پسر نوروز در قبرستان کجید ( ۱۲۵۰ ه.ق)
۹۵٫ سنگ قبر امیر علی پسر کربلائی رمضان در بقعه ی بابوجان دره ( ۱۲۵۱ ه.ق)
۹۶٫ سنگ قبر اقا رحیم پسر عابدین در قبرستان کجید ( ۱۲۵۲ ره.ق)
۹۷٫ تاریخ صدور فرمان محمد شاه قاجار برای میرزا عبدالباقی منجم باشی ( ۱۲۵۲ه.ق)
۹۸٫ تاریخ اتمام صندوق بقعه ی اقا میر ابراهیم در محله ی گابنه ی لاهیجان ( ۱۲۵۳ ه.ق)
۹۹٫ سنگ قبر علی اکبر بیک پسر سهراب خان در بقعه ی تورار ( ۱۲۵۳ه.ق)
۱۰۰٫ سنگ قبر شهربانو دختر شرف خان در بقعه گرده کول ( ۱۲۵۴ه.ق)
۱۰۱٫ سنگ قبر آقا میرزا پسر میرزا علی در مسجد رودبارک ( ۱۲۵۵ه.ق)
۱۰۲٫ سنگ قبر حسینقلی پسر حسن طالش کولی در بقعه ی کومس دیلمان (۱۲۵۵ ه.ق)
۱۰۳٫ سنگ قبر شهربانو دختر قربانعلی در سفید آستانه (۱۲۵۵ ه.ق)
۱۰۴٫ سنگ قبر ذوالفقار پسر میرزا علی در بقعه ی میکال ( ۱۲۵۶ ه.ق)
۱۰۵٫ سنگ قبر آقا شفیع رفیع پسر شیخ عبدالله در بقعه ی گرده کول (۱۲۵۷ ه.ق)
۱۰۶٫ سنگ قبر محمدقلی پسر قربانعلی در سر تربت امام (۱۲۵۸ ه.ق)
۱۰۷٫ سنگ قبر عاشور پسر الله ویردی در بقعه ی شکرکش (۱۲۵۹ ه.ق)
۱۰۸٫ سنگ قبر میرزا خان پسر محمد در بقعه ی تورار ( ۱۲۶۰ ه.ق)
۱۰۹٫ سنگ قبر جواهر دختر سبزعلی در بقعه ی میکال (۱۲۶۰ ه.ق)
۱۱۰٫ سنگ قبر گل خاتون دختر آقا کاظم دیلمانی در بقعه ی مراددهنده (۱۲۶۱ ه.ق)
۱۱۱٫ سنگ قبر آدینه پسر محمدعلی خان در بقعه ی لسپو (۱۲۶۲ ه.ق)
۱۱۲٫ سنگ قبر نداوردی پسر آدینه در بقعه ی فیروزکوه (۱۲۶۳ ه.ق)
۱۱۳٫ سنگ قبر شیخ خلیل پسر شیخ جلال در بقعه ی گرده کول (۱۲۶۳ ه.ق)
۱۱۴٫ سنگ قبر رستم خان پسر محمدخان در بقعه ی آقا سید خلیل (۱۲۶۳ ه.ق)
۱۱۵٫ سنگ قبر مهدی خان بیک در آستانه ی چهارتن (۱۲۶۴ ه.ق)
۱۱۶٫ سنگ قبر خداداد بیک پسر حسن خان در بقعه ی فیروز کوه (۱۲۶۴ ه.ق)
۱۱۷٫ تاریخ صدور فرمان محمدشاه قاجار برای عبدالباقی منجم باشی لنگرودی (۱۲۶۴ ه.ق)
۱۱۸٫ تاریخ اتمام در بقعه ی فوشا ( ۱۲۶۵ ه.ق)
۱۱۹٫ سنگ قبر نازی خانم دختر شیخ حسین در بقعه ی گرده کول ( ۱۲۶۶ ه.ق)
۱۲۰٫ سنگ قبر بمانی دختر ملک محمد در بقعه ی گرده کول ( ۱۲۶۶ ه.ق)
۱۲۱٫ تاریخ صدور فرمان ناصرالدین شاه قاجار برای میرزا عبدالباقی منجم باشی لنگرودی (۱۲۶۶ ه.ق)
۱۲۲٫ سنگ قبر رمضان علی پسر جعفر در بقعه ی سید احمد (۱۲۶۷ ه.ق)
۱۲۳٫ سنگ قبر محمد حسن پسر آقا علی در بقعه ی لسپو (۱۲۶۹ ه.ق)
۱۲۴٫ سنگ قبر برجعلی پسر آقا علی محمد در بقعه ی شکرکش (۱۲۷۰ ه.ق)
۱۲۵٫ تاریخ اتمام در ورودی مسجد آقا شیخ حبیب الله در محله ی راه پشته ی لنگرود (۱۲۷۰ ه.ق)
۱۲۶٫ مرمت پل آجری رودخانه ی سیم رود نزدیک شهر لاهیجان به دست حاجی قربان تاجر لاهیجی (۱۲۷۱ ه.ق)
۱۲۷٫ سنگ قبر غلامعلی پسر الله ویردی در بقعه ی تورار (۱۲۷۱ ه.ق)
۱۲۸٫ سنگ قبر شیخ جعفر پسر شیخ کاظم در بقعه ی گرده کول (۱۲۷۱ ه.ق)
۱۲۹٫ سنگ قبر ملامراد پسر عیسی در بقعه ی باباولی دیلمان (۱۲۷۲ ه.ق)
۱۳۰٫ تاریخ انمام در ورودی غربی بقعه ی آقا سید حسین در لنگرود (۱۲۷۲ ه.ق)
۱۳۱٫ سنگ قبر ملا قاسم پسر ملا کاظم در بقعه ی تورار (۱۲۷۳ ه.ق)
۱۳۲٫ سنگ قبر اسماعیل پسر آقا قربان در بقعه ی ابوجعفر ثایری (۱۲۷۵ ه.ق)
۱۳۳٫ تاریخ تعمیر بقعه ی پیر ملا شمس الدین در لاشیدان لاهیجان (۱۲۷۵ ه.ق)
۱۳۴٫ سنگ قبر بلقیس دختر جعفر در بقعه ی دهکده ی لفمجان (۱۲۷۸ ه.ق)
۱۳۵٫ تاریخ کاشی یادگاری ملاعلی لاشیدانی در بقعه ی لاشیدان لاهیجان ( ۱۲۷۹ ه.ق)
۱۳۶٫ سنگ قبر فاطمه دختر آقا عاشورعلی در بقعه ی تورار (۱۲۸۱ ه.ق)
۱۳۷٫ سنگ قبر برجعلی پسر استاد قربانعلی در بقعه ی گرده کول (۱۲۸۴ ه.ق)
۱۳۸٫ سنگ قبر گنجعلی پسر نظرعلی در بقعه ی گرده کول (۱۲۸۴ ه.ق)
۱۳۹٫ سنگ قبر قربان حداد پسر کربلائی شاه ولد در بقعه ی تورار (۱۲۸۹ ه.ق)
۱۴۰٫ تاریخ اتمام صندوق مرقد سید ابوالقاسم در دهکده ی شکرکش (۱۲۹۰ ه.ق)
۱۴۱٫ سنگ قبر حسین پسر موسی خان تنکابنی در بقعه ی تورار (۱۲۹۵ ه.ق)
۱۴۲٫ سنگ قبر امیر علی پسر عمو حسن گالش در بقعه ی گرده کول (۱۳۰۱ ه.ق)
۱۴۳٫ سنگ قبر بازعلی پسر پنجه علی در بقعه ی فیروزکوه (۱۳۰۸ ه.ق)
۱۴۴٫ سنگ قبر شیخ عبدالحسین پسر آقا میرزا یوسف در بقعه ی سیارستاق اشکور (۱۳۱۰ ه.ق)
۱۴۵٫ تاریخ اتمام در ورودی بقعه ی نصیرعلی در دهکده ی کویه (۱۳۱۲ ه.ق)
۱۴۶٫ تاریخ سفارش نامه ی نصرالسلطنه به منجم باشی درباره ی تولیت آستانه ی آقا سید حسین در لنگرود (۱۳۱۵ ه.ق)
۱۴۷٫ تاریخ اتمام حسینیه و عباسیه و غریب خانه ی بقعه ی آقا سید حسین در لنگرود (۱۳۲۰ ه.ق)
۱۴۸٫ سنگ قبر صفر پسر چراغعلی در بقعه ی سید محمد صالح (۱۳۳۰ ه.ق)
تاریخ اتمام سقاخانه ی بقعه ی آقا سید حسین در لنگرود (۱۳۴۱ ه.ق)
بقاعی که قبل از اسلام در گیلان وجود داشت:
- مزار لاله شوی در رشت(ظاهرا بقعه خواهر امام به جای آن بنا شده است)
- ساقی مزار در جورشر لشتنشاء(که محل قدیمی بقعه آقا سید محمد رضاست)
- بقعه دوالکوه بر مرز آلیان و تنیان
- سلطان برز کوه بر سامان اسالم و تالش
- گلی لرز درخشا در تالش ییلاقی
- بابا بلندی در لمیر محله آستارا
- بابا مرزی در کنار رودخانه ویزنه
- آکاشا در رودبنه سنگر
