زندگینامه آیت الله سیدمجتبی رودباری

رسول سعیدی زاده

اشاره: آیت الله سیدمجتبی رودباری، مجتهد برجسته رشت، و از خاندانی جلیل القدری بود که علما و مجتهدین تاثیرگذاری را تقدیم گیلان کرده بود و دوران دویست ساله تاریخ معاصر گیلان، با نام این خاندان همراه است، از حدود ۱۲۰ سال پیش یکی از بزرگان این خاندان در رشت سکونت گزید و امام جماعت مسجد صفی گردید و سپس نسل وی و اقوام و پسرعموهایش به رشت مهاجرت کردند و  در خدمات بسیاری به مردم رشت انجام دادند. آیت الله سیدمجتبی رودباری روز ۲ فروردین ۱۴۰۱ شمسی رحلت کرد و مردم گیلان را عزادار نمود. زندگینامه آن مرحوم به قلم یکی از شاگردانش را که در زمان حیات آن مرحوم در سال ۱۳۹۷ منتشر گردید. رنگ ایمان این شرح حال را با اضافاتی، تقدیم حضور کاربران محترم می کند.

***

آیت الله سیدمجتبی رودباری، فرزند سیدحسین رودباری و نوه ی ( سیدمحمدتقی رودباری)، از عالمان دینی رشت است. اجدادش از سادات موسوی روستای لاکه شهرستان رودبار هستند. جد سیدمحمدتقی بن (سیدیوسف رودباری بن سیدهاشم (زنده در حدود ۱۲۰۰ق.)، از سادات موسوی طارم زنجان و از نسل احمد الاسود بنت محمد الاعرابی بن القاسم بن حمزه بن امام موسی کاظم (ع) است که به خاطر نزدیکی به روستای لاکه رودبار بدانجا کوچ کردند. (سعیدی زاده، خاندان های دانشور سادات ایران، ص ۲۲۷؛ رودباری) سیدمجتبی رودباری در سال ۱۳۱۲ش. / ۱۳۵۲ق. در نجف اشرف به دنیا آمد و در سال ۱۳۱۹ش. همراه پدرش به ایران رهسپار شد و وارد رشت شد. مادرش بانو حاجیه زهرا فرزند محمدیوسف شهنازی بود. وی باجناق آیت الله عبدالله خائفی (متولد ۱۳۰۹ش) عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و از علمای مبارز معاصر گیلان است.

دوره ی ابتدایی را در دبستان فاریابی رشت به پایان رساند. در مهرماه ۱۳۴۶ش، به امر پدر دروس مقدماتی حوزه را نزد آیه الله سیدمحمود ضیابری و دیگران فراگرفت. در سال ۱۳۲۹ش. جهت ادامه ی تحصیلات به حوزه علمیه ی قم رفت و ۱۴ سال در آنجا به فراگیری دروس اشتغال ورزید. او در طی این مدت به طور متفرقه در امتحانات کلاس نهم در دبیرستان دکتر شهید بهشتی رشت و کلاس دهم و یازدهم را در دبیرستان حکیم نظامی واقع در قم و کلاس دوازدهم را در دبیرستان فیروزکوهی، واقع در تهران، شرکت نمود و به اخذ دیپلم، نائل گشت.

سیدمجتبی رودباری در سال ۱۳۲۹ش. به قم رفت و دوره سطح را در آنجا گذرانید. او سپس وارد درس خارج شد و به مدت دو سال در درس آیات عظام: شیخ عباس شاهرودی و سیدحسین بروجردی شرکت جست و بعد از آن به درس امام خمینی (ره) در مسجد سلماسی قم رفت و سال ۱۳۴۳ش. ادامه داشت. در سال ۱۳۴۳ش. همراه پدر به حوزه علمیه ی نجف اشرف رفت و مدت ۱۵ سال در آنجا به فراگیری فقه و اصول پرداخت. از جمله اساتید وی در دوران تحصیل حوزه می توان به: سیدمحمود ضیابری، شیخ محمدعلی امینیان، میرزا جعفر سبحانی تبریزی، میرزا محمدتقی ستوده اراکی (ت. ۱۳۰۰ش.)، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، شهید شیخ محمد مفتح همدانی (ت.۱۳۰۷ش.)، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، سیدحسین بروجردی، میرزا هاشم آملی، سیدابوالقاسم خویی، آیه الله حکیم و امام خمینی اشاره کرد. او به مدت ۲۳ سال در محضر امام خمینی (ره) در قم و نجف اشرف شاگردی کرد. (احسانبخش، ص۳۱۴- ۳۱۵؛ اندیشمندان اسلامی، اداره کل فرهنگ)

سیدمجتبی رودباری، دوباره در شهریور ۱۳۵۸ش. به ایران بازگشت و به رشت آمد و به تعلیم و تربیت طلاب پرداخت. او تا به امروز شاگردان بسیاری را تربیت نمود. اکثر فضلا و طلاب گیلانی، به ویژه طلاب رشتی، پس از پیروزی اسلامی از شاگردان وی هستند. از افتخارات نویسنده نیز، حضور چند ساله در محضر درسی و هم نشینی با وی بوده است.

وی چند سال قبل از درگذشت پدرش به طور غیررسمی در مسجد صفی اقامه نماز جماعت می کرد. او پس از درگذشت پدر در سال ۱۳۶۵ش، مسئولیت اقامه نماز، مسجد به همراه مدیریت مدرسه ی علمیه ی جامع واقع در بازار است، را بر عهده گرفت. یکی از اقدامات مفید و مؤثر او تاسیس یک کتابخانه کم نظیر در شهر رشت به نام «کتابخانه ی عمومی امیرالمؤمنین (ع)» می باشد که سرپرستی آن را از طریق پسرش سیدمحمدتقی رودباری زیر نظر دارد. مدیریت و جایگاه آیه الله رودباری در حوزه ی علمیهی بازار جامع رشت موجب گردید تا بسیاری از فضلای معاصر رشت از پرورش یافتگان ایشان باشند. اغلب اساتید دانشگاهی و حوزوی و حتی مدیران فعلی برخاسته از شهرستان رشت، از شاگردان حوزه تحت سرپرستی او بوده اند.

آیه الله سید مجتبی رودباری، علاقه خاصی به محل آبا و اجداد خود، یعنی شهرستان رودبار، و به ویژه اهالی آن دارد. در زمین لرزه مهیب شهرستان رودبار که در ۳۱ خرداد سال ۱۳۶۹ش. رخ داد و بسیاری از هموطنان عزیز کشته شدند، وی جزو اولین کسانی بود که به یاری آسیب دیدگان شتافت. یکی از کارهای او در رودبار، اقامه نماز میت بر پیکر جانباختگان این زلزله بود. (سعیدی زاده)

او همچنین متولی موقوفه علیخانی در شهرستان رودبار است و سالی پنج بار با عواید و درآمد این موقوفه مجال روضه خوانی می گیرد (خبرگزاری شبستان) سیدمجتبی رودباری نایب رئیس شورای مدیریت حوزه های علمیه ی گیلان و مدیر مدرسه ی علمیه ی جامع واقع در بازار جامع رشت، است. وی بیش از ۳۰ سال است که مسئولیت امامت جماعت مسجد صفی را دارد. او از بسیاری از مراجع تقلید گذشته و معاصر در امور حسبیه و اخذ وجوهات شرعی صاحب اجازه است. وی در تقوا، پرهیزکاری، زهد و علم مقامی بلند دارد. سالی چند بار در منزلش در مناسبت های مختلف مراسم روضه خوانی دارد. او خانه شخصی ندارد و در منزل قدیمی اجدادش که فاقد امکانات است، زندگی می کند. درب خانه او همانند دوران حیات پدرش بر روی عموم مردم باز است. از قدیم مورد اعتماد مسئولین کشور و استان بوده است و امور اجرایی گیلان و شهرستان رشت بدون مشورت وی انجام نمی شود. ایه الله رودباری، دارای خصایص اخلاقی نیکو و نفوذ معنوی ویژه بر شاگردان و طلابش است. طلاب حوزه ی علمیه ی بازار جامع به خاطر علاقه ای که به وی دارند، نام فرزند پسرشان را مجتبی گذاشته اند. شهید مهران انصاری از جمله شاگردان اوست که نام خود را به مجتبی تغییر داد.

سیدمجتبی رودباری چند فرزند پسر دارد. یکی از پسرانش به نام حجه الاسلام سیدصالح، از دانش آموختگان حوزه ی علمیه ی قم، یار و همراه اوست.

حقوق تجارت اسلامی و تقریرات درس خمس آیه الله سیدابوالقاسم خویی، از آثار قلمی اوست. (سعیدی زاده)

[آیت الله سیدمجتبی رودباری در روز سه شنبه ۲ فروردین ۱۴۰۱ شمسی رحلت کرد و مردم گیلان را عزادار نمود. پیکر ایشان به روز پنجشنبه ۴ فروردین در میان خیل عظیمی از مردم رشت مردم عزادار و طلاب و فضلای گیلانی تشییع بسیار باشکوهی گردید و از میدان شهدای ذهاب رشت مسجد صفیف، تشییع و در کنار مزار پدرش به خاک سپرده شد.]

منابع:

«آیت الله سیدمجتبی رودباری»، اندیشمندان اسلامی، http://thinker.irc.ir ۱۳۹۲/۷/۱۶، احسانبخش، صادق، دانشوران و دولتمردان گیل و دیلم، صادقین، رشت، ۱۳۸۰؛ «روح واقفان با خدمات اوقاف شاد میشود»، خبرگزاری شبستان، http://shabestan.ir/det، ۱۳۹۴/۹/۱۹؛ رودباری، سیدمجتبی، اسناد ارائه کرده؛ سعیدی زاده، رسول، اطلاعات شخصی؛ سعیدی زاده، رسول، خاندان های دانشور سادات ایران، بنیاد پژوهش های اسلامی، مشهد، ۱۳۹۳ش؛ سعیدی زاده، رسول، «ایت الله سیدمجتبی رودباری»، شهر باران، http://shahre-baran.blogfa.com، ۱۳۸۹/۳/۱۹؛ «مشاهیر فرهنگی گیلان، آیت الله سیدمجتبی رودباری»، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان، http://gilan.farhang.gov.ir ۱۳۹۲/۷/۱۵.

منبع: کتاب فرزانگان رشت (علما و فضلا)، رسول سعیدی زاده، نشر: آپ، تهران، اول، ۱۳۹۷، ص۲۲۴-۲۲۷٫