مقام معظم رهبری: در طول تاریخ، رنگ های گوناگون بر سیاست این کشور پهناور سایه افکند؛ اما رنگ ثابت مردم گیلان، رنگ ایمان بود.
پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ - Thursday 28 Mar 2024
محتوا
شغلهای ادیب‌السلطنه سمیعی در حکومت پهلوی

شغلهای ادیب‌السلطنه سمیعی در حکومت پهلوی

شما می توانید در یاداشت زیر، مروری گذرا بر مناصبی که سمیعی در دوره های مختلف زمانی برعهده داشت را مشاهده نمایید و این مطلب میتواند سرآغاز تحقیقات زیادی دراره او و خاندانش و نقش آنها در تثبیت حکومت پهلوی باشد.

شنبه 4 فوریه 2017 - 05:26

مرتضی عبدالهی

 

اشاره: میرزا حسین ادیب السلطنه سمیعی از خادمان دیکتاتوری رضاخان بود که در اواخر دوران قاجار و در زمان پهلوی اول و دوم خدمات زیادی به آنها انجام داد. او در سمتهای گوناگونی به ایفای نقش برای حکومت پهلوی و تثبیت جای پای این خاندان در ایران مشغول شد و علاوه بر آن در سازمان فراماسونری نیز فعالیت داشت. او در زمان مشروطه نیز از مشروطه خواهان سکولار بود. البته علاوه بر او برخی دیگر از افراد خانواده اش نیز در حکومت پهلوی ها به مناصب مهمی دست یافتند.

شما می توانید در یاداشت زیر، مروری گذرا بر مناصبی که سمیعی در دوره های مختلف زمانی برعهده داشت را مشاهده نمایید و این مطلب میتواند سرآغاز تحقیقات زیادی دراره او و خاندانش و نقش آنها در تثبیت حکومت پهلوی باشد.

 

میرزا حسین ادیب السلطنه سمیعی فرزند میرزا حسن خان ادیب‌السلطنه در سال ۱۲۵۳ش در رشت متولد شد. در کرمانشاه نزد میرزا ابوالفقرا اصفهانی و میرزا سالک و در تهران در مدرسه دارالفنون تحصیلات خود را گذراند. مشاغل دولتی را از وزارت خارجه آغاز کرد و در سال ۱۲۷۴ معاون دوم اداره عثمانی و در سال ۱۲۸۷ مدیر اداره تحریرات دول غیر همجوار بود و در سال ۱۲۹۰ مدیریت کل وزارت داخله را برعهده داشت. وی در سال ۱۲۹۳ به مجلس شورای ملی راه یافت و در دور سوم نماینده رشت بود. هنگام ورود قوای متجاوز روسیه به ایران در ۱۲۹۴ و خروج دموکراتها از تهران، او نیز که از سران حزب دمکرات رشت بود، تهران را ترک کرد.

هنگامیکه مهاجرین در کرمانشاه حکومت موقت خود را به ریاست نظام السلطنه مافی تشکیل دادند وزیر داخله این حکومت شد و پس از تصرف غرب کشور توسط روسیه به استانبول و حلب رفت و تا سال ۱۲۹۸ به ایران بازنگشت. سمیعی در کابینه فتح الله اکبر سپهدار رشتی ـ که در ۵ آبان ۱۲۹۹ تشکیل شد ـ معاون رئیس الوزرا شد و توسط دولت و حکومت، مامور برخورد با کودتاچیان سوم اسفند شد؛ ولی موفق نشد و توسط کودتاگران مدتی بازداشت گردید؛ اگرچه پس از کودتای ۱۲۹۹ به مناصب بالاتری ترقی کرد. در کابینه اول قوام السلطنه که در ۱۴ خرداد ۱۳۰۰ تشکیل شد وزیر فوائد عامه و تجارت شد و همین سمت را در کابینه مشیر الملک در ۳ بهمن ۱۳۰۰ حفظ کرد. او در اسفند ۱۳۰۱ در کابینه مستوفی الممالک کفیل وزارت داخله شد که در ۱۳۰۲ از این سمت استعفا کرد.

در سال ۱۳۰۴ به نمایندگی مجلس موسسان دست یافت و به سلطنت پهلوی رای داد. در هفتم شهریور ۱۳۰۳ به عنوان وزیر عدلیه وارد کابینه سردار سپه شد و به جای تیمورتاش رئیس تشریفات دربار شد. سمیعی از سال ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۱ سفیر ایران در افغانستان شد و در کابینه علی سهیلی ابتدا وزیر مشاور گردید و سپس در سال ۱۳۲۲ وزیر کشور شد. وی مدتی حکومت آذربایجان را نیز برعهده داشت. ادیب السلطنه که مورد اعتماد پهلوی‌ها بود از سال ۱۳۲۵ در حکومت پهلوی دوم نیز در سمت رئیس دربار به ایفای نقش پرداخت. او از فراماسونرهای قدیمی و عضو لژ بیداری ایران و انجمن اخوت بود. بعد از فرار اول محمدرضا پهلوی، سمیعی از اعضای شورای سلطنتی بود. وی که دارای کتبی در زمینه شعر و ادب هست، مدتی رئیس انجمن ادبی تهران، رئیس فرهنگستان و رئیس تربیت بدنی و پیشاهنگی بود. ادیب السلطنه در ۱۶ بهمن ۱۳۳۲ در تهران درگذشت.

 

منبع: تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد، ص۱۳۷و۱۳۸ به نقل از کتاب رجال و مشاهیر ایران، حسن مرسلوند، ج۴، ص۶۵-۶۸٫ با تصرف

ارسال دیدگاه

enemad-logo