بازخوانی حکم رهبری در انتصاب امام جمعه رشت و طرح چند سوال

سید حمید نوری لاهیجی

اشاره: در راستای اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر و از باب نصیحت، نکاتی درباره حکم رهبر معظم انقلاب در انتصاب امام جمعه رشت در یکی از وبلاگهای محلی منتشر شد و سایت رنگ ایمان نیز به دلیل قابل اهمیت بودن این موضوع و برخورداری این نوشته از متنی روان و در چهارچوب ادب و احترام، اقدام به باز نشر آن نمودیم. باشد که مورد توجه قرار گیرد.

بعد از گذشت یکماه از ارتحال مرحوم آقای احسانبخش، مقام معظم رهبری حکمی را برای نمایندگی خود و امامت جمعه شهر رشت برای آیت الله قربانی صادر کردند و ایشان از تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۸۰ به این سمت منصوب شدند.

رهبر انقلاب در این حکم، دو وظیفه برای نماینده خود تعیین کرده اند که با توجه به اهمیتی که جایگاه نماز جمعه و نقشی که ائمه جمعه خصوصا نمایندگان مقام عظمای ولایت در استانها می توانند داشته باشند، لازم بود یکبار دیگر به این مسئله پرداخته شود و آنچه که حداقل در حکم صادر شده توسط رهبری از امام جمعه انتظار می رفت و وظایفی که به ایشان محول شده بود دوباره بازخوانی گردد و نکاتی یادآوری شود.

چه اینکه اول: در دین مبین اسلام یکی از راهکارهای نظارت عمومی، مسئله نصیحت و امر به معروف و نهی از منکر است که در اصل هشتم قانون اساسی نیز یکی از وظایف همگانی و متقابل مردم نسبت به یکدیگر و دولت نسبت به آنها و بالعکس شمرده شده است. و این موضوع آنچنان مهم است که امیرالمومنین ـ علیه السلام ـ در خطبه ۳۴ نهج البلاغه یکی از حقوق حاکم و والی بر مردم را نصیحت او بر شمرده است. حضرت امام خمینی (ره) نیز بارها بر مسئله امر به معروف و نهی از منکر و نصیحت حاکمان سفارش و تاکید نمودند.

دوم: مطابق فرمایش حضرت امیر ـ علیه السلام ـ که فرمود «النُصحُ ثَمَرهُ المَحَبَّه» یعنی نصیحت، میوه محبت است، ما نیز علاقه‌ داریم جمهوری اسلامی به آرمانهای خود نزدیکتر گردد و مسئولین آن در طراز جمهوری اسلامی حرکت کنند، لذا نکاتی که در حکم رهبر انقلاب مطرح شده بود را مجددا یادآروی می نماییم:

1. اولین نکته ای را که حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در حکم انتصاب نماینده خود در استان به صورتِ باید و وظیفه آن را مطرح نمودند این بود: «مردم عزیز گیلان در طول سالیان پس از انقلاب در عرصه‏ هاى گوناگون دینى و انقلابى حضور شایسته ا‏ى خود را نشان داده و شهداى عالى‏قدرى تقدیم کرده ‏اند و ایمان و وفادارى و مسئولیت‏ شناسى خود را به اثبات رسانیده‏ اید. بى‏ شک نقش پایگاه رفیع امامت جمعه در سراسر استان و بخصوص رشت، در این تجارت ارزشمند مردمى، داراى نقشى سازنده و اثرگذار بوده است، و اکنون با توجه به سوابق علمى و فعالیت‏ هاى دینى و تبلیغى جناب‏عالى، بخصوص در رابطه با نسل جوان، شاداب و پرشور آن استان، باید این نقش مؤثر ادامه یابد.»
2. دومین نکته که در حکم رهبری از وظایف نماینده ایشان به حساب آمده است و البته با لفظی غیر دستوری بیان شده است این می باشد: «امید است با همکارى علماى اعلام و اصحاب اندیشه و عمل و حوزه ‏هاى علمیه و با تلاش براى وحدت و همدلى میان مردم و همکارى با مسئولان اجرایی استان مشمول توفیقات الهى بوده باشید.»

مردم گیلان با سابقه طولانی خدمت به اسلام و مسلمین؛ ایمان، وفاداری و مسئولیت شناسی خود را در قبال جمهوری اسلامی به اثبات رسانده اند. حضور مردان گیل و دیلم در کمک به فرزندان اهل بیت در ابتدای حضور آنان در سالهای اولیه ظهور اسلام در منطقه، برپایی حکومتهای شیعی منطقه ای و جهانی مانند آل کیا و آل بویه، مبارزه با ظلم و ستمکاران در مناطق مختلف سرزمینهای اسلامی مانند یمن، مبارزه با استبداد حکام ظالم عصر قاجار، مقابله با رژیم ستمکار پهلوی و تلاش برای برقراری نظام مقدس جمهوری اسلامی و تقدیم هزاران شهید و جانباز و آزاده در این راه، خود گواه روشنی بر فرموده مقام معظم رهبری است.

البته همه این خدمات و تلاشها در سایه رهبری و هدایت شخصیتها و علمای اسلام میسر گردید و بعد از استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی، پایگاه امامت جمعه و خصوصا نمایندگی رهبر انقلاب، نقشی ویژه در هدایت و رشد مردم و جامعه دارد. جایگاهی که با توجه به پیشینه علمی و عملی افراد به آنها سپرده می شود و انتظار می رود که عملکردی فعال از خود داشته باشند.

آیت الله قربانی که خود از طلبه های درس خوانده و فعال قبل از انقلاب به حساب می آمد، بعد از مدتی تحصیل در حوزه علمیه قم به شهر خود بازگشت و با تشکیل کانون بحث و انتقادات مذهبی در لاهیجان، توانست جوانان را دور خود جمع نماید و در راه هدایت و رشد فکری آنها زحمت کشید. علاوه بر آن در مناسبتهای مختلف به سخنرانی در محافل مردمی نیز می پرداخت. بعد از انقلاب نیز در مسئولیتهای گوناگونی مشغول انجام خدمت شد تا اینکه به سمت امامت جمعه لاهیجان و در نهایت، به امامت جمعه رشت و نماینده ولی فقیه در گیلان منصوب شدند؛ و امید می رفت که ایشان بعد از این مسئولیت، بیش از گذشته و با توجه به گسترده تر شدن مسئولیتشان نسبت به وظایف خطیر نمایندگی ولی فقیه در استان، فعالیت کنند.

البته در این یادداشت قصد این را نداریم که عملکرد امام جمعه و نماینده ولی فقیه را نقد کنیم ـ که حتما در جای خودش لازم است ـ و فقط جهت یادآوری وظایف خطیر نمایندگی ولی فقیه و از باب نصیحت، مطالب ذکر شد ولی آنچه که خدا و مردم را خشنود می کند عمل صحیح به وظایف است و لذا ما آنچه را که در اذهان مردم و در زبانها جاری است را در قالب چند سوال مطرح می کنیم، باشد که زمینه ای برای شفافیت سازی و ارتقای سطح خدمت در استان فراهم گردد:

1. ایشان چه نقش موثری را در ارتباط گیری و تبلیغ دینی با مردم گیلان خصوصا جوان های شاداب و پرشور استان انجام داده است؟
2. در طول ۱۴ سال امامت جمعه ایشان بر رشت، به چند محفل و گروه مذهبی که جوانان نقشی در آن داشته اند از طرف ایشان کمک و حمایت و هدایت شده است؟
3. ایشان تاکنون چند بار از محافل فعال جوان استان دیدن کرده است و چه مقدار با مشکلات آنها آشناست؟
4. امامت جمعه چه مقدار توانسته است مردم و جوانان را به نظام مقدس اسلامی و دستاوردهای آن دلگرم تر کند؟
5. آیا شرکت مردم و جوانان در نماز جمعه رشت، رشد داشته است یا کمتر شده است؟
6. مطابق آمارِ نهادهای مسئول، میزان نفوذ افکار و گرایشات انحرافی در بین جوانان کاسته شده است و یا افزایش هم داشته است؟
7. جوانان استان، در کدام شاخص آماری در کشور در رتبه های نخست هستند البته به غیر از بیکاری، عدم ازدواج، کاهش تولید نسل و برخی بزه های اجتماعی و چند بار به مسئولین اخطار شده است؟
8. کدام شاخص اقتصادی در استان گیلان در این مدت، رشد داشته است؟ کشاورزی؟! صنعت یا خدمات؟!
9. مسئولین کدام نهاد فرهنگی با اینکه عملکردشان در گیلان ضعیف بوده است، تغییر یافته اند؟! و یا کدام مسئول که دارای اثر مثبت بوده است در سمت خود باقی مانده است؟
10. نماینده ولی فقیه و دستگاه ایشان چه مقدار این قبیل مسائل را مانند مسئله چای، رصد کرده اند و از مسئولین مربوطه توضیح خواسته اند و آنها را بازخواست نموده اند؟
11. چند مسجد به همت ایشان در استان ساخته شد؟
12. چند نفر از روحانیون جوانِ درس‌خوانده و فعال، در مساجد موجود به کار گرفته شده اند تا تحولی در مساجد گیلان رخ دهد؟ و یا اصولا با مساجدی هم که فعال بودند و ائمه جماعت خوبی داشته اند نیز برخورد صورت گرفته است؟
13. آیا این سخن که «به فرزندان معنویم سفارش می کنم که زیاد از من کار نگیرند تا از کارهای اصلی خود باز نمانم»[۱] با دستور صریح رهبر انقلاب در ایفای نقش موثر، سازگار است؟
14. در مقدمه کتاب خاطرات آیت الله قربانی، درباره بخشی از فعالیت های ایشان چنین آمده است: «حضرت آیت الله قربانی هم اکنون … در دانشگاه مبانی فقه و حقوق اسلامی کارشناسی ارشد را تدریس می کنند و از هر فراغتی که به دست بیاورند درصدد تکمیل تالیفات نیمه تمام و تهیه مقالات جهت دایره المعارف ها و دانشنامه هایی مثل دانشنامه امام علی و دانشنامه فاطمی، دانشنامه قرآن و غیره که در قم تدوین می شود، استفاده می نمایند.»[۲] آیا این فعالیتها را که طلاب متوسط از لحاظ علمی، هم اکنون در شهر مقدس قم در حال انجام آن هستند را باید یک امام جمعه انجام دهد؟ و علاوه بر آن به این کار افتخار کند؟ آیا این کارها همان ایفای نقش موثر است؟
15. کدام عالم دینی و فرهیخته گیلانی از حوزه های علمیه قم و مشهد و تهران به گیلان دعوت شدند و از آنان تقاضا شد و شرایط فراهم گردید که در شهرهای این استان اقامت کنند تا مایه برکت و هدایت گردند؟
16. در طول این مدت چه مقدار از دغدغه نیروهای ارزشی و انقلابی نسبت به جامعه کاهش یافته است؟
17. آیا مسئله مجتمع آدینه و زمین حوزه امیرالمومنین باعث اختلافات داخلی نگردید؟ آیا این مسائل موجب تضعیف جایگاه امام جمعه و وحدت در میان نیروهای ارزشی نشده است؟
18. آیا عملکرد برخی از اطرافیان امام جمعه و دفتر ایشان موجب جلب اعتماد بیشتر و وحدت شده است یا خود، دهها سوال و شبهه به وجود آورده است؟
19. برخورد امام جمعه با برخی مجرمین شورای شهر گذشته رشت چگونه بود؟ آیا از آنان دفاع کرد و یا خود نیز به توبیخ آنها پرداخت؟
20. و آیا می توان با این برخوردها اینگونه نیز ادعا داشت: «همیشه به وابستگان بیت سفارش می کنم که در تمام امور با عمل خود، مردم را به قانونمندی دعوت کنند.»[۳]
21. در کدام واقعه مهم و حساس، حرف ایشان در استان فصل الخطاب بوده است؟
22. و دهها سوال دیگر که شاید زمان زیادی لازم باشد تا بتوان آنها را مطرح کرد.

طرح این سوالات با حفظ احترام برای جایگاه نمایندگی مقام معظم رهبری در استان، به این خاطر است که گوشزد شود، جایگاه بزرگ، مسولیت بزرگتری نیز در پیشگاه خدا و مردم می آورد و در پی آن، جوابگویی نیز باید واضح تر باشد. حال برای قضاوت این که نماینده رهبری در استان بعد از گذشت بیش از چهارده سال از حکم رهبر انقلاب برای ایشان، تا چه مقدار در اجرای فرامین رهبری موفق بوده اند لازم است یک بار دیگر به حکم رهبری که در بالا به آن اشاره شد مراجعه شود.

منبع: http://rasadegilan.blogfa.com/post/2

———————————————————-

[۱] . مروری بر گذر عمر، خاطرات آیت الله قربانی، ص۳۲٫

[۲] . مروری بر گذر عمر، خاطرات آیت الله قربانی، ص۳۳-۳۴٫

[۳] . مروری بر گذر عمر، خاطرات آیت الله قربانی، ص۳۲٫