ویژه نامه تصویری حاج ملا محمد خمامی

سجاد ستوده

اشاره: ویژه نامه تصویری برای معرفی کتاب شهید آیت الله العظمی حاج ملا محمد خمامی (حدود ۱۲۰۰-شهادت ۲ بهمن ۱۲۸۷)، مرجع دینی مردم گیلان در عصر مشروطه، است. این مجموعه، حاوی یک یادداشت و ۶ تصویر زیباست که آقای سجاد ستوده، از فعالان فرهنگی رشت و مسئول فضای مجازی سپاه قدس گیلان، در صفحه شخصی اش در اینستاگرام، تهیه و منتشر کرده است. آقای سجاد ستوده،، سالهاست به صورت جهادی و پرکار، مشغول فعالیت در فضای مجازی است و از افسران جنگ نرم جبهه انقلاب اسلامی در گیلان به شمار می رود. او به مناسبت روز اول آبان ۱۳۹۹، ششمین سالروز رونمایی از کتاب شهید آیت الله حاج ملا محمد خمامی، مطلبی منتشر کرده است و در رنگ ایمان، بازنشر می شود.

***

شش سال پیش، در اولین روز از آبان ماه ۱۳۹۳، اتفاق مبارکی در رشت رخ داد؛ اتفاق مبارکی که آغازگر راهی نو در مسیر تاریخ پژوهی گیلان معاصر بود. در این روز، از کتاب فاخر «حاج ملا محمد خمامی» که حاصل تلاش «موسسه مطالعات مبارزات اسلامی گیلان» بود، رونمایی شد.

این رونمایی از آن رو اتفاق مبارک و قابل توجهی است که پس از گذشت بیش از صد سال از تاریخ‌نگاری یک سویه، تحریف شده و با اغراض غربی و شرقی، شاهد انتشار مجللی با نگاهی واقعی و به دور از تحریف پیرامون شخصی بودیم که نقش به سزایی در حوادث مربوط به دوران مشروطه، نه فقط در گیلان که در سطح کشور داشت.

«حاج ملا محمد خمامی» رهبر جریان مشروطه‌خواهِ مشروطه گیلان از علمای برجسته‌ای بود که در کنار «شیخ فضل‌الله نوری» علم مشروطه‌خواهی را در نهضت مشروطه برافراشت و تا پیش از شهادتش به دست کمیته‌های مخفی جریان مقابل، به‌عنوان یکی از سنگرهای محکم و اصیل جریان مشروطه‌خواهی در کنار شیخ شهید به راهبری این جریان پرداخت.

انتشار این کتاب نه به سبب معرفی حاج ملامحمد که به سبب ارایه نگاهی نو به نهضت مشروطه به ویژه شاخه مشروعه‌خواه و ویژه‌تر بخش گیلانی آن از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ موضوعی که در تاریخ‌نگاری یک‌صد سال گذشته این نهضت با سانسور عمده‌ای مواجه شده است.

کتاب علاوه بر معرفی ملامحمد خمامی دو نکته برجسته دیگر نیز دارد: یکی روایتی نو از اتفاقات مشروطه در گیلان و دیگری پاسخ به شبهات وارد آمده از سوی نویسندگان جریان غرب‌گرا که در صد سال گذشته به تولید مطلب پیرامون مشروطه گیلان پرداخته‌اند.

این دو موضوع در کنار روایت‌های ناب از زندگی ملامحمد خمامی این کتاب را به اثری سترگ و قابل توجه در حوزه تاریخ پژوهی معاصر گیلان تبدیل کرده که بی‌شک از بسیاری مجلدات مشابه، یک سر و گردن بالاتر ایستاده است.

لبته آنچه که در این سال‌ها در حوزه توزیع بر این کتاب رفته ـ به ویژه ورود بی‌سلیقه برخی نهادهای رسمی و دولتی برای توزیع آن ـ دردنامه‌ای است که مجالی دیگر می‌طلبد اما باید توجه داشت که خوانش این کتاب نه تنها برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر، بلکه برای همه آنانی که در جغرافیای کوچک اما پر حادثه گیلان سَر در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دارند، نه مستحب که واجب است.

منبع: https://www.instagram.com/p/CGpMlJCBDIm/?igshid=1qz7q10adso2u