مزار آیت الله سیدتقی رودباری کجاست؟
میثم عبدالهی
مزار آیت الله سیدتقی رودباری، در مقبره خانوادگی اسکندانیان در قبرستان حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، یا قبرستان نو در شهر قم قرار دارد. این مقبره نسبت به در ورودی قبرستان، اولین مقبره از سمت و نزدیک در ورودی به شمار می رود.
میثم عبداللهی
مزار آیت الله سیدتقی رودباری، در مقبره خانوادگی اسکندانیان در قبرستان حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، یا قبرستان نو در شهر قم قرار دارد. این مقبره نسبت به در ورودی قبرستان، اولین مقبره از سمت و نزدیک در ورودی به شمار می رود.
خانواده اسکندانیان، اصالتا متعلق به تبریز بوده و در رشت سکونت دارند. در تاریخ معاصر افرادی با گرایشات روشنفکری مختلفی را از این خانواده شاهد هستیم.
در ورودی این مقبره، این عبارت روی یک سنگ مرمر سفید حک شده: «آرامگاه خانوادگی اسکندانیان». با فاصله کمی روی سنگ دیگری عبارت «آرامگاه آیت الله سیدمحمدتقی رودباری» درج شده است.
چند سنگ قبر جدید است که ظاهرا ارتباطی با گیلان ندارد و از آنها میگذریم. ولی بقیه سنگ قبرها را معرفی میکنیم:
- مزار آیت الله سیدمحمدتقی رودباری، این عبارت روی سنگ قبر درج شده:
«کل نفس ذائقه الموت. هذا مرقد العالم الجلیل و الحر النبیل، ذخیره الفقهاء الاعلام، آیت الله الحاج سیدمحمدتقی الموسوی رودباری، و قد اجاب دعوه ربه بعد ما طوی ثلثه و سبعین ورقه من اوراق کتاب عمره، فی الیوم من العشرین من شهر ذی الحجه الحرام سنه ۱۳۵۹[ق].»
تولد: ۱۲۸۶ق، ساکن: رشت، فرزند: سیدیوسف، زمانی که رحلت کرد، در سن ۷۳ سالگی به سر می برد.
رحلت: روز شنبه ۲۰ ذی الحجه ۱۳۵۹ق، مطابق با ۲۸ دی ۱۳۱۹ش.
- قبر مشهدی آقاگل اسکندانیان، این عبارت روی سنگ قبر درج شده:
«آرامگاه مرحوم مغفور، رضوان جایگاه، مشهدی آقاگل اسکندانیان، مقیم رشت، ولد مرحوم آقا محمد، غره ذی الحجه الحرام ۱۳۵۴ قمری، مطابق با …»
فرزند محمد، ساکن: رشت،
درگذشت: روز دوشنبه ۱ ذی الحجه ۱۳۵۴ق مطابق با ۴ اسفند ۱۳۱۴ش.
قدیمی ترین سنگ قبر موجود در این مقبره متعلق به همین فرد است و حدودا ۵ سال از آیت الله سیدمحمدتقی رودباری زودتر فوت کرده است. قسمت پایین از سنگ قبر از بین رفته است. سنگ قبر روی دیوار نصب شده و دیگر روی زمین اثری از آن وجود ندارد.
در منابع عصر مشروطه گیلان، از مشهدی آقاگل اسکندانی و دو نفر دیگر از این خاندان نام برده شده و از شخصیت های فعال سیاسی و اجتماعی و از چهره های شناخته شده مشروطه رشت با جریان انگلیسی مشروطه گیلان همراه بودند و با تحت نظر میرزا کریم خان رشتی فعالیت می کردند. آقاگل اسکندانی که با نامهای «آقاگل میخ فروش، اسکندانی و تبریزی»، شناخته شده، به همراه حاجی حسین اسکندانی عضو کمیته ستار نیز بودند. محمدجعفر اسکندانی نیز عضو انجمن ایالتی رشت در صدر مشروطه بود. آقاگل هم به خاطر فعالیت های گسترده ای که در راستای مشروطه داشت، از سوی نگراسوف، کنسول روسیه تزاری در رشت در زمره تبعیدشدگان به مدت ۵ سال از گیلان بود. (گیلان در جنبش مشروطیت، ابراهیم فخرایی، ص۱۱۳، ۱۳۹، ۲۵۱)
- یک سنگ قبر قرار دارد که سه نفر در آنجا مدفون شده است که نفر بالا، محمد اسکندانیان، فرزند حاجی محمدجعفر اسکندانی فوق الذکر است و بقیه هم منسوبینش هستند. این عبارت روی سنگ قبر بالا درج شده:
«آرامگاه شادروان مرحوم مغفور محمد اسکندانیان، فرزند حاجی محمدجعفر که در تاریخ ۲۸/۳/۱۳۵۳ دار فانی را وداع گفت.»
درگذشت: ۲۸ خرداد ۱۳۵۳ش
این عبارت روی قسمت وسط سنگ قبر درج شده:
«آرامگاه شادروان مرحومه مغفوره امیره بلند پوراسکندانیان در تاریخ ۵/۱۰/۱۳۷۸ دار فانی را وداع نمود.»
این عبارت روی پایین سنگ قبر درج شده:
آرامگاه شادروان مرحوم مغفور محمدرضا اسکندانیان، فرزند محمد، تاریخ تولد: ۲۱/۷/۱۳۳۳» تاریخ وفات درج نشده است.
- محمدجواد اسکندانی پیروز، فرزند نجفعلی آقاگل اسکندانی. این عبارت روی سنگ قبر درج شده:
به سختی خوانده میشود: «آرامگاه مرحوم مغفور رضوان جایگاه محمدجواد اسکندانی پیروز، فرزند مرحوم نجفعلی آقاگل اسکندانی که در تاریخ هجدهم دیماه ۱۳۴۹، مطابق با دهم ذیقعده ۱۳۹۰ دار فانی را وداع …» کلمه آخر خوانده نشد.
تاریخ درگذشت: ۱۸ دی ۱۳۴۹، مطابق با ۱۰ ذی القعده ۱۳۹۰ق
- اسماعیل طاهباز، فرزند محمدرحیم. جنس این سنگ قبر، از کاشی لعاب دار سبز است. این عبارت روی سنگ قبر درج شده:
«آرامگاه اسماعیل آقا طاهباز، فرزند حاج محمدرحیم طاهباز، ۱۰ بهمن ۱۳۴۸»
سه شنبه ۷ فروردین ۱۴۰۳
