میثم عبدالهی
در این قیام مردم رشت به تکاپوی اسلام خواهانه و حق خواهانه به رهبری روحانیت مشغول بودند و اوج این قیام در روز ۱۲ دی ۱۳۰۵ همان سال است که در این روز چند هزار نفر از مردم رشت کفن پوشیده و به مقابله با رژیم بلند شدند و حاضر شدند برای این کار تمام داشته های خود را هزینه کنند.
در فرهنگنامه علمای مجاهد گیلان، علاوه بر زندگی شخصی هر عالم، بیشتر به سابقه مجاهدت سیاسی و فرهنگی او اشاره شده است و سعی بر این بوده که مطالب بر اساس واقعیات رخ داده، نوشته شود و از ذکر مطالب بدون سند و یا دارای سند ضعیف اجتناب شود و به همه فراز و فرود زندگی افراد پرداخته شده است و در صورتی که زندگی ایشان، دارای عملکردی قابل انتقاد بوده است، با ذکر دلیل، به نقد آن قسمت‌ها نیز پرداخته شده است.
جریان مشروعه خواهی را سه مجتهد یعنی شیخ فضل‌الله نوری، آیت‌الله خمامی و آیت‌الله تبریزی تشکیل می‌دهند. این جریان از مشروطه جدا شده و تأکید می‌کنند که مشروطه باید «مشروعه» باشد. این جریان در تلاش بوده تا قوانین غیراسلامی، سکولار و… به مجلس راه پیدا نکند. بحث شریعت خواهی و مشروعه خواهی در این برهه شکل می‌گیرد و قدرت بسیار خوبی به مشروطه می‌دهد.
دفتر مطالعات مبارزات اسلامی گیلان
تحقیق وگردآوری : میثم عبدالهی ناشر : انتشارات صحیفه معرفت نوبت و سال چاپ : اول / پاییز۱۳۸۸ شمارگان :۳۰۰۰ شابک: ۴-۰۴-۵۲۹۶-۶۰۰-۹۷۸ قیمت : ۱۵۰۰ تومان
